1. ఇశ్రాయేలీయులు యెహోవా దృష్టికి దోషులైనందున యెహోవా యేడేండ్లు వారిని మిద్యానీయుల కప్ప గించెను.

1. And the children of Israel committed wickednesse in the syght of the Lorde: And the Lorde deliuered them into the handes of Madian seuen yeres.

2. మిద్యానీయుల చెయ్యి ఇశ్రాయేలీయుల మీద హెచ్చాయెను గనుక వారు మిద్యానీయులయెదుట నిలువలేక కొండలోనున్న వాగులను గుహలను దుర్గములను తమకు సిద్ధపరచుకొనిరి.

2. And the hand of Madian preuayled against Israel: & because of the Madianites, ye children of Israel made them dennes in the mountaynes and caues, and strong holdes.

3. ఇశ్రాయేలీయులు విత్తనములు విత్తిన తరువాత మిద్యా నీయులును అమాలేకీయులును తూర్పుననుండు వారును తమ పశువులను గుడారములను తీసికొని మిడతల దండంత విస్తారముగా వారిమీదికి వచ్చి

3. And when Israel had sowen, then came vp the Madianites, the Amalechites, and they of the east, and came vp agaynst them,

4. వారి యెదుట దిగి, గాజాకు పోవునంతదూరము భూమి పంటను పాడుచేసి, ఒక గొఱ్ఱెనుగాని యెద్దునుగాని గాడిదనుగాని జీవనసాధన మైన మరిదేనినిగాని ఇశ్రాయేలీయులకు ఉండనీయ లేదు.

4. And pitched their tentes against them, and destroyed the encrease of the earth, euen tyll thou come vnto Azah, & left no sustenaunce for Israel, neither sheepe, oxe, nor asse:

5. వారును వారి ఒంటెలును లెక్కలేకయుండెను.

5. For they went vp, they and their cattel, and came with their tentes as a multitude of grasshopers, so that both they and also their camels were without number: And they entred into the land to destroy it.

6. దేశమును పాడుచేయుటకు వారు దానిలోనికి వచ్చిరి ఇశ్రాయేలీయులు మిద్యానీయులవలన మిక్కిలి హీనదశకు వచ్చినప్పుడు వారు యెహోవాకు మొఱ్ఱ పెట్టిరి.

6. And so was Israel exceedingly impoueryshed in the sight of the Madianites, and cried vnto the Lorde.

7. మిద్యానీయులవలని బాధనుబట్టి ఇశ్రాయేలీయులు యెహోవాకు మొఱ్ఱపెట్టగా

7. And when the children of Israel cried vnto the Lord, because of the Madianites,

8. యెహోవా ఇశ్రాయేలీ యులయొద్దకు ప్రవక్తనొకని పంపెను. అతడు వారితో ఈలాగు ప్రకటించెనుఇశ్రాయేలీయుల దేవుడైన యెహోవా సెలవిచ్చినదేమనగానేను ఐగుప్తులోనుండి మిమ్మును రప్పించి, దాసుల గృహములోనుండి మిమ్మును తోడుకొని వచ్చితిని.

8. The Lorde sent vnto them a prophet, which sayd vnto them, Thus sayth the Lorde God of Israel: I fet you from Egypt, & brought you out of the house of bondage.

9. ఐగుప్తీయుల చేతిలో నుండియు మిమ్మును బాధించిన వారందరిచేతిలోనుండియు మిమ్మును విడిపించి, మీ యెదుటనుండి వారిని తోలివేసి వారి దేశమును మీకిచ్చితిని; మీ దేవుడనైన యెహోవాను నేనే.

9. And I ryd you out of the hande of the Egyptians, & out of the hand of all that oppressed you, and cast them out before you, and gaue you their land:

10. మీరు అమోరీయుల దేశమున నివసించు చున్నారు, వారి దేవతలకు భయపడకుడి అని మీతో చెప్పితిని గాని మీరు నా మాట వినకపోతిరి.

10. And I sayd vnto you: I am the Lord your God, feare not the goddes of the Amorites in whose lande you dwell: But you haue not obeyed my voyce.

11. యెహోవా దూత వచ్చి అబీయెజ్రీయుడైన యోవా షునకు కలిగిన ఒఫ్రాలోని మస్తకివృక్షము క్రింద కూర్చుండెను. యోవాషు కుమారుడైన గిద్యోను మిద్యానీయులకు మరుగైయుండునట్లు గానుగ చాటున గోధుమలను దుళ్లగొట్టుచుండగా

11. And the angel of the Lorde came and sate vnder an Oke which was in Ephrah, that parteyned vnto Ioas the father of the Esrites: And his sonne Gedeon threshed wheat by the wyne presse, to hyde it from the Madianites.

