1. జ్ఞానవంతురాలు తన యిల్లు కట్టును మూఢురాలు తన చేతులతో తన యిల్లు ఊడబెరుకును.

1. EVERY WISE woman builds her house, but the foolish one tears it down with her own hands.

2. యథార్థముగా ప్రవర్తించువాడు యెహోవాయందు భయభక్తులుగలవాడు కుటిలచిత్తుడు ఆయనను తిరస్కరించువాడు,

2. He who walks in uprightness reverently and worshipfully fears the Lord, but he who is contrary and devious in his ways despises Him.

3. మూఢుల నోట బెత్తమువంటి గర్వమున్నది. జ్ఞానుల పెదవులు వారిని కాపాడును.

3. In the fool's own mouth is a rod [to shame] his pride, but the wise men's lips preserve them.

4. ఎద్దులు లేని చోట గాదెయందు ధాన్యముండదు ఎద్దుల బలముచేత విస్తారము వచ్చుబడి కలుగును

4. Where no oxen are, the grain crib is empty, but much increase [of crops] comes by the strength of the ox.

5. నమ్మక మైన సాక్షి అబద్ధమాడడు కూటసాక్షికి అబద్ధములు ప్రియములు.

5. A faithful witness will not lie, but a false witness breathes out falsehoods.

6. అపహాసకుడు జ్ఞానము వెదకుట వ్యర్థము. తెలివిగలవానికి జ్ఞానము సులభము.

6. A scoffer seeks Wisdom in vain [for his very attitude blinds and deafens him to it], but knowledge is easy to him who [being teachable] understands.

7. బుద్ధిహీనుని యెదుటనుండి వెళ్లిపొమ్ము జ్ఞానవచనములు వానియందు కనబడవు గదా?

7. Go from the presence of a foolish and self-confident man, for you will not find knowledge on his lips.

8. తమ ప్రవర్తనను కనిపెట్టి యుండుట వివేకుల జ్ఞానము నకు లక్షణము మోసకృత్యములే బుద్ధిహీనులు కనుపరచు మూఢత.

8. The Wisdom [godly Wisdom, which is comprehensive insight into the ways and purposes of God] of the prudent is to understand his way, but the folly of [self-confident] fools is to deceive.

9. మూఢులు చేయు అపరాధపరిహారార్థబలి వారిని అపహాస్యము చేయును యథార్థవంతులు ఒకరియందు ఒకరు దయ చూపుదురు.

9. Fools make a mock of sin and sin mocks the fools [who are its victims; a sin offering made by them only mocks them, bringing them disappointment and disfavor], but among the upright there is the favor of God. [Prov. 10:23.]

10. ఎవని దుఃఖము వాని హృదయమునకే తెలియును ఒకని సంతోషములో అన్యుడు పాలివాడు కానేరడు.

10. The heart knows its own bitterness, and no stranger shares its joy.

11. భక్తిహీనుల యిల్లు నిర్మూలమగును యథార్థవంతుల గుడారము వర్థిల్లును.

11. The house of the wicked shall be overthrown, but the tent of the upright shall flourish.

12. ఒకని యెదుట సరియైనదిగా కనబడు మార్గము కలదు అయితే తుదకు అది మరణమునకు త్రోవతీయును.

12. There is a way which seems right to a man and appears straight before him, but at the end of it is the way of death.

13. ఒకడు నవ్వుచుండినను హృదయమున దుఃఖముండ వచ్చును. సంతోషము తుదకు వ్యసనమగును.

13. Even in laughter the heart is sorrowful, and the end of mirth is heaviness and grief.

14. భక్తి విడిచినవాని మార్గములు వానికే వెక్కసమగును మంచివాని స్వభావము వానికే సంతోషమిచ్చును.

14. The backslider in heart [from God and from fearing God] shall be filled with [the fruit of] his own ways, and a good man shall be satisfied with [the fruit of] his ways [with the holy thoughts and actions which his heart prompts and in which he delights].

15. జ్ఞానము లేనివాడు ప్రతి మాట నమ్మును వివేకియైనవాడు తన నడతలను బాగుగా కనిపెట్టును.

15. The simpleton believes every word he hears, but the prudent man looks and considers well where he is going.

16. జ్ఞానముగలవాడు భయపడి కీడునుండి తొలగును బుద్ధిహీనుడు విఱ్ఱవీగి నిర్భయముగా తిరుగును.

16. A wise man suspects danger and cautiously avoids evil, but the fool bears himself insolently and is [presumptuously] confident.

17. త్వరగా కోపపడువాడు మూఢత్వము చూపును. దుర్యోచనలుగలవాడు ద్వేషింపబడును.

17. He who foams up quickly and flies into a passion deals foolishly, and a man of wicked plots and plans is hated.

18. జ్ఞానము లేనివారికి మూఢత్వమే స్వాస్థ్యము వివేకులు జ్ఞానమును కిరీటముగా ధరించుకొందురు.

