1. వారు అంఫిపొలి, అపొల్లోనియ పట్టణములమీదుగా వెళ్లి థెస్సలొనీకకు వచ్చిరి. అక్కడయూదుల సమాజ మందిరమొకటి యుండెను

1. After Paul and his friends had traveled through Amphipolis and Apollonia, they went on to Thessalonica. A Jewish meeting place was in that city.

2. గనుక పౌలు తన వాడుక చొప్పున సమాజపు వారియొద్దకు వెళ్లిక్రీస్తు శ్రమపడి మృతులలోనుండి లేచుట ఆవశ్యకమనియు,

2. So as usual, Paul went there to worship, and on three Sabbaths he spoke to the people. He used the Scriptures

3. నేను మీకు ప్రచురముచేయు యేసే క్రీస్తయియున్నాడనియు లేఖనములలోనుండి దృష్టాంతములనెత్తి విప్పి చెప్పుచు, వారితో మూడువిశ్రాంతి దినములు తర్కించుచుండెను.

3. to show them that the Messiah had to suffer, but that he would rise from death. Paul also told them that Jesus is the Messiah he was preaching about.

4. వారిలో కొందరును, భక్తిపరులగు గ్రీసుదేశస్థులలో చాలమందియు, ఘనతగల స్త్రీలలో అనేకులును ఒప్పుకొని పౌలుతోను సీలతోను కలిసికొనిరి.

4. Some of them believed what Paul had said, and they became followers with Paul and Silas. Some Gentiles and many important women also believed the message.

5. అయితే యూదులు మత్సరపడి, పనిపాటులు లేక తిరుగుకొందరు దుష్టులను వెంటబెట్టు కొని గుంపుకూర్చి పట్టణమెల్ల అల్లరిచేయుచు, యాసోను ఇంటిమీదపడి వారిని జనుల సభయెదుటికి తీసికొని వచ్చుటకు యత్నముచేసిరి.

5. The Jewish leaders were jealous and got some worthless bums who hung around the marketplace to start a riot in the city. They wanted to drag Paul and Silas out to the mob, and so they went straight to Jason's home.

6. అయితే వారు కనబడనందున యాసోనును కొందరు సహోదరులను ఆ పట్టణపు అధికారులయొద్దకు ఈడ్చుకొనిపోయి భూలోకమును తలక్రిందుచేసిన వీరు ఇక్కడికి కూడ వచ్చి యున్నారు; యాసోను వీరిని చేర్చుకొనియున్నాడు.

6. But when they did not find them there, they dragged out Jason and some of the Lord's followers. They took them to the city authorities and shouted, 'Paul and Silas have been upsetting things everywhere. Now they have come here,

7. వీరందరు యేసు అను వేరొక రాజున్నాడని చెప్పి, కైసరు చట్టములకు విరోధముగా నడుచుకొనువారు అని కేకలువేసిరి.

7. and Jason has welcomed them into his home. All of them break the laws of the Roman Emperor by claiming that someone named Jesus is king.'

8. ఈ మాటలు వినుచున్న జనసమూహమును పట్టణపు అధికారులను కలవరపరచిరి.

8. The officials and the people were upset when they heard this.

9. వారు యాసోనునొద్దను మిగిలినవారియొద్దను జామీను తీసికొని వారిని విడుదల చేసిరి.

9. So they made Jason and the other followers pay bail before letting them go.

10. వెంటనే సహోదరులు రాత్రివేళ పౌలును సీలను బెరయకు పంపించిరి. వారు వచ్చి యూదుల సమాజ మందిరములో ప్రవేశించిరి.

10. That same night the Lord's followers sent Paul and Silas on to Berea, and after they arrived, they went to the Jewish meeting place.

11. వీరు థెస్సలొనీకలో ఉన్న వారికంటె ఘనులైయుండిరి గనుక ఆసక్తితో వాక్యమును అంగీకరించి, పౌలును సీలయును చెప్పిన సంగతులు ఆలాగున్నవో లేవో అని ప్రతిదినమును లేఖనములు పరిశోధించుచు వచ్చిరి.

11. The people in Berea were much nicer than those in Thessalonica, and they gladly accepted the message. Day after day they studied the Scriptures to see if these things were true.

12. అందుచేత వారిలో అనేకులును, ఘనతగల గ్రీసుదేశస్థులైన స్త్రీలలోను పురుషులలోను చాలమందియు విశ్వసించిరి.