12. యెహోవా దూత అతనికి కనబడిపరాక్రమముగల బలాఢ్యుడా, యెహోవా నీకు తోడై యున్నాడని అతనితో అనగా

12. And the angel of the Lorde appeared vnto him, and said vnto him: The Lord is with thee, thou mightie man.

13. గిద్యోనుచిత్తము నా యేలినవాడా, యెహోవా మాకు తోడైయుండినయెడల ఇదంతయు మాకేల సంభవిం చెను? యెహోవా ఐగుప్తులో నుండి మమ్మును రప్పించెనని చెప్పుచు, మా పితరులు మాకు వివరించిన ఆయన అద్భుతకార్యములన్నియు ఏ మాయెను? యెహోవా మమ్మును విడిచిపెట్టి మిద్యానీయుల చేతికి మమ్మును అప్పగించెనని అతనితో చెప్పెను.

13. And Gedeon aunswered him: Oh my Lord, if the Lorde be with vs, why is all this come vpon vs? Yea, & where be all his miracles which our fathers tolde vs of, and sayd: Dyd not the Lord bryng vs out of Egypt? But nowe the Lord hath forsaken vs, and deliuered vs into the handes of the Madianites.

14. అంతట యెహోవా అతనితట్టు తిరిగిబలము తెచ్చుకొని వెళ్లి మిద్యానీయుల చేతిలోనుండి ఇశ్రాయేలీయులను రక్షిం పుము, నిన్ను పంపినవాడను నేనే అని చెప్పగా

14. And the Lord loked vpon him, and sayde: Go hence in this thy might, and thou shalt deliuer Israel out of the handes of the Madianites: Haue not I sent thee?

15. అతడు చిత్తము నా యేలిన వాడా, దేని సహాయముచేత నేను ఇశ్రాయేలీయులను రక్షింపగలను? నా కుటుంబము మనష్షే గోత్రములో ఎన్నికలేనిదే. నా పితరుల కుటుంబములో నేను కనిష్ఠుడనై యున్నానని ఆయనతో చెప్పెను. అందుకు యెహోవా అయిన నేమి?

15. And he aunswered him: Oh Lorde, wherwith shall I saue Israel? Behold my kinred is poore in Manasses, and I am litle in my fathers house.

16. నేను నీకు తోడై యుందును గనుక ఒకే మనుష్యుని హతము చేసినట్లు మిద్యానీయులను నీవు హతముచేయుదువని సెలవిచ్చెను.

16. The Lord sayd vnto him: I will be with thee, & thou shalt smyte the Madianites, as they were but one man.

17. అందుకతడునాయెడల నీకు కటాక్షము కలిగినయెడల నాతో మాటలాడుచున్న వాడవు నీవే అని నేను తెలిసి కొనునట్లు ఒక సూచన కనుపరచుము.

17. And he aunswered him: Oh, yf I haue founde grace in thy syght, than shew me a a signe, that it is thou that talkest with me:

18. నేను నీయొద్దకు వచ్చి నా అర్పణమును బయటికి తెచ్చి నీ సన్నిధిని దానిని పెట్టువరకు ఇక్కడనుండి వెళ్లకుమీ అని వేడుకొనగా ఆయననీవు తిరిగి వచ్చువరకు నేను ఉండెదననెను.

18. Departe not hence I pray thee vntyll I come vnto thee, & tyll I bryng myne offring, and haue set it before thee. And he sayd: I will tary vntyll thou come againe.

19. అప్పుడు గిద్యోను లోపలికి పోయి ఒక మేక పిల్లను తూమెడు పిండితో పొంగని భక్ష్యములను సిద్ధపరచి ఆ మాంసమును గంపలో ఉంచి అది వండిన నీళ్లను కుండలో పోసి ఆయనకొరకు ఆ మస్తకివృక్షముక్రిందికి దానిని తీసికొనివచ్చి దగ్గర ఉంచగా

19. And Gedeon went in, and made redy a kyd, and sweete cakes of an Epha of floure, and put it with the fleshe in a basket, and put the broth in a pot, and brought it out vnto him vnder the Oke, and presented it.

20. దేవుని దూత ఆ మాంసమును పొంగని భక్ష్యములను పట్టుకొని రాతి మీద పెట్టినీళ్లు పోయుమని అతనితో చెప్పెను.

20. And the angel of God sayd vnto him: Take the flesh and the sweete cakes, & lay them vpon this rocke, and powre out the broth. And he dyd so.

