1. రాజు ఇట్టి నమ్మకమైన చర్య చూపిన తరువాత అష్షూరురాజైన సన్హెరీబు వచ్చి, యూదాదేశములో చొరబడి ప్రాకారపురములయెదుట దిగి వాటిని లోపరచుకొన జూచెను.

1. After that these deedes were faythfully done, Sennacherib king of the Assyrians came, and entred into Iuda, & compassed the strong cities, and thought to winne them for him selfe.

2. సన్హెరీబు దండెత్తి వచ్చి యెరూషలేముమీద యుద్ధము చేయనుద్దేశించి యున్నాడని హిజ్కియాచూచి

2. And so when Hezekia sawe that Sennacherib was come, and that he was purposed to fight against Hierusalem,

3. పట్టణముబయటనున్న ఊటల నీళ్లను అడ్డవలెనని తలచి, తన యధిపతులతోను పరాక్రమశాలులతోను యోచనచేయగా వారతనికి సహాయము చేసిరి.

3. He toke counsell with his lordes and men of might, to stop the water of the fountaynes without the citie: And they dyd helpe him.

4. బహుజనులు పోగై అష్షూరు రాజులు రానేల? విస్తారమైనజలము వారికి దొరుక నేల? అనుకొని ఊటలన్నిటిని దేశమధ్యముగుండ పారు చున్న కాలువను అడ్డిరి.

4. For there gathered many of the people together, and stopt all the welles, and the broke that ran through the middes of the land, saying: Why shall the kinges of the Assyrians come and finde much water?

5. మరియు రాజు ధైర్యము తెచ్చు కొని, పాడైన గోడ యావత్తు కట్టించి, గోపురములవరకు దానిని ఎత్తు చేయించి, బయట మరియొక గోడను కట్టించి, దావీదు పట్టణములో మిల్లో దుర్గమును బాగు చేయించెను. మరియు ఈటెలను డాళ్లను విస్తారముగా చేయించెను.

5. And Hezekia went to lustyly, and buylt vp the wall where it was broken, and made ordinaunce vpon the towres, and to the other wall without, and repaired Millo in the citie of Dauid, and made many dartes and shieldes.

6. జనులమీద సైన్యాధిపతులను నియమించి పట్టణపు గుమ్మములకు పోవు రాజవీధిలోనికి వారిని తన యొద్దకు రప్పించి వారిని ఈలాగు హెచ్చరికచేసెను

6. And he set captaynes of warre ouer the people, and gathered them together to him in the large streete of the gate of the citie, and spake gentylly to them, saying:

7. మీరు దిగులుపడకుడి, ధైర్యము విడువకుడి; అష్షూరు రాజుకైనను అతనితో కూడనున్న సైన్యమంతటికైనను మీరు భయపడవద్దు, విస్మయమొందవద్దు, అతనికి కలిగియున్న సహాయముకంటె ఎక్కువ సహాయము మనకు కలదు.

7. Plucke vp your heartes and be strong: be not afrayde nor discouraged for the king of the Assyrians, & for all the multitude that he hath with hym: for there be mo with vs then with hym.

8. మాంససంబంధమైన బాహువే అతనికి అండ, మనకు సహాయము చేయుటకును మన యుద్ధములను జరిగించుట కును మన దేవుడైన యెహోవా మనకు తోడుగా ఉన్నాడని చెప్పగా జనులు యూదారాజైన హిజ్కియా చెప్పిన మాటలయందు నమ్మికయుంచిరి.

8. With him is an arme of flesh: but with vs is the Lord our God for to helpe vs, and to fight our battayles. And the people toke a courage through the wordes of Hezekia king of Iuda.

9. ఇదియైన తరువాత అష్షూరురాజైన సన్హెరీబు తన బలగ మంతటితో లాకీషును ముట్టడివేయుచుండి, యెరూషలేమునకు యూదారాజైన హిజ్కియా యొద్దకును, యెరూషలేమునందున్న యూదావారందరియొద్దకును తన సేవకులను పంపి ఈలాగు ప్రకటన చేయించెను

9. After this did Sennacherib king of the Assyrians send of his seruauntes to Hierusalem (but he him selfe remayned beside Lachis, hauing all his power with him) vnto Hezekia king of Iuda, and vnto all Iuda that were at Hierusalem, saying,

10. అష్షూరురాజైన సన్హెరీబు సెలవిచ్చునదేమనగా దేని నమ్మి మీరు ముట్టిడివేయబడియున్న యెరూషలేములో నిలుచు చున్నారు?

