1. మరియ, ఆమె సహోదరియైన మార్త, అనువారి గ్రామమైన బేతనియలోనున్న లాజరు అను ఒకడు రోగి యాయెను.

1. A man was sick, Lazarus of Bethany, the town of Mary and her sister Martha.

2. ఈ లాజరు ప్రభువునకు అత్తరుపూసి తల వెండ్రుకలతో ఆయన పాదములు తుడిచిన మరియకు సహోదరుడు.

2. This was the same Mary who massaged the Lord's feet with aromatic oils and then wiped them with her hair. It was her brother Lazarus who was sick.

3. అతని అక్క చెల్లెండ్రు ప్రభువా, యిదిగో నీవు ప్రేమించువాడు రోగియై యున్నాడని ఆయనయొద్దకు వర్తమానము పంపిరి.

3. So the sisters sent word to Jesus, 'Master, the one you love so very much is sick.'

4. యేసు అది వినియీ వ్యాధి మరణముకొరకు వచ్చినదికాదు గాని దేవుని కుమారుడు దానివలన మహిమ పరచబడునట్లు దేవుని మహిమకొరకు వచ్చినదనెను.

4. When Jesus got the message, he said, 'This sickness is not fatal. It will become an occasion to show God's glory by glorifying God's Son.'

5. యేసు మార్తను ఆమె సహోదరిని లాజరును ప్రేమించెను.

5. Jesus loved Martha and her sister and Lazarus,

6. అతడు రోగియై యున్నాడని యేసు వినినప్పుడు తానున్నచోటనే యింక రెండు దినములు నిలిచెను.

6. but oddly, when he heard that Lazarus was sick, he stayed on where he was for two more days.

7. అటుపిమ్మట ఆయనమనము యూదయకు తిరిగి వెళ్లుదమని తన శిష్యులతో చెప్పగా

7. After the two days, he said to his disciples, 'Let's go back to Judea.'

8. ఆయన శిష్యులుబోధకుడా, యిప్పుడే యూదులు నిన్ను రాళ్లతో కొట్ట చూచుచుండిరే; అక్కడికి తిరిగి వెళ్లుదువా అని ఆయన నడిగిరి.

8. They said, 'Rabbi, you can't do that. The Jews are out to kill you, and you're going back?'

9. అందుకు యేసు పగలు పండ్రెండు గంటలున్నవి గదా, ఒకడు పగటివేళ నడిచిన యెడల ఈ లోకపు వెలుగును చూచును గనుక తొట్రు పడడు.

9. Jesus replied, 'Are there not twelve hours of daylight? Anyone who walks in daylight doesn't stumble because there's plenty of light from the sun.

10. అయితే రాత్రివేళ ఒకడు నడిచినయెడల వానియందు వెలుగులేదు గనుక వాడు తొట్రుపడునని చెప్పెను.

10. Walking at night, he might very well stumble because he can't see where he's going.'

11. ఆయన యీ మాటలు చెప్పిన తరువాతమన స్నేహితుడైన లాజరు నిద్రించుచున్నాడు; అతని మేలు కొలుప వెళ్లుచున్నానని వారితో చెప్పగా

11. He said these things, and then announced, 'Our friend Lazarus has fallen asleep. I'm going to wake him up.'

12. శిష్యులు ప్రభువా, అతడు నిద్రించినయెడల బాగుపడుననిరి.

12. The disciples said, 'Master, if he's gone to sleep, he'll get a good rest and wake up feeling fine.'

13. యేసు అతని మరణమునుగూర్చి ఆ మాట చెప్పెను గాని వారు ఆయన నిద్ర విశ్రాంతిని గూర్చి చెప్పెననుకొనిరి.

13. Jesus was talking about death, while his disciples thought he was talking about taking a nap.

14. కావున యేసు లాజరు చనిపోయెను,

14. Then Jesus became explicit: 'Lazarus died.

15. మీరు నమ్మునట్లు నేనక్కడ ఉండలేదని మీ నిమిత్తము సంతోషించుచున్నాను; అయినను అతనియొద్దకు మనము వెళ్లుదము రండని స్పష్టముగా వారితో చెప్పెను.

15. And I am glad for your sakes that I wasn't there. You're about to be given new grounds for believing. Now let's go to him.'

