1. పెంతెకొస్తను పండుగదినము వచ్చినప్పుడు అందరు ఒకచోట కూడియుండిరి.
లేవీయకాండము 23:15-21, ద్వితీయోపదేశకాండము 16:9-11

1. AND WHEN the day of Pentecost had fully come, they were all assembled together in one place,

2. అప్పుడు వేగముగా వీచు బలమైన గాలివంటి యొకధ్వని ఆకాశమునుండి అకస్మాత్తుగా, వారు కూర్చుండియున్న యిల్లంతయు నిండెను.

2. When suddenly there came a sound from heaven like the rushing of a violent tempest blast, and it filled the whole house in which they were sitting.

3. మరియు అగ్నిజ్వాలలవంటి నాలుకలు విభాగింపబడినట్టుగా వారికి కనబడి, వారిలో ఒక్కొక్కని మీద వ్రాలగ

3. And there appeared to them tongues resembling fire, which were separated and distributed and which settled on each one of them.

4. అందరు పరిశుద్ధాత్మతో నిండినవారై ఆ ఆత్మ వారికి వాక్‌శక్తి అనుగ్రహించినకొలది అన్యభాషలతో మాటలాడసాగిరి.

4. And they were all filled (diffused throughout their souls) with the Holy Spirit and began to speak in other (different, foreign) languages (tongues), as the Spirit kept giving them clear and loud expression [in each tongue in appropriate words].

5. ఆ కాలమున ఆకాశము క్రిందనుండు ప్రతి జనములో నుండి వచ్చిన భక్తిగల యూదులు యెరూషలేములో కాపురముండిరి.

5. Now there were then residing in Jerusalem Jews, devout and God-fearing men from every country under heaven.

6. ఈ శబ్దము కలుగగా జనులు గుంపులుగా కూడివచ్చి, ప్రతి మనుష్యుడు తన తన స్వభాషతో వారు మాటలాడుట విని కలవరపడిరి.

6. And when this sound was heard, the multitude came together and they were astonished and bewildered, because each one heard them [the apostles] speaking in his own [particular] dialect.

7. అంతట అందరు విభ్రాంతినొంది ఆశ్చర్యపడి ఇదిగో మాటలాడుచున్న వీరందరు గలిలయులు కారా?

7. And they were beside themselves with amazement, saying, Are not all these who are talking Galileans?

8. మనలో ప్రతివాడు తాను పుట్టిన దేశపుభాషతో వీరు మాటలాడుట మనము వినుచున్నామే; ఇదేమి?

8. Then how is it that we hear, each of us, in our own (particular) dialect to which we were born?

9. పార్తీయులు మాదీయులు ఏలామీయులు, మెసొపొతమియ యూదయ కప్పదొకియ, పొంతు ఆసియ ఫ్రుగియ పంపులియ ఐగుప్తు అను దేశములయందలి వారు,

9. Parthians and Medes and Elamites and inhabitants of Mesopotamia, Judea and Cappadocia, Pontus and [the province of] Asia,

10. కురేనేదగ్గర లిబియ ప్రాంతములయందు కాపురమున్నవారు, రోమానుండి పరవాసులుగా వచ్చినవారు, యూదులు, యూదమత ప్రవిష్టులు,

10. Phrygia and Pamphylia, Egypt and the parts of Libya about Cyrene, and the transient residents from Rome, both Jews and the proselytes [to Judaism from other religions],

11. క్రేతీయులు అరబీయులు మొదలైన మన మందరమును, వీరు మన భాషలతో దేవుని గొప్పకార్యములను వివరించుట వినుచున్నామని చెప్పుకొనిరి.

11. Cretans and Arabians too--we all hear them speaking in our own native tongues [and telling of] the mighty works of God!

12. అందరు విభ్రాంతినొంది యెటుతోచక యిదేమగునో అని ఒకనితో ఒకడు చెప్పుకొనిరి.

12. And all were beside themselves with amazement and were puzzled and bewildered, saying one to another, What can this mean?

13. కొందరైతే వీరు క్రొత్త మద్యముతో నిండియున్నారని అపహాస్యము చేసిరి.

13. But others made a joke of it and derisively said, They are simply drunk and full of sweet [intoxicating] wine.

14. అయితే పేతురు ఆ పదునొకరితోకూడ లేచి నిలిచి బిగ్గరగా వారితో ఇట్లనెను. యూదయ మనుష్యులారా, యెరూషలేములో కాపురమున్న సమస్త జనులారా, యిది మీకు తెలియుగాక, చెవియొగ్గి నా మాటలు వినుడి.