12. Many of them put their faith in the Lord, including some important Greek women and several men.

13. అయితే బెరయలోకూడ పౌలు దేవుని వాక్యము ప్రచురించుచున్నాడని థెస్సలొనీకలో ఉండు యూదులు తెలిసికొని అక్కడికిని వచ్చి జనసమూహములను రేపి కలవరపరచిరి.

13. When the Jewish leaders in Thessalonica heard that Paul had been preaching God's message in Berea, they went there and caused trouble by turning the crowds against Paul.

14. వెంటనే సహోదరులు పౌలును సముద్రమువరకు వెళ్లుమని పంపిరి; అయితే సీలయు తిమోతియు అక్కడనే నిలిచిపోయిరి.

14. Right away the followers sent Paul down to the coast, but Silas and Timothy stayed in Berea.

15. పౌలును సాగనంప వెళ్లినవారు అతనిని ఏథెన్సు పట్టణము వరకు తోడుకొని వచ్చి, సీలయు తిమోతియు సాధ్యమైనంత శీఘ్రముగా అతనియొద్దకు రావలెనని ఆజ్ఞపొంది బయలుదేరి పోయిరి.

15. Some men went with Paul as far as Athens, and then returned with instructions for Silas and Timothy to join him as soon as possible.

16. పౌలు ఏథెన్సులో వారికొరకు కనిపెట్టుకొని యుండగా, ఆ పట్టణము విగ్రహములతో నిండియుండుట చూచినందున అతని ఆత్మ పరితాపము పట్టలేకపోయెను.

16. While Paul was waiting in Athens, he was upset to see all the idols in the city.

17. కాబట్టి సమాజమందిరములలో యూదులతోను, భక్తిపరులైన వారితోను ప్రతిదినమున సంతవీధిలో తన్ను కలిసికొను వారితోను తర్కించుచు వచ్చెను.

17. He went to the Jewish meeting place to speak to the Jews and to anyone who worshiped with them. Day after day he also spoke to everyone he met in the market.

18. ఎపికూరీయులలోను స్తోయికులలోను ఉన్న కొందరు జ్ఞానులు అతనితో వాదించిరి. కొందరు ఈ వదరుబోతు చెప్పునది ఏమిటని చెప్పుకొనిరి. అతడు యేసునుగూర్చియు పునురుత్థానమును గూర్చియు ప్రకటించెను గనుక మరికొందరు వీడు అన్య దేవతలను ప్రచురించుచున్నాడని చెప్పుకొనిరి.

18. Some of them were Epicureans and some were Stoics, and they started arguing with him. People were asking, 'What is this know-it-all trying to say?' Some even said, 'Paul must be preaching about foreign gods! That's what he means when he talks about Jesus and about people rising from death.'

19. అంతట వారు అతని వెంటబెట్టుకొని అరేయొపగు అను సభ యొద్దకు తీసికొనిపోయినీవు చేయుచున్న యీ నూతన బోధ యెట్టిదో మేము తెలిసికొనవచ్చునా?

19. They brought Paul before a council called the Areopagus, and said, 'Tell us what your new teaching is all about.

20. కొన్ని క్రొత్త సంగతులు మా చెవులకు వినిపించుచున్నావు గనుక వీటి భావమేమో మేము తెలిసికొన గోరుచున్నామని చెప్పిరి.

20. We have heard you say some strange things, and we want to know what you mean.'

21. ఏథెన్సువారందరును అక్కడ నివసించు పరదేశులును ఏదోయొక క్రొత్త సంగతి చెప్పుట యందును వినుటయందును మాత్రమే తమ కాలము గడుపు చుండువారు.

21. More than anything else the people of Athens and the foreigners living there loved to hear and to talk about anything new.

22. పౌలు అరేయొపగు మధ్య నిలిచిచెప్పిన దేమనగా ఏథెన్సువారలారా, మీరు సమస్త విషయములలో అతి దేవతాభక్తిగలవారై యున్నట్టు నాకు కనబడు చున్నది.

22. So Paul stood up in front of the council and said: People of Athens, I see that you are very religious.

23. నేను సంచరించుచు మీ దేవతా ప్రతిమలను చూచుచుండగా ఒక బలిపీఠము నాకు కనబడెను. దాని మీదతెలియబడని దేవునికి అని వ్రాయబడియున్నది. కాబట్టి మీరు తెలియక దేనియందు భక్తికలిగియున్నారో దానినే నేను మీకు ప్రచురపరచుచున్నాను.

23. As I was going through your city and looking at the things you worship, I found an altar with the words, 'To an Unknown God.' You worship this God, but you don't really know him. So I want to tell you about him.

