1. యాకోబు తన తండ్రి పరదేశ వాసిగ ఉండిన కనాను దేశములో నివసించెను.

1. Jacob lived in the land of Canaan, where his father Isaac had lived,

2. యాకోబు వంశావళి యిది. యోసేపు పదునేడేండ్లవాడై తన సహోదరులతో కూడ మందను మేపుచుండెను. అతడు చిన్నవాడై తన తండ్రి భార్యలైన బిల్హా కుమారుల యొద్దను జిల్పా కుమారుల యొద్దను ఉండెను. అప్పుడు యోసేపు వారి చెడుతనమును గూర్చిన సమాచారము వారి తండ్రియొద్దకు తెచ్చుచుండు వాడు.

2. and this is the story of his family. When Jacob's son Joseph was seventeen years old, he took care of the sheep with his brothers, the sons of Bilhah and Zilpah. But he was always telling his father all sorts of bad things about his brothers.

3. మరియు యోసేపు ఇశ్రాయేలు వృద్ధాప్యమందు పుట్టిన కుమారుడు గనుక తన కుమారులందరికంటె ఎక్కువగా అతని ప్రేమించి అతని కొరకు విచిత్రమైన నిలువు టంగీ కుట్టించెను.

3. Jacob loved Joseph more than he did any of his other sons, because Joseph was born after Jacob was very old. Jacob had given Joseph a fancy coat

4. అతని సహోదరులు తమ తండ్రి అతనిని తమ అందరికంటె ఎక్కువగా ప్రేమించుట చూచినప్పుడు వారు అతని మీద పగపట్టి, అతనిని క్షేమ సమాచారమైనను అడుగలేక పోయిరి.

4. to show that he was his favorite son, and so Joseph's brothers hated him and would not be friendly to him.

5. యోసేపు ఒక కల కని తన సహోదరులతో అది తెలియచెప్పగా వారు అతనిమీద మరి పగపట్టిరి.

5. One day, Joseph told his brothers what he had dreamed, and they hated him even more.

6. అతడు వారినిచూచి - నేను కనిన యీ కలను మీరు దయచేసి వినుడి.

6. Joseph said, 'Let me tell you about my dream.

7. అదేమనగా మనము చేనిలో పనలు కట్టుచుంటిమి; నా పన లేచి నిలుచుండగా మీ పనలు నా పనను చుట్టుకొని నా పనకు సాష్టాంగపడెనని చెప్పెను.

7. We were out in the field, tying up bundles of wheat. Suddenly my bundle stood up, and your bundles gathered around and bowed down to it.'

8. అందుకతని సహోదరులు నీవు నిశ్చయముగా మమ్ము నేలెదవా? మా మీద నీవు అధికారి వగుదువా అని అతనితో చెప్పి, అతని కలలనుబట్టియు అతని మాటలనుబట్టియు అతనిమీద మరింత పగపట్టిరి.

8. His brothers asked, 'Do you really think you are going to be king and rule over us?' Now they hated Joseph more than ever because of what he had said about his dream.

9. అతడింకొక కల కని తన సహోదరులకు తెలియచేసి ఇదిగో నేను మరియొక కలకంటిని; అందులో సూర్య చంద్రులును పదకొండు నక్షత్రములును నాకు సాష్టాంగ పడెనని చెప్పెను.

9. Joseph later had another dream, and he told his brothers, 'Listen to what else I dreamed. The sun, the moon, and eleven stars bowed down to me.'

10. అతడు తన తండ్రితోను తన సహోదరుల తోను అది తెలియచెప్పినప్పుడు అతని తండ్రి అతనితో నీవు కనిన యీ కల యేమిటి? నేను నీ తల్లియు నీ సహోదరులును నిశ్చయముగా వచ్చి నీకు సాష్టాంగ పడుదుమా అని అతని గద్దించెను.

10. When he told his father about this dream, his father became angry and said, 'What's that supposed to mean? Are your mother and I and your brothers all going to come and bow down in front of you?'

11. అతని సహోదరులు అతనియందు అసూయపడిరి. అయితే అతని తండ్రి ఆ మాట జ్ఞాపకముంచుకొనెను.
అపో. కార్యములు 7:9

11. Joseph's brothers were jealous of him, but his father kept wondering about the dream.

12. అతని సహోదరులు షెకెములో తమ తండ్రి మందను మేపుటకు వెళ్లిరి.