10. Thus saith Sennacherib king of the Assyrians: wherin do ye trust O ye that dwell in Hierusalem which is besieged?

11. కరవుచేతను దాహముచేతను మిమ్మును చంపు టకైమన దేవుడైన యెహోవా అష్షూరురాజు చేతిలో నుండి మనలను విడిపించునని చెప్పి హిజ్కియా మిమ్మును ప్రేరేపించుచున్నాడు గదా?

11. Doth not Hezekia entice you to geue ouer your selues vnto death, hunger, and thirst, saying: The Lord our God shall ryd vs out of the hand of the king of the Assyrians?

12. ఆ హిజ్కియా, మీరు ఒక్క బలిపీఠము ఎదుట నమస్కరించి దానిమీద ధూపము వేయవలెనని యూదావారికిని యెరూషలేమువారికిని ఆజ్ఞ ఇచ్చి, యెహోవా ఉన్నతస్థలములను బలిపీఠములను తీసి వేసినవాడుకాడా?

12. Hath not the same Hezekia put downe his hye places and his aulters, & commaunded Iuda and Hierusalem, saying, Ye shall worship before one aulter, and burne incense vpon the same?

13. నేనును నా పితరులును ఇతరదేశముల జనుల కందరికిని ఏమేమి చేసితిమో మీరెరుగరా? ఆ దేశ జనుల దేవతలు వారి దేశములను నా చేతిలోనుండి యేమాత్రమైనను రక్షింప చాలియుండెనా?

13. Knowe ye not what I and my fathers haue done vnto the people of all landes? Were the gods of the people of other landes, able or mightie to saue their landes out of my hande?

14. మీ దేవుడు మిమ్మును నా చేతిలోనుండి విడిపింపగలడనుకొనుటకు, నా పితరులు బొత్తిగా నిర్మూలము చేసిన ఆ యా దేశస్థుల సకల దేవతలలోను తన జనులను నా చేతిలోనుండి విడిపింప గలిగిన దేవుడొకడైన యుండెనా?

14. Which of all the gods of those nations that my fathers destroyed, could deliuer his people out of my hande? And shall your God be able to deliuer you out of my hande?

15. కాబట్టి యిప్పుడు హిజ్కియాచేత మీరు మోసపోకుడి, మీరు ఇట్టి ప్రేరేపణకు లోబడకుడి, అతని నమ్ముకొనకుడి, యే జనుల దేవు డైనను ఏ రాజ్యపు దేవుడైనను తన జనులను నా చేతిలో నుండి గాని నా పితరుల చేతిలోనుండి గాని విడిపింపలేక పోగా, మీ దేవుడు నా చేతిలోనుండి మిమ్మును మొదలే విడిపింపలేక పోవునుగదా అనెను.

15. Wherfore nowe let not Hezekia deceaue you, nor persuade you of this fassion, nor yet beleue him: For as no god among all nations and kingdomes, was able to rid his people out of my hand and out of the hand of my fathers: Howe much lesse shall your gods be able to kepe you out of my hande?

16. అతని సేవకులు దేవు డైన యెహోవామీదను ఆయన సేవకుడైన హిజ్కియా మీదను ఇంకను పేలాపనలు పేలిరి.

16. And yet mo thinges did his seruauntes speake against the Lorde God, and against his seruaunt Hezekia.

17. అదియుగాక ఇతర దేశముల జనుల దేవతలు తమ జనులను నా చేతిలోనుండి యేలాగున విడిపింపలేకపోయిరో ఆలాగున హిజ్కియా సేవించు దేవుడును తన జనులను నా చేతిలోనుండి విడిపింప లేకపోవునని ఇశ్రాయేలు దేవుడైన యెహోవాను నిందించుటకును, ఆయనమీద అపవాదములు పలుకుటకును అతడు పత్రికలు వ్రాసి పంపెను.

