1. అబ్రాహాము మరల ఒక స్త్రీని వివాహము చేసికొనెను, ఆమె పేరు కెతూరా.

“కెతూరా”– అంటే “ధూపం”.

2. ఆమె అతనికి జిమ్రాను, యొక్షాను, మెదాను, మిద్యాను, ఇష్బాకు, షూవహు అనువారిని కనెను.

3. యొక్షాను షేబను దెదానును కనెను. అష్షూరీయులు లెతూషీయులు లెయుమీయులు అనువారు ఆ దెదాను సంతతివారు.

4. ఏయిఫా ఏఫెరు హనోకు అబీదా ఎల్దాయా అనువారు ఆ మిద్యాను సంతతివారు.

5. వీరందరు కెతూరా సంతతివారు. అబ్రాహాము తనకు కలిగినది యావత్తు ఇస్సాకు కిచ్చెను.

ఆదికాండము 15:4 ఆదికాండము 24:36.

6. అబ్రాహాము తన ఉపపత్నుల కుమారులకు బహుమానము లిచ్చి, తాను సజీవుడై యుండగానే తన కుమారుడగు ఇస్సాకు నొద్దనుండి తూర్పు తట్టుగా తూర్పు దేశమునకు వారిని పంపివేసెను.

“ఉంపుడుకత్తెలు”– పురాతన ప్రపంచంలో బహు భార్యాత్వం అరుదు కాదు. అయితే మనుషులకు దేవుని ఆజ్ఞ అది కాదు. ఆదికాండము 2:24 ఆదికాండము 30:1.

7. అబ్రాహాము బ్రదికిన సంవత్సరములు నూట డెబ్బదియైదు.

అబ్రాహాము తన మొదటి భార్య మరణం తరువాత 38 యేళ్ళు జీవించాడు.

8. అబ్రాహాము నిండు వృద్ధాప్యమునకు వచ్చినవాడై మంచి ముసలితనమున ప్రాణము విడిచి మృతిబొంది తన పితరులయొద్దకు చేర్చబడెను.

“తన పూర్వీకుల దగ్గరికి చేరాడు”– చనిపోయాడు అని అర్థం ఇచ్చే ఈ మాటలు పాత ఒడంబడికలో తరచుగా కనిపిస్తాయి. (ఆదికాండము 25:17 ఆదికాండము 35:29 ఆదికాండము 49:29 ఆదికాండము 49:33 మొ।।). కొందరు చెప్పినట్టు ఈ మాటల్లో మరణం తరువాతి జీవితాన్ని సూచించే అర్థం ఉండవచ్చు.

9. హిత్తీయుడైన సోహరు కుమారుడగు ఎఫ్రోను పొలమందలి మక్పేలా గుహలో అతని కుమారులగు ఇస్సాకును ఇష్మాయేలును అతనిని పాతిపెట్టిరి; అది మమ్రే యెదుట నున్నది.

ఆదికాండము 23:17-18.

10. అబ్రాహాము హేతు కుమారులయొద్ద కొనిన పొలములోనే అబ్రాహామును అతని భార్యయైన శారాయును పాతి పెట్టబడిరి.

11. అబ్రాహాము మృతిబొందిన తరువాత దేవుడు అతని కుమారుడగు ఇస్సాకును ఆశీర్వదించెను; అప్పుడు ఇస్సాకు బేయేర్‌ లహాయిరోయి దగ్గర కాపురముండెను.

ఆదికాండము 12:2-3 ఆదికాండము 26:3.

12. ఐగుప్తీయురాలును శారా దాసియునైన హాగరు అబ్రాహామునకు కనిన అబ్రాహాము కుమారుడగు ఇష్మాయేలు వంశావళి యిదే.

13. ఇష్మాయేలు జ్యేష్ఠకుమారుడైన నేబాయోతు కేదారు అద్బయేలు మిబ్శాము

14. మిష్మా దూమానమశ్శా

15. హదరు తేమా యెతూరు నాపీషు కెదెమా

16. ఇవి వారి వారి వంశావళుల ప్రకారము వారి వారి పేరుల చొప్పున ఇష్మాయేలు కుమారుల యొక్క పేరులు వారి వారి గ్రామములలోను వారి వారి కోటలలోను ఇష్మాయేలు కుమారులు వీరే, వారి పేరులు ఇవే, వారివారి జనముల ప్రకారము వారు పండ్రెండుగురు రాజులు.

ఆదికాండము 17:20-21.

17. ఇష్మాయేలు బ్రదికిన సంవత్సరములు నూట ముప్పది యేడు. అప్పుడతడు ప్రాణమువిడిచి మృతిబొంది తన పితరుల యొద్దకు చేర్చబడెను.

18. వారు అష్షూరునకు వెళ్లు మార్గమున హవీలా మొదలుకొని ఐగుప్తు ఎదుటనున్న షూరువరకు నివసించువారు అతడు తన సహోదరులందరి యెదుట నివాస మేర్పరచుకొనెను.

“సంతానం”– ఈనాడు చాలా అరబ్ తెగలు తాము ఇష్మాయేల్ సంతానమని చెప్పుకుంటారు. “బంధువులు”– ఆదికాండము 16:12.

19. అబ్రాహాము కుమారుడగు ఇస్సాకు వంశావళి యిదే. అబ్రాహాము ఇస్సాకును కనెను.

20. ఇస్సాకు పద్దనరాములో నివసించు సిరియా వాడైన బెతూయేలు కుమార్తెయును సిరియా వాడైన లాబాను సహోదరియునైన రిబ్కాను పెండ్లి చేసికొన్నప్పుడు నలుబది సంవత్సరములవాడు.