14. But Peter, standing with the eleven, raised his voice and addressed them: You Jews and all you residents of Jerusalem, let this be [explained] to you so that you will know and understand; listen closely to what I have to say.

15. మీరు ఊహించునట్టు వీరు మత్తులు కారు, ప్రొద్దుబొడిచి జామయిన కాలేదు.

15. For these men are not drunk, as you imagine, for it is [only] the third hour (about 9:00 a.m.) of the day;

16. యోవేలు ప్రవక్త ద్వారా చెప్పబడిన సంగతి యిదే, ఏమనగా

16. But [instead] this is [the beginning of] what was spoken through the prophet Joel:

17. అంత్య దినములయందు నేను మనుష్యులందరి మీద నా ఆత్మను కుమ్మరించెదను మీ కుమారులును మీ కుమార్తెలును ప్రవచించెదరు మీ ¸యౌవనులకు దర్శనములు కలుగును మీ వృద్ధులు కలలు కందురు.
యోవేలు 2:28-32

17. And it shall come to pass in the last days, God declares, that I will pour out of My Spirit upon all mankind, and your sons and your daughters shall prophesy [telling forth the divine counsels] and your young men shall see visions (divinely granted appearances), and your old men shall dream [divinely suggested] dreams.

18. ఆ దినములలో నా దాసులమీదను నా దాసురాండ్ర మీదను నా ఆత్మను కుమ్మరించెదను గనుక వారు ప్రవచించెదరు.

18. Yes, and on My menservants also and on My maidservants in those days I will pour out of My Spirit, and they shall prophesy [telling forth the divine counsels and predicting future events pertaining especially to God's kingdom].

19. పైన ఆకాశమందు మహత్కార్యములను క్రింద భూమిమీద సూచకక్రియలను రక్తమును అగ్నిని పొగ ఆవిరిని కలుగజేసెదను.

19. And I will show wonders in the sky above and signs on the earth beneath, blood and fire and smoking vapor;

20. ప్రభువు ప్రత్యక్షమగు ఆ మహాదినము రాకమునుపు సూర్యుడు చీకటిగాను చంద్రుడు రక్తముగాను మారుదురు.

20. The sun shall be turned into darkness and the moon into blood before the obvious day of the Lord comes--that great and notable and conspicuous and renowned [day].

21. అప్పుడు ప్రభువు నామమునుబట్టి ప్రార్థనచేయు వారందరును రక్షణపొందుదురు అని దేవుడు చెప్పుచున్నాడు.

21. And it shall be that whoever shall call upon the name of the Lord [invoking, adoring, and worshiping the Lord--Christ] shall be saved. [Joel 2:28-32.]

22. ఇశ్రాయేలువారలారా, యీ మాటలు వినుడి. దేవుడు నజరేయుడగు యేసుచేత అద్భుతములను మహత్కార్యములను సూచకక్రియలను మీ మధ్యను చేయించి, ఆయనను తనవలన మెప్పుపొందిన వానిగా మీకు కనబరచెను; ఇది మీరే యెరుగుదురు.

22. You men of Israel, listen to what I have to say: Jesus of Nazareth, a Man accredited and pointed out and shown forth and commended and attested to you by God by the mighty works and [the power of performing] wonders and signs which God worked through Him [right] in your midst, as you yourselves know--

23. దేవుడు నిశ్చయించిన సంకల్పమును ఆయన భవిష్యద్‌ జ్ఞానమును అనుసరించి అప్పగింపబడిన యీయనను మీరు దుష్టులచేత సిలువ వేయించి చంపితిరి.

23. This Jesus, when delivered up according to the definite and fixed purpose and settled plan and foreknowledge of God, you crucified and put out of the way [killing Him] by the hands of lawless and wicked men.

24. మరణము ఆయనను బంధించి యుంచుట అసాధ్యము గనుక దేవుడు మరణవేదనలు తొలగించి ఆయనను లేపెను.
2 సమూయేలు 22:6, కీర్తనల గ్రంథము 18:4, కీర్తనల గ్రంథము 116:3

24. [But] God raised Him up, liberating Him from the pangs of death, seeing that it was not possible for Him to continue to be controlled or retained by it.

25. ఆయనను గూర్చి దావీదు ఇట్లనెను - నేనెల్లప్పుడు నా యెదుట ప్రభువును చూచుచుంటిని ఆయన నా కుడిపార్శ్వమున నున్నాడు గనుక నేను కదల్చబడను.
కీర్తనల గ్రంథము 16:8-11

25. For David says in regard to Him, I saw the Lord constantly before me, for He is at my right hand that I may not be shaken or overthrown or cast down [from my secure and happy state].