17. And Sennacherib also wrote a letter to rayle on the Lord God of Israel, and spake against him, saying: As the gods of the nations of [other] landes haue not ben able to deliuer their people out of my hande: euen so shal not the God of Hezekia deliuer his people out of my hande.

18. అప్పుడు వారు పట్టణమును పట్టుకొనవలెనన్న యోచనతో, ప్రాకారము మీదనున్న యెరూషలేము కాపురస్థులను బెదరించుటకును నొప్పించుటకును, యూదాభాషలో బిగ్గరగా వారితో ఆ మాటలు పలికిరి.

18. And they cried with a loude voyce in the Iewes speach vnto the people of Hierusalem that were on the wall, to feare them, and to make them faynt hearted, and that they might so take the citie.

19. మరియు వారు మనుష్యుల చేతిపనియైన భూజనుల దేవతలమీద తాము పలికిన దూషణలను యెరూషలేముయొక్క దేవునిమీద కూడను పలికిరి.

19. And they spake against the God of Hierusalem, as against the gods of the nations of the earth, [whiche were] the workes of the handes of men.

20. రాజైన హిజ్కియాయును ఆమోజు కుమారుడైన యెషయా అను ప్రవక్తయును ఇందును గురించి ప్రార్థించి ఆకాశముతట్టు చూచి మొఱ్ఱపెట్టగా

20. But Hezekia the king, and the prophet Esai the sonne of Amos prayed against that [blasphemie,] and cried vp to heauen.

21. యెహోవా ఒక దూతను పంపెను. అతడు అష్షూరు రాజు దండులోని పరాక్రమశాలులనందరిని సేనా నాయకులను అధికారులను నాశనముచేయగా అష్షూరురాజు సిగ్గునొందినవాడై తన దేశమునకు తిరిగిపోయెను. అంతట అతడు తన దేవునిగుడిలో చొచ్చినప్పుడు అతని కడుపున పుట్టినవారే అతని అక్కడ కత్తిచేత చంపిరి.

21. And the Lord sent an angel, which destroyed all the men of warre and the lordes and captaynes of the hoast of the king of the Assyrians, that he turned his face againe with shame towarde his owne lande: And when he was come into the house of his god, they that came of his owne body slue him there with the sworde.

22. ఈ ప్రకారము యెహోవా హిజ్కియాను యెరూషలేము కాపురస్థులను అష్షూరు రాజైన సన్హెరీబు చేతిలోనుండియు అందరిచేతిలోనుండియు రక్షించి, అన్నివైపులను వారిని కాపాడినందున

22. And so the Lorde saued Hezekia and the inhabiters of Hierusalem out of the hand of Sennacherib the king of the Assyrians, and from the hande of all other, and mayntayned them on euery side.

23. అనేకులు యెరూషలేములో యెహోవాకు అర్పణలను యూదా రాజైన హిజ్కియాకు కానుకలను తెచ్చి యిచ్చిరి. అందు వలన అతడు అప్పటినుండి సకల జనముల దృష్టికి ఘనత నొందిన వాడాయెను.

23. And many brought offeringes vnto the Lorde to Hierusalem, and presentes to Hezekia king of Iuda: so that he was magnified in the sight of all nations from thence foorth.

24. ఆ దినములలో హిజ్కియా రోగియై మరణదశలో నుండెను. అతడు యెహోవాకు మొఱ్ఱపెట్టగా ఆయన అతనికి తన చిత్తమును తెలియపరచి అతనికి సూచన యొకటి దయచేసెను.

24. In those dayes Hezekia was sicke to the death, and prayed vnto the Lorde: which aunswered him, and shewed him a wonderfull miracle.

25. అయితే హిజ్కియా మనస్సున గర్వించి తనకు చేయబడిన మేలుకు తగినట్లు ప్రవర్తింపనందున అతని మీదికిని యూదా యెరూషలేముల వారిమీదికిని కోపము రాగా

25. But Hezekia dyd not againe vnto God according to it that he had shewed him: for his heart arose, & there came wrath vpon hym, and vpon Iuda and Hierusalem.