18. The simple acquire folly, but the prudent are crowned with knowledge.

19. చెడ్డవారు మంచివారి యెదుటను భక్తిహీనులు నీతిమంతుల తలుపునొద్దను వంగుదురు.

19. The evil men bow before the good, and the wicked [stand suppliantly] at the gates of the [uncompromisingly] righteous.

20. దరిద్రుడు తన పొరుగువారికి అసహ్యుడు ఐశ్వర్యవంతుని ప్రేమించువారు అనేకులు.

20. The poor is hated even by his own neighbor, but the rich has many friends.

21. తన పొరుగువాని తిరస్కరించువాడు పాపము చేయు వాడు బీదలను కటాక్షించువాడు ధన్యుడు.

21. He who despises his neighbor sins [against God, his fellowman, and himself], but happy (blessed and fortunate) is he who is kind and merciful to the poor.

22. కీడు కల్పించువారు తప్పిపోవుదురు మేలు కల్పించువారు కృపాసత్యముల నొందుదురు.

22. Do they not err who devise evil and wander from the way of life? But loving-kindness and mercy, loyalty and faithfulness, shall be to those who devise good.

23. ఏ కష్టము చేసినను లాభమే కలుగును వట్టి మాటలు లేమిడికి కారణములు.

23. In all labor there is profit, but idle talk leads only to poverty.

24. జ్ఞానుల ఐశ్వర్యము వారికి భూషణము బుద్ధిహీనుల మూఢత్వము మూఢత్వమే.

24. The crown of the wise is their wealth of Wisdom, but the foolishness of [self-confident] fools is [nothing but] folly.

25. నిజము పలుకు సాక్షి మనుష్యులను రక్షించును అబద్ధములాడువాడు వట్టి మోసగాడు.

25. A truthful witness saves lives, but a deceitful witness speaks lies [and endangers lives].

26. యెహోవాయందు భయభక్తులు కలిగియుండుట బహు ధైర్యము పుట్టించును

26. In the reverent and worshipful fear of the Lord there is strong confidence, and His children shall always have a place of refuge.

27. అట్టివారి పిల్లలకు ఆశ్రయస్థానము కలదు. యెహోవాయందు భయభక్తులు కలిగియుండుట జీవపు ఊట అది మరణపాశములలోనుండి విడిపించును

27. Reverent and worshipful fear of the Lord is a fountain of life, that one may avoid the snares of death. [John 4:10, 14.]

28. జనసమృద్ధి కలుగుటచేత రాజులకు ఘనత వచ్చును జనక్షయము రాజులకు వినాశకరము.

28. In a multitude of people is the king's glory, but in a lack of people is the prince's ruin.

29. దీర్ఘశాంతముగలవాడు మహా వివేకి ముంగోపి మూఢత్వమును బహుమానముగా పొందును.

29. He who is slow to anger has great understanding, but he who is hasty of spirit exposes and exalts his folly. [Prov. 16:32; James 1:19.]

30. సాత్వికమైన మనస్సు శరీరమునకు జీవము మత్సరము ఎముకలకు కుళ్లు.

30. A calm and undisturbed mind and heart are the life and health of the body, but envy, jealousy, and wrath are like rottenness of the bones.

31. దరిద్రుని బాధించువాడు వాని సృష్టికర్తను నిందించు వాడు బీదను కనికరించువాడు ఆయనను ఘనపరచువాడు.

31. He who oppresses the poor reproaches, mocks, and insults his Maker, but he who is kind and merciful to the needy honors Him. [Prov. 17:5; Matt. 25:40, 45.]

32. అపాయము రాగా భక్తిహీనుడు నశించును మరణకాలమందు నీతిమంతునికి ఆశ్రయము కలదు.

32. The wicked is overthrown through his wrongdoing and calamity, but the [consistently] righteous has hope and confidence even in death.

33. తెలివిగలవాని హృదయమందు జ్ఞానము సుఖనివా సము చేయును బుద్ధిహీనుల అంతరంగములోనున్నది బయలుపడును

33. Wisdom rests [silently] in the mind and heart of him who has understanding, but that which is in the inward part of [self-confident] fools is made known. [Isa. 32:6.]

34. నీతి జనములు ఘనతకెక్కుటకు కారణము పాపము ప్రజలకు అవమానము తెచ్చును.

34. Uprightness and right standing with God (moral and spiritual rectitude in every area and relation) elevate a nation, but sin is a reproach to any people.

35. బుద్ధిగల సేవకుడు రాజుల కిష్టుడు అవమానకరముగా నడచువానిమీద రాజు కోపించును

35. The king's favor is toward a wise and discreet servant, but his wrath is against him who does shamefully. [Matt. 24:45, 47.]