16. అందుకు దిదుమ అనబడిన తోమా ఆయనతో కూడ చనిపోవుటకు మనమును వెళ్లుదమని తనతోడి శిష్యులతో చెప్పెను.

16. That's when Thomas, the one called the Twin, said to his companions, 'Come along. We might as well die with him.'

17. యేసు వచ్చి అదివరకే అతడు నాలుగు దినములు సమాధిలో ఉండెనని తెలిసికొనెను.

17. When Jesus finally got there, he found Lazarus already four days dead.

18. బేతనియ యెరూషలేమునకు సమీపమై యుండెను; దానికి ఇంచుమించు కోసెడు దూరము

18. Bethany was near Jerusalem, only a couple of miles away,

19. గనుక యూదులలో అనేకులు వారి సహోదరునిగూర్చి మార్తను మరియను ఓదార్చుటకై వారి యొద్దకు వచ్చియుండిరి.

19. and many of the Jews were visiting Martha and Mary, sympathizing with them over their brother.

20. మార్త యేసు వచ్చుచున్నాడని విని ఆయనను ఎదుర్కొన వెళ్లెనుగాని మరియ యింటిలో కూర్చుండి యుండెను.

20. Martha heard Jesus was coming and went out to meet him. Mary remained in the house.

21. మార్త యేసుతో ప్రభువా, నీవిక్కడ ఉండినయెడల నా సహోదరుడు చావకుండును.

21. Martha said, 'Master, if you'd been here, my brother wouldn't have died.

22. ఇప్పుడైనను నీవు దేవుని ఏమడిగినను దేవుడు నీకను గ్రహించునని యెరుగుదుననెను.

22. Even now, I know that whatever you ask God he will give you.'

23. యేసు నీ సహోదరుడు మరల లేచునని ఆమెతో చెప్పగా

23. Jesus said, 'Your brother will be raised up.'

24. మార్త ఆయనతో అంత్య దినమున పునరుత్థానమందు లేచునని యెరుగుదుననెను.
దానియేలు 12:2

24. Martha replied, 'I know that he will be raised up in the resurrection at the end of time.'

25. అందుకు యేసు పునరుత్థానమును జీవమును నేనే; నాయందు విశ్వాసముంచువాడు చని పోయినను బ్రదుకును;

25. 'You don't have to wait for the End. I am, right now, Resurrection and Life. The one who believes in me, even though he or she dies, will live.

26. బ్రదికి నాయందు విశ్వాస ముంచు ప్రతివాడును ఎన్నటికిని చనిపోడు. ఈ మాట నమ్ముచున్నావా? అని ఆమెను నడిగెను.

26. And everyone who lives believing in me does not ultimately die at all. Do you believe this?'

27. ఆమె అవును ప్రభువా, నీవు లోకమునకు రావలసిన దేవుని కుమారుడవైన క్రీస్తువని నమ్ముచున్నానని ఆయనతో చెప్పెను.

27. 'Yes, Master. All along I have believed that you are the Messiah, the Son of God who comes into the world.'

28. ఆమె ఈ మాట చెప్పి వెళ్లిబోధకుడు వచ్చి నిన్ను పిలుచుచున్నాడని తన సహోదరియైన మరియను రహస్య ముగా పిలిచెను.

28. After saying this, she went to her sister Mary and whispered in her ear, 'The Teacher is here and is asking for you.'

29. ఆమె విని త్వరగా లేచి ఆయన యొద్దకు వచ్చెను.

29. The moment she heard that, she jumped up and ran out to him.

30. యేసు ఇంకను ఆ గ్రామములోనికి రాక, మార్త ఆయనను కలిసికొనిన చోటనే ఉండెను

30. Jesus had not yet entered the town but was still at the place where Martha had met him.

31. గనుక యింటిలో మరియతో కూడ నుండి ఆమెను ఓదార్చుచుండిన యూదులు మరియ త్వరగా లేచి వెళ్లుట చూచి, ఆమె సమాధియొద్ద ఏడ్చుటకు అక్కడికి వెళ్లుచున్నదనుకొని ఆమె వెంట వెళ్లిరి.

31. When her sympathizing Jewish friends saw Mary run off, they followed her, thinking she was on her way to the tomb to weep there.

32. అంతట మరియ యేసు ఉన్న చోటికి వచ్చి, ఆయనను చూచి, ఆయన పాదములమీద పడిప్రభువా, నీవిక్కడ ఉండినయెడల నా సహోదరుడు చావకుండు ననెను.