21. అతడాలాగు చేయగా యెహోవా దూత తన చేత నున్న కఱ్ఱను చాపి దాని కొనతో ఆ మాంసమును ఆ పొంగని భక్ష్యములను ముట్టినప్పుడు అగ్ని ఆ రాతిలోనుండి వెడలి ఆ మాంస మును పొంగని భక్ష్యములను కాల్చి వేసెను, అంతట యెహోవా దూత అతనికి అదృశ్య మాయెను.

21. Then the angel of the Lord put foorth the end of the staffe that he helde in his hande, and touched the fleshe and the sweete cakes, and there arose vp fire out of the rocke, and consumed the flesh and the sweete cakes: But the angel of the Lord departed out of his sight.

22. గిద్యోను ఆయన యెహోవా దూత అని తెలిసికొని అహహా నా యేలినవాడా, యెహోవా, ఇందుకే గదా నేను ముఖా ముఖిగా యెహోవా దూతను చూచితిననెను.

22. And when Gedeon perceaued that it was an angel of the Lorde, he sayde: Alas, O Lorde God, haue I therfore seene an angel of the Lorde face to face, [that I should dye?]

23. అప్పుడు యెహోవానీకు సమాధానము, భయపడకుము, నీవు చావవని అతనితో సెలవిచ్చెను.

23. And the Lorde sayd vnto him: Peace be vnto thee, feare not, thou shalt not dye.

24. అక్కడ గిద్యోను యెహోవా నామమున బలిపీఠము కట్టి, దానికి యెహోవా సమాధానకర్తయను పేరుపెట్టెను. నేటివరకు అది అబీ యెజ్రీయుల ఒఫ్రాలో ఉన్నది.

24. Then Gedeon made an aulter there vnto the Lord, and called it, The Lord of peace. And vnto this day it is yet in Ephrath, that parteyneth vnto the father of the Esrites.

25. మరియు ఆ రాత్రియందే యెహోవానీ తండ్రి కోడెను, అనగా ఏడేండ్ల రెండవ యెద్దును తీసికొని వచ్చి, నీ తండ్రికట్టిన బయలుయొక్క బలిపీఠమును పడగొట్టి, దానికి పైగానున్న దేవతాస్తంభమును నరికివేసి

25. And the same nyght the Lorde sayde vnto him: Take thy fathers young bullocke, & an other bullocke of 7 yeres olde, and destroy the aulter of Baal that thy father hath, and cut downe the groue that is by it:

26. తగిన యేర్పాటుతో ఈ బండ కొనను నీ దేవుడైన యెహో వాకు బలిపీఠము కట్టి, ఆ రెండవ కోడెను తీసికొనివచ్చి నీవు నరికిన ప్రతిమయొక్క కఱ్ఱతో దహనబలి నర్పించు మని అతనితో చెప్పెను.

26. And make an aulter vnto the Lord thy God vpon the top of this rocke in a conuenient place, and take the second bullocke, and offer burnt sacrifice vpo the wood of the groue which thou shalt cut downe.

27. కాబట్టి గిద్యోను తన పని వారిలో పదిమందిని తీసికొనివచ్చి యెహోవా తనతో చెప్పినట్లు చేసెను. అతడు తన పితరుల కుటుంబమునకును ఆ ఊరివారికిని భయపడినందున పగలు దానిని చేయలేక రాత్రివేళ చేసెను.

27. Then Gedeon toke ten men of his seruauntes, & did as the Lord bad him: But because he feared to do it by daye for his fathers housholde and the men of the citie, he dyd it by nyght.

28. ఆ ఊరివారు వేకువనే లేచినప్పుడు బయలుయొక్క బలిపీఠము విరుగగొట్టబడియుండెను, దానికి పైగా నున్న దేవతాస్తంభమును పడద్రోయబడి యుండెను, కట్టబడిన ఆ బలిపీఠముమీద ఆ రెండవ యెద్దు అర్పింప బడి యుండెను.

28. And when the men of the citie arose early in the mornyng, beholde the aulter of Baal was broken, & the groue cut downe that was by it, and the seconde bullocke offered vpon the aulter that was made.

29. అప్పుడు వారుఈ పని యెవరు చేసినదని ఒకరితోనొకరు చెప్పుకొనుచు విచారణచేసి వెదకి, యోవాషు కుమారుడైన గిద్యోను ఆ పనిచేసినట్టు తెలిసికొనిరి.

29. And they sayde one to another: who hath done this thing? And whan they enquered and asked, they sayd: Gedeon ye sonne of Ioas hath done this thing.

30. కాబట్టి ఆ ఊరివారునీ కుమారుడు బయలుయొక్క బలిపీఠమును పడగొట్టి దానికి పైగానున్న దేవతాస్తంభమును పడద్రోసెను గనుక అతడు చావవలెను, వానిని బయటికి తెమ్మని యోవాషుతో చెప్పగా

30. Then the men of the citie sayde vnto Ioas, Bring out thy sonne, that he may dye: because he hath destroyed the aulter of Baal, and cut downe the groue that was by it.