26. హిజ్కియా హృదయగర్వము విడచి, తానును యెరూషలేము కాపురస్థులును తమ్మును తాము తగ్గించుకొనిరి గనుక హిజ్కియా దినములలో యెహోవా కోపము జనుల మీదికి రాలేదు.

26. Notwithstanding Hezekia submitted him selfe after that his heart was risen vp, he and the inhabiters of Hierusalem: and the wrath of the Lorde came not vpon them in the dayes of Hezekia.

27. హిజ్కియాకు అతివిస్తారమైన ఐశ్వర్యమును ఘనతయు కలిగెను. అతడు వెండి బంగార ములను రత్నములను సుగంధద్రవ్యములను డాళ్లను నానా విధములగు శ్రేష్ఠమైన ఉపకరణములను సంపాదించి వాటికి బొక్కసములను కట్టించెను.

27. And Hezekia had exceeding much riches and honour: And he gat him treasures of siluer and gold, pretious stones, and spices, shieldes, and of all maner pleasaunt iewels:

28. ధాన్యమును ద్రాక్షా రసమును తైలమును ఉంచుటకు కొట్లను, పలువిధముల పశువులకు శాలలను మందలకు దొడ్లను కట్టించెను.

28. And made store houses for the fruites of corne, for wine and oyle, and stalles for all maner of beastes, and foldes for sheepe.

29. మరియు దేవుడు అతనికి అతి విస్తారమైన కలిమి దయచేసినందున పట్టణములను విస్తారమైన గొఱ్ఱెలమందలను పసులమందలను అతడు సంపాదించెను.

29. And he made him cities, & had of sheepe and oxen great aboundaunce: For God had geuen him substaunce exceeding much.

30. ఈ హిజ్కియా గిహోను కాలువకు ఎగువను కట్టవేయించి దావీదు పట్టణపు పడమటి వైపునకు దాని తెప్పించెను, హిజ్కియా తాను పూనుకొనిన సర్వప్రయత్నములయందును వృద్ధిపొందెను.

30. This same Hezekia stopped the vpper water springes of Gihon, and brought them downe to the west side of the citie of Dauid: And Hezekia prospered in all his workes.

31. అతని దేశము ఆశ్చర్యముగా వృద్ధినొందుటను గూర్చి విచారించి తెలిసికొనుటకై బబులోను అధిపతులు అతనియొద్దకు పంపిన రాయబారుల విషయములో అతని శోధించి, అతని హృద యములోని ఉద్ధేశమంతయు తెలిసికొనవలెనని దేవుడతని విడచిపెట్టెను.

31. And when the princes of Babylon sent vnto him ambassadours, to enquire of the wonder that chaunced in the lande, God left him, to trye him, and that all that was in his heart might be knowen.

32. హిజ్కియా చేసిన యితర కార్యములనుగూర్చియు, అతడు చూపిన భక్తినిగూర్చియు, ప్రవక్త యును ఆమోజు కుమారుడునగు యెషయాకు కలిగిన దర్శనముల గ్రంథము నందును యూదా ఇశ్రాయేలుల రాజుల గ్రంథమునందును వ్రాయబడియున్నది.

32. The rest of the deedes of Hezekia, and his goodnes, beholde they are written in the vision of Esai the prophet the sonne of Amoz, in the booke of the kinges of Iuda and Israel.

33. హిజ్కియా తన పితరులతో కూడ నిద్రించగా జనులు దావీదు సంతతివారి శ్మశానభూమి యందు కట్టబడిన పైస్థానమునందు అతని పాతిపెట్టిరి. అతడు మరణ మొందినప్పుడు యూదావారందరును యెరూషలేము కాపురస్థులందరును అతనికి ఉత్తర క్రియలను ఘనముగా జరిగించిరి. అతని కుమారుడైన మనష్షే అతనికి మారుగా రాజాయెను.

33. And Hezekia slept with his fathers, and they buried hym in the most worthy place of the sepulchres of the sonnes of Dauid, and all Iuda and the inhabiters of Hierusalem dyd him worship at his death: and Manasse his sonne raigned in his steade.