21. ఇస్సాకు భార్య గొడ్రాలు గనుక అతడు ఆమె విషయమై యెహోవాను వేడుకొనెను. యెహోవా అతని ప్రార్థన వినెను గనుక అతని భార్యయైన రిబ్కా గర్భవతి ఆయెను.
రోమీయులకు 9:10

“గొడ్రాలు”– ఆదికాండము 20:17-18 1 సమూయేలు 1:2-17 1 సమూయేలు 2:5 కీర్తనల గ్రంథము 113:9 కీర్తనల గ్రంథము 127:3 యెషయా 54:1.

22. ఆమె గర్భములో శిశువులు ఒకనితో నొకడు పెనుగులాడిరి గనుక ఆమె ఈలాగైతే నేను బ్రదుకుట యెందుకని అనుకొని యీ విషయమై యెహోవాను అడుగ వెళ్లెను. అప్పుడు యెహోవా ఆమెతో నిట్లనెను
లూకా 1:41

23. రెండు జనములు నీ గర్భములో కలవు.రెండు జనపదములు నీ కడుపులో నుండి ప్రత్యేకముగా వచ్చును. ఒక జనపదము కంటె ఒక జనపదము బలిష్టమై యుండును. పెద్దవాడు చిన్నవానికి దాసుడగును అనెను.
రోమీయులకు 9:12

“జనాలు”– ఎదోం, ఇస్రాయేల్ – ఆదికాండము 32:3 ద్వితీయోపదేశకాండము 2:4 ద్వితీయోపదేశకాండము 2:8 2 సమూయేలు 8:14 యిర్మియా 8:7-8 ఆమోసు 1:11 ఓబద్యా 1:1 మలాకీ 1:2.

24. ఆమె ప్రసూతి కావలసిన దినములు నిండినప్పుడు ఆమె గర్భమందు కవలవారు ఉండిరి.

25. మొదటివాడు ఎఱ్ఱనివాడుగా బయటికివచ్చెను. అతని ఒళ్లంతయు రోమ వస్త్రమువలె నుండెను గనుక అతనికి ఏశావు అను పేరు పెట్టిరి.

“ఏశావు”అంటే రోమాలు గలవాడు.

26. తరువాత అతని సహోదరుడు బయటికి వచ్చినప్పుడు అతని చెయ్యి ఏశావు మడిమెను పట్టుకొని యుండెను గనుక అతనికి యాకోబు అను పేరు పెట్ట బడెను. ఆమె వారిని కనినప్పుడు ఇస్సాకు అరువది యేండ్లవాడు.
మత్తయి 1:2, లూకా 3:34

“యాకోబు”అంటే “అతడు మడిమె పట్టుకున్నాడు” అని అర్థం. అంటే మరొకడి స్థానం ఆక్రమించుకొనేవాడు. లేదా, మోసగాడు అని ఈ పదం సూచిస్తున్నది.

27. ఆ చిన్నవారు ఎదిగినప్పుడు ఏశావు వేటాడుటయందు నేర్పరియై అరణ్యవాసిగా నుండెను; యాకోబు సాధువై గుడారములలో నివసించుచుండెను.

28. ఇస్సాకు ఏశావు తెచ్చిన వేట మాంసమును తినుచుండెను గనుక అతని ప్రేమించెను; రిబ్కా యాకోబును ప్రేమించెను.

29. ఒకనాడు యాకోబు కలగూర వంటకము వండుకొనుచుండగా ఏశావు అలసినవాడై పొలములోనుండి వచ్చి

30. -నేను అలసియున్నాను; ఆ యెఱ్ఱయెఱ్ఱగా నున్న దానిలో కొంచెము దయచేసి నాకు పెట్టుమని అడిగెను; అందుచేత అతని పేరు ఎదోము అనబడెను.

“ఎదోం”అంటే ఎర్రని.

31. అందుకు యాకోబు -నీ జ్యేష్ఠత్వము నేడు నాకిమ్మని అడుగగా

“జన్మహక్కు”– జన్మహక్కు, అంటే పెద్ద కొడుకుగా హక్కున్నవాడు కుటుంబ నాయకుడౌతాడు. ఈ కుటుంబం విషయంలో ఇతడు దేవుడు ఆ దేశం గురించీ దీవెనల గురించీ చేసిన వాగ్దానాలకు వారసుడౌతాడు. అంతేగాక లోక రక్షకుని రాకకు సంబంధించిన వాగ్దానం కూడా అతనిదే అవుతుంది. అటు తరువాత కాలంలో

32. ఏశావు -నేను చావబోవుచున్నాను గదా జ్యేష్ఠత్వము నాకెందుకనెను

33. యాకోబు-నేడు నాతో ప్రమాణము చేయుమనెను. అతడు యాకోబుతో ప్రమాణముచేసి అతనికి జ్యేష్ఠత్వమును అమ్మివేయగా
హెబ్రీయులకు 12:16

34. యాకోబు ఆహారమును చిక్కుడుకాయల వంటకమును ఏశావు కిచ్చెను; అతడు తిని త్రాగి లేచిపోయెను. అట్లు ఏశావు తన జ్యేష్ఠత్వమును తృణీకరించెను.

ఏశావు చనిపోయే పరిస్థితుల్లో లేడు. కానీ అతడికి దేవుని వాగ్దానాలంటే గడ్డిపోచతో సమానం. ఆ వాగ్దానాలకు తనను వారసుణ్ణి చేసే జన్మహక్కును గురించి అతడికి లెక్కలేదు. అతడు నమ్మకమేమీ లేని లోక సంబంధమైన మనిషి. ఎప్పుడో కలగబోయే మేలుకోసం ఇప్పటి సుఖాన్ని ఎందుకు వదులుకోవాలి