12. One day when Joseph's brothers had taken the sheep to a pasture near Shechem,

13. అప్పుడు ఇశ్రాయేలు యోసేపును చూచి - నీ సహోదరులు షెకెములో మంద మేపుచున్నారు. నిన్ను వారియొద్దకు పంపెదను రమ్మన్నప్పుడు అతడు - మంచిదని అతనితో చెప్పెను.

13. his father Jacob said to him, 'I want you to go to your brothers. They are with the sheep near Shechem.' 'Yes, sir,' Joseph answered.

14. అప్పుడతడు నీవు వెళ్ళి నీ సహోదరుల క్షేమమును మంద క్షేమమును తెలిసికొని నాకు వర్తమానము తెమ్మని అతినితో చెప్పి హెబ్రోను లోయలోనుండి అతని పంపెను. అతడు షెకెమునకు వచ్చెను.

14. His father said, 'Go and find out how your brothers and the sheep are doing. Then come back and let me know.' So he sent him from Hebron Valley. Joseph was near Shechem

15. అతడు పొలములో ఇటు అటు తిరుగుచుండగా ఒక మనుష్యుడు అతనిని చూచి - నీవేమి వెదకుచున్నావని అతని నడిగెను.

15. and wandering through the fields, when a man asked, 'What are you looking for?'

16. అందుకతడు నేను నా సహోదరులను వెదుకుచున్నాను, వారు ఎక్కడ మందను మేపుచున్నారో అది దయచేసి నాకు తెలుపుమని అడిగెను.

16. Joseph answered, 'I'm looking for my brothers who are watching the sheep. Can you tell me where they are?'

17. అందుకు ఆ మనుష్యుడు - ఇక్కడనుండి వారు సాగి వెళ్లిరి. వారు దోతానుకు వెళ్లుదము రండని చెప్పుకొనుట వింటినని చెప్పెను. అప్పుడు యోసేపు తన సహోదరుల కోసము వెళ్లి దోతానులో వారిని కనుగొనెను.

17. They're not here anymore,' the man replied. 'I overheard them say they were going to Dothan.' Joseph left and found his brothers in Dothan.

18. అతడు దగ్గరకు రాకమునుపు వారు దూరము నుండి అతని చూచి అతని చంపుటకు దురాలోచన చేసిరి.

18. But before he got there, they saw him coming and made plans to kill him.

19. వారు - ఇదిగో ఈ కలలు కనువాడు వచ్చుచున్నాడు;

19. They said to one another, 'Look, here comes the hero of those dreams!

20. వీని చంపి యిక్కడనున్న ఒక గుంటలో పారవేసి, దుష్టమృగము వీని తినివేసెనని చెప్పుదము, అప్పుడు వీని కలలేమగునో చూతము రండని ఒకనితో ఒకడు మాటలాడుకొనిరి.

20. Let's kill him and throw him into a pit and say that some wild animal ate him. Then we'll see what happens to those dreams.'

21. రూబేను ఆ మాట వినిమనము వానిని చంపరాదని చెప్పి వారి చేతులలో పడకుండ అతని విడిపించెను.

21. Reuben heard this and tried to protect Joseph from them. 'Let's not kill him,' he said.

22. ఎట్లనగా రూబేను అతని తండ్రికి అతని నప్పగించుటకై వారి చేతులలో పడకుండ అతని విడిపింప దలచిరక్తము చిందింపకుడి; అతనికి హాని ఏమియు చేయక అడవిలోనున్న యీ గుంటలో అతని పడద్రోయుడని వారితో చెప్పెను.

22. Don't murder him or even harm him. Just throw him into a dry well out here in the desert.' Reuben planned to rescue Joseph later and take him back to his father.

23. యోసేపు తన సహోదరుల యొద్దకు వచ్చినప్పుడు వారు యోసేపు అంగీని అతడు తొడుగుకొని యుండిన ఆ విచిత్రమైన నిలువుటంగీని తీసివేసి,

23. When Joseph came to his brothers, they pulled off his fancy coat

24. అతని పట్టుకొని ఆ గుంటలో పడద్రోసిరి. ఆ గుంట వట్టిది అందులో నీళ్లులేవు.

24. and threw him into a dry well.

25. వారు భోజనముచేయ కూర్చుండి, కన్నులెత్తి చూడగా ఐగుప్తునకు తీసికొని పోవుటకు గుగ్గిలము మస్తకియు బోళమును మోయుచున్న ఒంటెలతో ఇష్మాయేలీయులైన మార్గస్థులు గిలాదునుండి వచ్చుచుండిరి.