26. కావున నా హృదయము ఉల్లసించెను; నా నాలుక ఆనందించెను మరియు నా శరీరము కూడ నిరీక్షణ గలిగి నిలకడగా ఉండును.

26. Therefore my heart rejoiced and my tongue exulted exceedingly; moreover, my flesh also will dwell in hope [will encamp, pitch its tent, and dwell in hope in anticipation of the resurrection].

27. నీవు నా ఆత్మను పాతాళములో విడిచిపెట్టవు నీ పరిశుద్ధుని కుళ్లుపట్టనియ్యవు.

27. For You will not abandon my soul, leaving it helpless in Hades (the state of departed spirits), nor let Your Holy One know decay or see destruction [of the body after death].

28. నాకు జీవమార్గములు తెలిపితివి నీ దర్శన మనుగ్రహించి నన్ను ఉల్లాసముతో నింపెదవు

28. You have made known to me the ways of life; You will enrapture me [diffusing my soul with joy] with and in Your presence. [Ps. 16:8-11.]

29. సహోదరులారా, మూలపురుషుడగు దావీదునుగూర్చి మీతో నేను ధారాళముగ మాటలాడవచ్చును. అతడు చనిపోయి సమాధిచేయబడెను;
1 రాజులు 2:10

29. Brethren, it is permitted me to tell you confidently and with freedom concerning the patriarch David that he both died and was buried, and his tomb is with us to this day.

30. అతని సమాధి నేటివరకు మన మధ్య నున్నది. అతడు ప్రవక్తయై యుండెను గనుక అతని గర్భఫలములోనుండి అతని సింహాసనముమీద ఒకని కూర్చుండబెట్టుదును అని దేవుడు తనతో ప్రమాణపూర్వకముగా ఒట్టు పెట్టుకొనిన సంగతి అతడెరెగి,
2 సమూయేలు 7:12-13, కీర్తనల గ్రంథము 132:11, యిర్మియా 30:9

30. Being however a prophet, and knowing that God had sealed to him with an oath that He would set one of his descendants on his throne, [II Sam. 7:12-16; Ps. 132:11.]

31. క్రీస్తు పాతాళములో విడువ బడలేదనియు, ఆయన శరీరము కుళ్లిపోలేదనియు దావీదు ముందుగా తెలిసికొని ఆయన పునరుత్థానమును గూర్చి చెప్పెను.
కీర్తనల గ్రంథము 16:10

31. He, foreseeing this, spoke [by foreknowledge] of the resurrection of the Christ (the Messiah) that He was not deserted [in death] and left in Hades (the state of departed spirits), nor did His body know decay or see destruction. [Ps. 16:10.]

32. ఈ యేసును దేవుడు లేపెను; దీనికి మేమందరము సాక్షులము.

32. This Jesus God raised up, and of that all we [His disciples] are witnesses.

33. కాగా ఆయన దేవుని కుడి పార్శ్వమునకు హెచ్చింపబడి, పరిశుద్ధాత్మను గూర్చిన వాగ్దానమును తండ్రివలన పొంది, మీరు చూచుచు వినుచునున్న దీనిని కుమ్మరించి యున్నాడు.

33. Being therefore lifted high by and to the right hand of God, and having received from the Father the promised [blessing which is the] Holy Spirit, He has made this outpouring which you yourselves both see and hear.

34. దావీదు పరలోకమునకు ఎక్కి పోలేదు; అయితే అతడిట్లనెను–నేను నీ శత్రువులను నీ పాదములక్రింద పాదపీఠముగా ఉంచువరకు
కీర్తనల గ్రంథము 110:1

34. For David did not ascend into the heavens; yet he himself says, The Lord said to my Lord, Sit at My right hand and share My throne

35. నీవు నా కుడిపార్శ్వమున కూర్చుండుమని ప్రభువు నా ప్రభువుతో చెప్పెను.
కీర్తనల గ్రంథము 110:1

35. Until I make Your enemies a footstool for Your feet. [Ps. 110:1.]

36. మీరు సిలువవేసిన యీ యేసునే దేవుడు ప్రభువుగాను క్రీస్తుగాను నియమించెను. ఇది ఇశ్రాయేలు వంశమంతయు రూఢిగా తెలిసికొనవలెనని చెప్పెను.

