1. దేవుడు మోషేకును తన ప్రజలైన ఇశ్రాయేలీయులకును చేసినదంతయు, యెహోవా ఇశ్రాయేలీయులను ఐగుప్తునుండి వెలుపలికి రప్పించిన సంగతియు, మిద్యాను యాజకుడును మోషే మామయునైన యిత్రో వినినప్పుడు

1. Moses' father-in-law Jethro, the priest of Midian, heard about everything that God had done for Moses and His people Israel, and how the LORD had brought Israel out of Egypt.

2. మోషే మామయైన ఆ యిత్రో తనయొద్దకు పంపబడిన మోషే భార్యయైన సిప్పోరాను ఆమె యిద్దరి కుమారులను తోడుకొని వచ్చెను.

2. Now Jethro, Moses' father-in-law, had taken in Zipporah, Moses' wife, after he had sent her back,

3. అతడు అన్యదేశములో నేను పరదేశిననుకొని వారిలో ఒకనికి గేర్షోము అని పేరుపెట్టెను.
అపో. కార్యములు 7:29

3. along with her two sons, one of whom was named Gershom (because Moses had said, 'I have been a stranger in a foreign land')

4. నా తండ్రి దేవుడు నాకు సహాయమై ఫరో కత్తివాత నుండి నన్ను తప్పించెననుకొని రెండవవానికి ఎలీయెజెరని పేరు పెట్టెను.
అపో. కార్యములు 7:29

4. and the other Eliezer (because [he had said,] 'The God of my father was my helper and delivered me from Pharaoh's sword').

5. మోషే మామయైన యిత్రో అతని కుమారులనిద్దరిని అతని భార్యను తోడుకొని అరణ్యములో దేవుని పర్వతము దగ్గర దిగిన మోషేయొద్దకు వచ్చెను.

5. Moses' father-in-law Jethro, along with Moses' wife and sons, came to him in the wilderness where he was camped at the mountain of God.

6. యిత్రో అను నీ మామనైన నేనును నీ భార్యయు ఆమెతో కూడ ఆమె యిద్దరు కుమారులును నీయొద్దకు వచ్చియున్నామని మోషేకు వర్తమానము పంపగా

6. He sent word to Moses, 'I, your father-in-law Jethro, am coming to you with your wife and her two sons.'

7. మోషే తన మామను ఎదుర్కొన పోయి వందనము చేసి అతని ముద్దు పెట్టుకొనెను. వారు ఒకరి క్షేమము ఒకరు తెలిసికొని గుడారములోనికి వచ్చిరి.

7. So Moses went out to meet his father-in-law, bowed down, and then kissed him. They asked each other how they had been and went into the tent.

8. తరువాత మోషే యెహోవా ఇశ్రాయేలీయుల కొరకు ఫరోకును ఐగుప్తీయులకును చేసిన దంతయు, త్రోవలో తమకు వచ్చిన కష్టము యావత్తును, యెహోవా తమ్మును విడిపించిన సంగతియు తన మామతో వివరించి చెప్పెను.

8. Moses recounted to his father-in-law all that the LORD had done to Pharaoh and the Egyptians for Israel's sake, all the hardships that confronted them on the way, and how the LORD delivered them.

9. యెహోవా ఐగుప్తీయుల చేతిలొ నుండి విడిపించి ఇశ్రాయేలీయులకు చేసిన మేలంతటిని గూర్చి యిత్రో సంతోషించెను.

9. Jethro rejoiced over all the good things the LORD had done for Israel when He rescued them from the Egyptians.

10. మరియు యిత్రో ఐగుప్తీయుల చేతిలోనుండియు ఫరో చేతిలో నుండియు మిమ్మును విడిపించి, ఐగుప్తీయుల చేతిక్రిందనుండి ఈ ప్రజలను విడిపించిన యెహోవా స్తుతింపబడునుగాక.

10. Blessed is the LORD,' Jethro exclaimed, 'who rescued you from Pharaoh and the power of the Egyptians, and snatched the people from the power of the Egyptians.

11. ఐగుప్తీయులు గర్వించి ఇశ్రాయేలీయులమీద చేసిన దౌర్జన్యమునుబట్టి ఆయన చేసినదాని చూచి, యెహోవా సమస్త దేవతలకంటె గొప్పవాడని యిప్పుడు నాకు తెలిసినదనెను.