25. As Joseph's brothers sat down to eat, they looked up and saw a caravan of Ishmaelites coming from Gilead. Their camels were loaded with all kinds of spices that they were taking to Egypt.

26. అప్పుడు యూదా మనము మన సహోదరుని చంపి వాని మరణమును దాచి పెట్టినందువలన ఏమి ప్రయోజనము?

26. So Judah said, 'What will we gain if we kill our brother and hide his body?

27. ఈ ఇష్మాయేలీయులకు వానిని అమ్మి వేయుదము రండి; వాడు మన సహోదరుడు మన రక్త సంబంధిగదా? వానికి హాని యేమియు చేయరాదని తన సహోదరులతో చెప్పెను. అందుకతని సహోదరులు సమ్మతించిరి.

27. Let's sell him to the Ishmaelites and not harm him. After all, he is our brother.' And the others agreed.

28. మిద్యానీయులైన వర్తకులు ఆ మీదుగా వెళ్లుచుండగా, వారు ఆ గుంటలోనుండి యోసేపును పైకి తీసి ఆ ఇష్మాయేలీయులకు ఇరువది తులముల వెండికి అతనిని అమ్మివేసిరి. వారు యోసేపును ఐగుప్తునకు తీసికొనిపోయిరి.
అపో. కార్యములు 7:9

28. When the Midianite merchants came by, Joseph's brothers took him out of the well, and for twenty pieces of silver they sold him to the Ishmaelites who took him to Egypt.

29. రూబేను ఆ గుంటకు తిరిగివచ్చినప్పుడు యోసేపు గుంటలో లేకపోగా అతడు తన బట్టలు చింపుకొని

29. When Reuben returned to the well and did not find Joseph there, he tore his clothes in sorrow.

30. తన సహోదరుల యొద్దకు తిరిగివెళ్లి - చిన్నవాడు లేడే; అయ్యో నేనెక్కడికి పోదుననగా

30. Then he went back to his brothers and said, 'The boy is gone! What am I going to do?'

31. వారు యోసేపు అంగీని తీసికొని, ఒక మేకపిల్లను చంపి, దాని రక్తములో ఆ అంగీముంచి

31. Joseph's brothers killed a goat and dipped Joseph's fancy coat in its blood.

32. ఆ విచిత్రమైన నిలువుటంగీని పంపగా వారు తండ్రియొద్దకు దానిని తెచ్చి - ఇది మాకు దొరికెను, ఇది నీ కుమారుని అంగీ అవునో కాదో గురుతుపట్టుమని చెప్పిరి

32. After this, they took the coat to their father and said, 'We found this! Look at it carefully and see if it belongs to your son.'

33. అతడు దానిని గురుతుపట్టి ఈ అంగీ నా కుమారునిదే; దుష్ట మృగము వానిని తినివేసెను; యోసేపు నిశ్చయముగా చీల్చబడెననెను.

33. Jacob knew it was Joseph's coat and said, 'It's my son's coat! Joseph has been torn to pieces and eaten by some wild animal.'

34. యాకోబు తన బట్టలు చింపుకొని తన నడుమున గోనెపట్ట కట్టుకొని అనేక దినములు తన కుమారుని నిమిత్తము అంగలార్చుచుండగా

34. Jacob mourned for Joseph a long time, and to show his sorrow he tore his clothes and wore sackcloth.

35. అతని కుమారులందరును అతని కుమార్తెలందరును అతనిని ఓదార్చుటకు యత్నము చేసిరి; అయితే అతడు ఓదార్పు పొందనొల్లకనేను అంగలార్చుచు మృతుల లోకమునకు నా కుమారుని యొద్దకు వెళ్లెదనని చెప్పి అతని తండ్రి అతని కోసము ఏడ్చెను.

35. All of Jacob's children came to comfort him, but he refused to be comforted. 'No,' he said, 'I will go to my grave, mourning for my son.' So Jacob kept on grieving.

36. మిద్యానీయులు ఐగుప్తునకు అతని తీసికొనిపోయి, ఫరోయొక్క ఉద్యోగస్థుడును రాజ సంరక్షక సేనాధిపతియునైన పోతీఫరునకు అతనిని అమ్మివేసిరి.

36. Meanwhile, the Midianites had sold Joseph in Egypt to a man named Potiphar, who was the king's official in charge of the palace guard.