31. యోవాషు తనకు ఎదురుగా నిలిచిన వారందరితోమీరు బయలు పక్షముగా వాదింతురా? మీరు వాని రక్షించు దురా? వానిపక్షముగా వాదించువాడు ఈ ప్రొద్దుననే చావవలెను; ఎవడో వాని బలిపీఠమును విరుగగొట్టెను గనుక, వాడు దేవతయైనందున తన పక్షమున తానేవాదించ వచ్చును.

31. And Ioas sayd vnto al that stoode by him: Will ye pleade Baals cause? or will ye saue him? He that will contende for him, let him dye or the morning. If he be a God, let him pleade for himselfe agaynst him that hath caste downe his aulter.

32. ఒకడు తన బలిపీఠమును విరుగ గొట్టినందున అతనితో బయలు వాదించుకొననిమ్మని చెప్పి ఆ దినమున అతనికి యెరుబ్బయలను పేరు పెట్టెను.

32. And from that day, was Gedeon called Ierobaal: because his father had sayd, Let Baal pleade for himselfe, because he hath broken downe his aulter.

33. మిద్యానీయులందరును అమాలేకీయులందరును తూర్పు వారందరును కూడి వచ్చి నది దాటి యెజ్రెయేలు మైదా నములో దిగగా

33. All the Madianites therfore, and the Amalekites, and they of the east, were gathered together, & went and pytched in the valley of Iesrael:

34. యెహోవా ఆత్మ గిద్యోనును ఆవే శించెను. అతడు బూర ఊదినప్పుడు అబీయెజెరు కుటుంబపువారు అతని యొద్దకు వచ్చిరి.

34. But the spirite of the Lorde came vppon Gedeon, and he blewe a trumpet, and Abiezer was ioyned with him.

35. అతడు మనష్షీ యులందరియొద్దకు దూతలను పంపగా వారును కూడు కొని అతనియొద్దకు వచ్చిరి. అతడు ఆషేరు జెబూలూను నఫ్తాలి గోత్రములవారియొద్దకు దూతలను పంపగా వారును కూడినవారిని ఎదుర్కొనుటకు వచ్చిరి.

35. And he sent messengers throughout all Manasses, which also was ioyned with him, and he sent messengers vnto Azar, Zabulon, and Nephthalim, and they came to meete them.

36. అప్పుడు గిద్యోను నీవు సెలవిచ్చినట్లు నాచేత ఇశ్రాయేలీయులను రక్షింప నుద్దేశించిన యెడల

36. And Gedeon sayd vnto God: Yf thou wilt saue Israel by myne hand, as thou hast sayd:

37. నేను కళ్లమున గొఱ్ఱెబొచ్చు ఉంచినతరువాత నేల అంతయు ఆరియుండగా ఆ గొఱ్ఱె బొచ్చుమీద మాత్రమే మంచుపడు నెడల నీవు సెల విచ్చినట్లు ఇశ్రాయేలీయులను నా మూలముగా రక్షించెదవని నేను నిశ్చయించుకొందునని దేవునితో అనెను.

37. Beholde, I wil put a fleece of wool in the treashing place: And if the dewe come on the fleece onely, and it be drye vpon all the earth besyde, then shall I be sure that thou wilt saue Israel by my hand, as thou saydest.

38. ఆలాగున జరిగెను; అతడు ప్రొద్దుట లేచి ఆ బొచ్చును పిడిచి నీళ్లతో పాత్ర నిండువరకు ఆ బొచ్చునుండి మంచును పిండెను.

38. And it came so to passe: For he rose vp early on the morowe, & thrust the fleece together, and wrong the dewe therout, and fylled a bowle of water.

39. అప్పుడు గిద్యోనునీ కోపము నా మీద మండనియ్యకుము; ఇంకొక మారే ఆ బొచ్చుచేత శోధింప సెలవిమ్ము. నేల అంతటిమీద మంచు పడి యుండగా ఆ బొచ్చు మాత్రమే పొడిగా ఉండనిమ్మని దేవునితో అనగా

39. And Gedeon sayde agayne vnto God: Be not angry with me, that I speake once more, for I wil proue once agayne by the fleece. Let it be drye onely vpon the fleece, and dewe vpon al the ground.

40. ఆ రాత్రి దేవుడు ఆలాగున చేసెను; నేల అంతటి మీద మంచు పడినను ఆ బొచ్చుమాత్రమే పొడిగానుండెను.

40. And God dyd so that same nyght: For it was drye vpon the fleece only, & there was dewe on all the grounde.