1. దేవుడు మోషేకును తన ప్రజలైన ఇశ్రాయేలీయులకును చేసినదంతయు, యెహోవా ఇశ్రాయేలీయులను ఐగుప్తునుండి వెలుపలికి రప్పించిన సంగతియు, మిద్యాను యాజకుడును మోషే మామయునైన యిత్రో వినినప్పుడు

1. When Jethro, the priest of Midian, Moses' father-in-law, heard of all that God had done for Moses and for Israel his people, that Jehovah had brought Israel out of Egypt,

2. మోషే మామయైన ఆ యిత్రో తనయొద్దకు పంపబడిన మోషే భార్యయైన సిప్పోరాను ఆమె యిద్దరి కుమారులను తోడుకొని వచ్చెను.

2. then Jethro, Moses' father-in-law, took Zipporah, Moses' wife, after he had sent her back,

3. అతడు అన్యదేశములో నేను పరదేశిననుకొని వారిలో ఒకనికి గేర్షోము అని పేరుపెట్టెను.
అపో. కార్యములు 7:29

3. and her two sons, of which the name of the one was Gershom (for he said, I have been an alien in a strange land),

4. నా తండ్రి దేవుడు నాకు సహాయమై ఫరో కత్తివాత నుండి నన్ను తప్పించెననుకొని రెండవవానికి ఎలీయెజెరని పేరు పెట్టెను.
అపో. కార్యములు 7:29

4. and the name of the other was Eliezer (for the God of my father, my help, delivered me from the sword of Pharaoh.)

5. మోషే మామయైన యిత్రో అతని కుమారులనిద్దరిని అతని భార్యను తోడుకొని అరణ్యములో దేవుని పర్వతము దగ్గర దిగిన మోషేయొద్దకు వచ్చెను.

5. And Jethro, Moses' father-in-law, came with his sons and his wife to Moses in the wilderness, where he camped at the mount of God.

6. యిత్రో అను నీ మామనైన నేనును నీ భార్యయు ఆమెతో కూడ ఆమె యిద్దరు కుమారులును నీయొద్దకు వచ్చియున్నామని మోషేకు వర్తమానము పంపగా

6. And he said to Moses, I, your father-in-law Jethro, have come to you, and your wife and her two sons with her.

7. మోషే తన మామను ఎదుర్కొన పోయి వందనము చేసి అతని ముద్దు పెట్టుకొనెను. వారు ఒకరి క్షేమము ఒకరు తెలిసికొని గుడారములోనికి వచ్చిరి.

7. And Moses went out to meet his father-in-law, and bowed down to him, and kissed him. And they asked each other of their welfare. And they came into the tent.

8. తరువాత మోషే యెహోవా ఇశ్రాయేలీయుల కొరకు ఫరోకును ఐగుప్తీయులకును చేసిన దంతయు, త్రోవలో తమకు వచ్చిన కష్టము యావత్తును, యెహోవా తమ్మును విడిపించిన సంగతియు తన మామతో వివరించి చెప్పెను.

8. And Moses told his father-in-law all that Jehovah had done to Pharaoh and the Egyptians for Israel's sake, all the travail that had come upon them by the way, and how Jehovah delivered them.

9. యెహోవా ఐగుప్తీయుల చేతిలొ నుండి విడిపించి ఇశ్రాయేలీయులకు చేసిన మేలంతటిని గూర్చి యిత్రో సంతోషించెను.

9. And Jethro rejoiced for all the goodness which Jehovah had done to Israel, whom He had delivered out of the hand of the Egyptians.

10. మరియు యిత్రో ఐగుప్తీయుల చేతిలోనుండియు ఫరో చేతిలో నుండియు మిమ్మును విడిపించి, ఐగుప్తీయుల చేతిక్రిందనుండి ఈ ప్రజలను విడిపించిన యెహోవా స్తుతింపబడునుగాక.

10. And Jethro said, Blessed be Jehovah, who has delivered you out of the hand of the Egyptians and out of the hand of Pharaoh, and who has delivered the people from under the hand of the Egyptians.

11. ఐగుప్తీయులు గర్వించి ఇశ్రాయేలీయులమీద చేసిన దౌర్జన్యమునుబట్టి ఆయన చేసినదాని చూచి, యెహోవా సమస్త దేవతలకంటె గొప్పవాడని యిప్పుడు నాకు తెలిసినదనెను.

11. Now I know that Jehovah is greater than all gods; for in the thing in which they were proved against them.

12. మరియు మోషే మామయైన యిత్రో ఒక దహనబలిని బలులను దేవునికర్పింపగా అహరోనును ఇశ్రాయేలీయుల పెద్దలందరును మోషే మామతో దేవుని సన్నిధిని భోజనము చేయవచ్చిరి.

12. And Jethro, Moses' father-in-law, took a burnt offering and sacrifices for God. And Aaron came, and all the elders of Israel, to eat bread with Moses' father-in-law before God.

13. మరునాడు మోషే ప్రజలకు న్యాయము తీర్చుటకు కూర్చుండగా, ఉదయము మొదలుకొని సాయంకాలము వరకు ప్రజలు మోషే యొద్ద నిలిచియుండిరి.

13. And on the next day it happened that Moses sat to judge the people. And the people stood by Moses from the morning to the evening.