32. Mary came to where Jesus was waiting and fell at his feet, saying, 'Master, if only you had been here, my brother would not have died.'

33. ఆమె ఏడ్చుటయు, ఆమెతో కూడ వచ్చిన యూదులు ఏడ్చుటయు యేసు చూచి కలవరపడి ఆత్మలో మూలుగుచు అతని నెక్కడ నుంచితిరని అడుగగా,

33. When Jesus saw her sobbing and the Jews with her sobbing, a deep anger welled up within him.

34. వారుప్రభువా, వచ్చి చూడుమని ఆయనతో చెప్పిరి.

34. He said, 'Where did you put him?' 'Master, come and see,' they said.

35. యేసు కన్నీళ్లు విడిచెను.

35. Now Jesus wept.

36. కాబట్టి యూదులు అతనిని ఏలాగు ప్రేమించెనో చూడుడని చెప్పుకొనిరి.

36. The Jews said, 'Look how deeply he loved him.'

37. వారిలో కొందరుఆ గ్రుడ్డి వాని కన్నులు తెరచిన యీయన, యితనిని చావకుండ చేయలేడా అని చెప్పిరి.

37. Others among them said, 'Well, if he loved him so much, why didn't he do something to keep him from dying? After all, he opened the eyes of a blind man.'

38. యేసు మరల తనలో మూలుగుచు సమాధియొద్దకు వచ్చెను. అది యొక గుహ, దానిమీద ఒక రాయి పెట్టియుండెను.

38. Then Jesus, the anger again welling up within him, arrived at the tomb. It was a simple cave in the hillside with a slab of stone laid against it.

39. యేసు రాయి తీసివేయుడని చెప్పగా చనిపోయినవాని సహోదరియైన మార్తప్రభువా, అతడు చనిపోయి నాలుగు దినములైనది గనుక ఇప్పటికి వాసనకొట్టునని ఆయనతో చెప్పెను.

39. Jesus said, 'Remove the stone.' The sister of the dead man, Martha, said, 'Master, by this time there's a stench. He's been dead four days!'

40. అందుకు యేసు నీవు నమ్మినయెడల దేవుని మహిమ చూతువని నేను నీతో చెప్పలేదా అని ఆమెతో అనెను;

40. Jesus looked her in the eye. 'Didn't I tell you that if you believed, you would see the glory of God?'

41. అంతట వారు ఆ రాయి తీసివేసిరి. యేసు కన్నులు పైకెత్తి తండ్రీ, నీవు నా మనవి వినినందున నీకు కృత జ్ఞతాస్తుతులు చెల్లించుచున్నాను.

41. Then, to the others, 'Go ahead, take away the stone.' They removed the stone. Jesus raised his eyes to heaven and prayed, 'Father, I'm grateful that you have listened to me.

42. నీవు ఎల్లప్పుడును నా మనవి వినుచున్నావని నేనెరుగుదును గాని నీవు నన్ను పంపితివని చుట్టు నిలిచియున్న యీ జనసమూహము నమ్మునట్లు వారి నిమిత్తమై యీ మాట చెప్పితిననెను.

42. I know you always do listen, but on account of this crowd standing here I've spoken so that they might believe that you sent me.'

43. ఆయన ఆలాగు చెప్పిలాజరూ, బయటికి రమ్మని బిగ్గరగా చెప్పగా

43. Then he shouted, 'Lazarus, come out!'

44. చనిపోయినవాడు, కాళ్లు చేతులు ప్రేత వస్త్రములతో కట్టబడినవాడై వెలుపలికి వచ్చెను; అతని ముఖమునకు రుమాలు కట్టియుండెను. అంతట యేసు మీరు అతని కట్లు విప్పిపోనియ్యుడని వారితో చెప్పెను.

44. And he came out, a cadaver, wrapped from head to toe, and with a kerchief over his face. Jesus told them, 'Unwrap him and let him loose.'

45. కాబట్టి మరియయొద్దకు వచ్చి ఆయన చేసిన కార్య మును చూచిన యూదులలో అనేకులు ఆయనయందు విశ్వాసముంచిరికాని

45. That was a turnaround for many of the Jews who were with Mary. They saw what Jesus did, and believed in him.

46. వారిలో కొందరు పరిసయ్యుల యొద్దకు వెళ్లి యేసుచేసిన కార్యములను గూర్చి వారితో చెప్పిరి.