24. జగత్తును అందలి సమస్తమును నిర్మించిన దేవుడు తానే ఆకాశమునకును భూమికిని ప్రభువైయున్నందున హస్తకృతములైన ఆలయములలో నివసింపడు.
1 రాజులు 8:27, 2 దినవృత్తాంతములు 6:18, కీర్తనల గ్రంథము 146:6, యెషయా 42:5

24. This God made the world and everything in it. He is Lord of heaven and earth, and he doesn't live in temples built by human hands.

25. ఆయన అందరికిని జీవమును ఊపిరిని సమస్తమును దయచేయువాడు గనుక తనకు ఏదైనను కొదువ యున్నట్టు మనుష్యుల చేతులతో సేవింప బడువాడు కాడు.
కీర్తనల గ్రంథము 50:12, యెషయా 42:5

25. He doesn't need help from anyone. He gives life, breath, and everything else to all people.

26. మరియు యావద్భూమిమీద కాపుర ముండుటకు ఆయన యొకనినుండి ప్రతి జాతిమనుష్యులను సృష్టించి, వారు ఒకవేళ దేవునిని తడవులాడి కనుగొందు రేమో యని,
ద్వితీయోపదేశకాండము 32:8

26. From one person God made all nations who live on earth, and he decided when and where every nation would be.

27. తన్ను వెదకునిమిత్తము నిర్ణయకాలమును వారి నివాసస్థలముయొక్క పొలిమేరలను ఏర్పరచెను. ఆయన మనలో ఎవనికిని దూరముగా ఉండువాడు కాడు.
యెషయా 55:6, యిర్మియా 23:23

27. God has done all this, so that we will look for him and reach out and find him. He isn't far from any of us,

28. మనమాయనయందు బ్రదుకుచున్నాము, చలించు చున్నాము, ఉనికి కలిగియున్నాము. అటువలెమన మాయన సంతానమని మీ కవీశ్వరులలో కొందరును చెప్పుచున్నారు.

28. and he gives us the power to live, to move, and to be who we are. 'We are his children,' just as some of your poets have said.

29. కాబట్టి మనము దేవుని సంతానమైయుండి, మనుష్యుల చమత్కార కల్పనలవలన మల్చబడిన బంగారమునైనను వెండినైనను రాతినైనను దేవత్వము పోలి యున్నదని తలంపకూడదు.
ఆదికాండము 1:27, యెషయా 40:18-20, యెషయా 44:10-17

29. Since we are God's children, we must not think that he is like an idol made out of gold or silver or stone. He isn't like anything that humans have thought up and made.

30. ఆ అజ్ఞానకాలములను దేవుడు చూచి చూడనట్టుగా ఉండెను; ఇప్పుడైతే అంతటను అందరును మారుమనస్సు పొందవలెనని మనుష్యులకు ఆజ్ఞాపించుచున్నాడు.

30. In the past, God forgave all this because people did not know what they were doing. But now he says that everyone everywhere must turn to him.

31. ఎందుకనగా తాను నియమించిన మనుష్యునిచేత నీతి ననుసరించి భూలోకమునకు తీర్పుతీర్చ బోయెడి యొక దినమును నిర్ణయించి యున్నాడు. మృతులలోనుండి ఆయనను లేపినందున దీని నమ్ముటకు అందరికిని ఆధారము కలుగజేసియున్నాడు.
కీర్తనల గ్రంథము 9:8, కీర్తనల గ్రంథము 72:2-4, కీర్తనల గ్రంథము 96:13, కీర్తనల గ్రంథము 98:9, యెషయా 2:4

31. He has set a day when he will judge the world's people with fairness. And he has chosen the man Jesus to do the judging for him. God has given proof of this to all of us by raising Jesus from death.

32. మృతుల పునరుత్థానమునుగూర్చి వారు వినినప్పుడు కొందరు అపహాస్యముచేసిరి; మరికొందరుదీనిగూర్చి నీవు చెప్పునది ఇంకొకసారి విందుమని చెప్పిరి.

32. As soon as the people heard Paul say that a man had been raised from death, some of them started laughing. Others said, 'We will hear you talk about this some other time.'

33. ఆలాగుండగా పౌలు వారి మధ్యనుండి వెళ్లిపోయెను.

33. When Paul left the council meeting,

34. అయితే కొందరు మనుష్యులు అతని హత్తుకొని విశ్వసించిరి. వారిలో అరేయొపగీతుడైన దియొనూసియు, దమరి అను ఒక స్త్రీయు, వీరితోకూడ మరికొందరునుండిరి.

34. some of the men put their faith in the Lord and went with Paul. One of them was a council member named Dionysius. A woman named Damaris and several others also put their faith in the Lord.