14. మోషే ప్రజలకు చేసినదంతయు అతని మామ చూచి - నీవు ఈ ప్రజలకు చేయుచున్న యీ పని ఏమిటి? ఉదయము మొదలుకొని సాయంకాలమువరకు నీవు మాత్రము కూర్చుండగా ప్రజలందరు నీయొద్ద నిలిచి యుండనేల అని అడుగగా

14. And when Moses' father-in-law saw all that he did to the people, he said, What is this thing which you do to the people? Why do you sit alone by yourself, and all the people stand by you from morning to evening?

15. మోషే దేవుని తీర్పు తెలిసి కొనుటకు ప్రజలు నా యొద్దకు వచ్చెదరు.

15. And Moses said to his father-in-law, Because the people come to me to inquire of God.

16. వారికి వ్యాజ్యెము ఏదైనను కలిగినయెడల నా యొద్దకు వచ్చెదరు. నేను వారి విషయము న్యాయము తీర్చి, దేవుని కట్టడలను ఆయన ధర్మశాస్త్రవిధులను వారికి తెలుపుచున్నానని తన మామతో చెప్పెను.

16. When they have a matter, they come to me. And I judge between one and another, and I make known the statutes of God and His Laws.

17. అందుకు మోషే మామ అతనితో నీవు చేయుచున్న పని మంచిది కాదు;

17. And Moses' father-in-law said to him, The thing that you do is not good.

18. నీవును నీతో నున్న యీ ప్రజలును నిశ్చయముగా నలిగిపోవుదురు; ఈ పని నీకు మిక్కిలి భారము, అది నీవు ఒక్కడవే చేయచాలవు.

18. You will surely wear away, both you and this people that is with you. For this thing is too heavy for you; you are not able to perform it alone.

19. కాబట్టి నా మాట వినుము. నేను నీకొక ఆలోచన చెప్పెదను. దేవుడు నీకు తోడైయుండును, ప్రజల పక్షమున నీవు దేవుని సముఖమందు ఉండి వారి వ్యాజ్యెములను దేవుని యొద్దకు తేవలెను.

19. Listen now to my voice; I will give you counsel, and God will be with you. You be for the people toward God, that you may bring the causes to God.

20. నీవు వారికి ఆయన కట్టడలను ధర్మశాస్త్రవిధులను బోధించి, వారు నడవవలసిన త్రోవను వారు చేయవలసిన కార్యములను వారికి తెలుపవలెను.

20. And you shall teach them ordinances and laws, and shall make them know the way in which they must walk, and the work that they must do.

21. మరియు నీవు ప్రజలందరిలో సామర్థ్యము దైవభక్తి సత్యాసక్తి కలిగి, లంచగొండులుకాని మనుష్యులను ఏర్పరచుకొని, వేయిమందికి ఒకనిగాను, నూరుమందికి ఒకనిగాను, ఏబదిమందికి ఒకనిగాను, పది మందికి ఒకనిగాను, వారిమీద న్యాయాధిపతులను నియమింపవలెను.

21. And you shall look out of all the people able men, such as fear God, men of truth, hating unjust gain. And place such over them to be rulers of thousands, and rulers of hundreds, rulers of fifties, and rulers of tens.

22. వారు ఎల్లప్పుడును ప్రజలకు న్యాయము తీర్చవలెను. అయితే గొప్ప వ్యాజ్యెములన్నిటిని నీయొద్దకు తేవలెను. ప్రతి అల్పవిషయమును వారే తీర్చవచ్చును. అట్లు వారు నీతో కూడ ఈ భారమును మోసిన యెడల నీకు సుళువుగా ఉండును.

22. And let them judge the people at all times. And it shall be, every great matter they shall bring to you, but every small matter they shall judge. And make it easier for yourself, and they shall bear with you.

23. దేవుడు ఈలాగు చేయుటకు నీకు సెలవిచ్చినయెడల నీవు ఈ పని చేయుచు దాని భారమును సహింపగలవు. మరియు ఈ ప్రజలందరు తమ తమ చోట్లకు సమాధానముగా వెళ్లుదురని చెప్పెను.

23. If you will do this thing, and God command you, then you shall be able to endure, and all this people shall also go to their place in peace.

24. మోషే తన మామ మాట విని అతడు చెప్పినదంతయు చేసెను.

24. And Moses listened to the voice of his father-in-law, and did all that he had said.

25. ఇశ్రాయేలీయులందరిలో సామర్థ్యముగల మనుష్యులను ఏర్పరచుకొని, వెయ్యిమందికి ఒకనిగాను, నూరు మందికి ఒకనిగాను, ఏబదిమందికి ఒకనిగాను, పదిమందికి ఒకనిగాను, న్యాయాధిపతులను ఏర్పాటు చేసి వారిని ప్రజలమీద ప్రధానులనుగా నియమించెను.

25. And Moses chose able men out of all Israel, and made them heads over the people, rulers of thousands, rulers of hundreds, rulers of fifties, and rulers of tens.

26. వారెల్లప్పుడును ప్రజలకు న్యాయము తీర్చువారు. వారు కఠిన వ్యాజ్యెములను మోషే యొద్దకు తెచ్చుచు, స్వల్ప వ్యాజ్యెములను తామే తీర్చుచువచ్చిరి.

26. And they judged the people at all times. The hard causes they brought to Moses, but every small matter they judged themselves.

27. తరువాత మోషే తన మామను పంపివేయగా అతడు తన స్వదేశమునకు వెళ్లెను.

27. And Moses let his father-in-law depart. And he went his way into his own land.