46. But some went back to the Pharisees and told on Jesus.

47. కాబట్టి ప్రధానయాజకులును పరిసయ్యులును మహా సభను సమకూర్చిమనమేమి చేయుచున్నాము? ఈ మను ష్యుడు అనేకమైన సూచక క్రియలు చేయుచున్నాడే.

47. The high priests and Pharisees called a meeting of the Jewish ruling body. 'What do we do now?' they asked. 'This man keeps on doing things, creating God-signs.

48. మనమాయనను ఈలాగు చూచుచు ఊరకుండినయెడల అందరు ఆయనయందు విశ్వాసముంచెదరు; అప్పుడు రోమీయులు వచ్చి మన స్థలమును మన జనమును ఆక్ర మించుకొందురని చెప్పిరి.

48. If we let him go on, pretty soon everyone will be believing in him and the Romans will come and remove what little power and privilege we still have.'

49. అయితే వారిలో కయప అను ఒకడు ఆ సంవత్సరము ప్రధాన యాజకుడైయుండిమీ కేమియు తెలియదు.

49. Then one of them--it was Caiaphas, the designated Chief Priest that year--spoke up, 'Don't you know anything?

50. మన జనమంతయు నశింప కుండునట్లు ఒక మనుష్యుడు ప్రజలకొరకు చనిపోవుట మీకు ఉపయుక్తమని మీరు ఆలోచించుకొనరు అని వారితో చెప్పెను.

50. Can't you see that it's to our advantage that one man dies for the people rather than the whole nation be destroyed?'

51. తనంతట తానే యీలాగు చెప్పలేదు గాని ఆ సంవత్సరము ప్రధానయాజకుడై యుండెను గనుక

51. He didn't say this of his own accord, but as Chief Priest that year he unwittingly prophesied that Jesus was about to die sacrificially for the nation,

52. యేసు ఆ జనముకొరకును, ఆ జనముకొరకు మాత్రమేగాక చెదరిపోయిన దేవుని పిల్లలను ఏకముగా సమకూర్చుటకును, చావనైయున్నాడని ప్రవచించెను.
ఆదికాండము 49:10

52. and not only for the nation but so that all God's exile-scattered children might be gathered together into one people.

53. కాగా ఆ దినమునుండి వారు ఆయనను చంప నాలో చించుచుండిరి.

53. From that day on, they plotted to kill him.

54. కాబట్టి యేసు అప్పటినుండి యూదులలో బహిరంగ ముగా సంచరింపక, అక్కడనుండి అరణ్యమునకు సమీప ప్రదేశములోనున్న ఎఫ్రాయిమను ఊరికి వెళ్లి, అక్కడ తన శిష్యులతోకూడ ఉండెను.

54. So Jesus no longer went out in public among the Jews. He withdrew into the country bordering the desert to a town called Ephraim and secluded himself there with his disciples.

55. మరియు యూదుల పస్కాపండుగ సమీపమై యుండెను గనుక అనేకులు తమ్మునుతాము శుద్ధిచేసికొనుటకై పస్కా రాకమునుపే పల్లె టూళ్లలోనుండి యెరూషలేమునకు వచ్చిరి.
2 దినవృత్తాంతములు 30:17

55. The Jewish Passover was coming up. Crowds of people were making their way from the country up to Jerusalem to get themselves ready for the Feast.

56. వారు యేసును వెదకుచు దేవాలయములో నిలువబడి మీకేమి తోచుచున్నది? ఆయన పండుగకు రాడా యేమి? అని ఒకనితో ఒకడు చెప్పుకొనిరి.

56. They were curious about Jesus. There was a lot of talk of him among those standing around in the Temple: 'What do you think? Do you think he'll show up at the Feast or not?'

57. ప్రధానయాజకులును పరిసయ్యులును ఆయన ఎక్కడ ఉన్నది ఎవనికైనను తెలిసియున్న యెడల తాము ఆయనను పట్టుకొన గలుగుటకు తమకు తెలియజేయవలెనని ఆజ్ఞాపించి యుండిరి.

57. Meanwhile, the high priests and Pharisees gave out the word that anyone getting wind of him should inform them. They were all set to arrest him.