36. Therefore let the whole house of Israel recognize beyond all doubt and acknowledge assuredly that God has made Him both Lord and Christ (the Messiah)--this Jesus Whom you crucified.

37. వారు ఈ మాట విని హృదయములో నొచ్చుకొని సహోదరులారా, మేమేమి చేతుమని పేతురును కడమ అపొస్తలులను అడుగగా

37. Now when they heard this they were stung (cut) to the heart, and they said to Peter and the rest of the apostles (special messengers), Brethren, what shall we do?

38. పేతురు మీరు మారుమనస్సు పొంది, పాపక్షమాపణ నిమిత్తము ప్రతివాడు యేసుక్రీస్తు నామమున బాప్తిస్మము పొందుడి; అప్పుడు మీరు పరిశుద్ధాత్మ అను వరము పొందుదురు.

38. And Peter answered them, Repent (change your views and purpose to accept the will of God in your inner selves instead of rejecting it) and be baptized, every one of you, in the name of Jesus Christ for the forgiveness of and release from your sins; and you shall receive the gift of the Holy Spirit.

39. ఈ వాగ్దానము మీకును మీ పిల్లలకును దూరస్థులందరికిని, అనగా ప్రభువైన మన దేవుడు తనయొద్దకు పిలిచిన వారికందరికిని చెందునని వారితో చెప్పెను.
యోవేలు 2:32

39. For the promise [of the Holy Spirit] is to and for you and your children, and to and for all that are far away, [even] to and for as many as the Lord our God invites and bids to come to Himself. [Isa. 57:19; Joel 2:32.]

40. ఇంకను అనేక విధములైన మాటలతో సాక్ష్యమిచ్చి మీరు మూర్ఖులగు ఈ తరమువారికి వేరై రక్షణపొందుడని వారిని హెచ్చరించెను.
ద్వితీయోపదేశకాండము 32:5, కీర్తనల గ్రంథము 78:8, కీర్తనల గ్రంథము 89:3-4

40. And [Peter] solemnly and earnestly witnessed (testified) and admonished (exhorted) with much more continuous speaking and warned (reproved, advised, encouraged) them, saying, Be saved from this crooked (perverse, wicked, unjust) generation.

41. కాబట్టి అతని వాక్యము అంగీకరించిన వారు బాప్తిస్మము పొందిరి, ఆ దినమందు ఇంచుమించు మూడువేల మంది చేర్చబడిరి.

41. Therefore those who accepted and welcomed his message were baptized, and there were added that day about 3,000 souls.

42. వీరు అపొస్తలుల బోధయందును సహవాసమందును, రొట్టె విరుచుటయందును ప్రార్థన చేయుటయందును ఎడతెగక యుండిరి.

42. And they steadfastly persevered, devoting themselves constantly to the instruction and fellowship of the apostles, to the breaking of bread [including the Lord's Supper] and prayers.

43. అప్పుడు ప్రతివానికిని భయము కలిగెను. మరియు అనేక మహత్కార్యములును సూచకక్రియలును అపొస్తలుల ద్వారా జరిగెను.

43. And a sense of awe (reverential fear) came upon every soul, and many wonders and signs were performed through the apostles (the special messengers).

44. విశ్వసించినవారందరు ఏకముగా కూడి తమకు కలిగినదంతయు సమష్టిగా ఉంచు కొనిరి.

44. And all who believed (who adhered to and trusted in and relied on Jesus Christ) were united and [together] they had everything in common;

45. ఇదియుగాక వారు తమ చరస్థిరాస్తులను అమ్మి, అందరికిని వారి వారి అక్కరకొలది పంచిపెట్టిరి.

45. And they sold their possessions (both their landed property and their movable goods) and distributed the price among all, according as any had need.

46. మరియు వారేకమనస్కులై ప్రతిదినము దేవాలయములో తప్పక కూడుకొనుచు ఇంటింట రొట్టె విరుచుచు, దేవుని స్తుతించుచు, ప్రజలందరివలన దయపొందినవారై

46. And day after day they regularly assembled in the temple with united purpose, and in their homes they broke bread [including the Lord's Supper]. They partook of their food with gladness and simplicity and generous hearts,

47. ఆనందముతోను నిష్కపటమైన హృదయముతోను ఆహారము పుచ్చుకొనుచుండిరి. మరియు ప్రభువురక్షణ పొందుచున్నవారిని అనుదినము వారితో చేర్చుచుండెను.

47. Constantly praising God and being in favor and goodwill with all the people; and the Lord kept adding [to their number] daily those who were being saved [from spiritual death].