11. Now I know that the LORD is greater than all gods, because He [did wonders] at the time the Egyptians acted arrogantly against Israel.'

12. మరియు మోషే మామయైన యిత్రో ఒక దహనబలిని బలులను దేవునికర్పింపగా అహరోనును ఇశ్రాయేలీయుల పెద్దలందరును మోషే మామతో దేవుని సన్నిధిని భోజనము చేయవచ్చిరి.

12. Then Jethro, Moses' father-in-law, brought a burnt offering and sacrifices to God, and Aaron came with all the elders of Israel to eat a meal with Moses' father-in-law in God's presence.

13. మరునాడు మోషే ప్రజలకు న్యాయము తీర్చుటకు కూర్చుండగా, ఉదయము మొదలుకొని సాయంకాలము వరకు ప్రజలు మోషే యొద్ద నిలిచియుండిరి.

13. The next day Moses sat down to judge the people, and they stood around Moses from morning until evening.

14. మోషే ప్రజలకు చేసినదంతయు అతని మామ చూచి - నీవు ఈ ప్రజలకు చేయుచున్న యీ పని ఏమిటి? ఉదయము మొదలుకొని సాయంకాలమువరకు నీవు మాత్రము కూర్చుండగా ప్రజలందరు నీయొద్ద నిలిచి యుండనేల అని అడుగగా

14. When Moses' father-in-law saw everything he was doing for them he asked, 'What is this thing you're doing for the people? Why are you alone sitting as judge, while all the people stand around you from morning until evening?'

15. మోషే దేవుని తీర్పు తెలిసి కొనుటకు ప్రజలు నా యొద్దకు వచ్చెదరు.

15. Moses replied to his father-in-law, 'Because the people come to me to inquire of God.

16. వారికి వ్యాజ్యెము ఏదైనను కలిగినయెడల నా యొద్దకు వచ్చెదరు. నేను వారి విషయము న్యాయము తీర్చి, దేవుని కట్టడలను ఆయన ధర్మశాస్త్రవిధులను వారికి తెలుపుచున్నానని తన మామతో చెప్పెను.

16. Whenever they have a dispute, it comes to me, and I make a decision between one man and another. I teach [them] God's statutes and laws.'

17. అందుకు మోషే మామ అతనితో నీవు చేయుచున్న పని మంచిది కాదు;

17. What you're doing is not good,' Moses' father-in-law said to him.

18. నీవును నీతో నున్న యీ ప్రజలును నిశ్చయముగా నలిగిపోవుదురు; ఈ పని నీకు మిక్కిలి భారము, అది నీవు ఒక్కడవే చేయచాలవు.

18. You will certainly wear out both yourself and these people who are with you, because the task is too heavy for you. You can't do it alone.

19. కాబట్టి నా మాట వినుము. నేను నీకొక ఆలోచన చెప్పెదను. దేవుడు నీకు తోడైయుండును, ప్రజల పక్షమున నీవు దేవుని సముఖమందు ఉండి వారి వ్యాజ్యెములను దేవుని యొద్దకు తేవలెను.

19. Now listen to me; I will give you some advice, and God be with you. You be the one to represent the people before God and bring their cases to Him.

20. నీవు వారికి ఆయన కట్టడలను ధర్మశాస్త్రవిధులను బోధించి, వారు నడవవలసిన త్రోవను వారు చేయవలసిన కార్యములను వారికి తెలుపవలెను.

20. Instruct them about the statutes and laws, and teach them the way to live and what they must do.

21. మరియు నీవు ప్రజలందరిలో సామర్థ్యము దైవభక్తి సత్యాసక్తి కలిగి, లంచగొండులుకాని మనుష్యులను ఏర్పరచుకొని, వేయిమందికి ఒకనిగాను, నూరుమందికి ఒకనిగాను, ఏబదిమందికి ఒకనిగాను, పది మందికి ఒకనిగాను, వారిమీద న్యాయాధిపతులను నియమింపవలెను.

21. But you should select from all the people able men, God-fearing, trustworthy, and hating bribes. Place [them] over the people as officials of thousands, hundreds, fifties, and tens.

22. వారు ఎల్లప్పుడును ప్రజలకు న్యాయము తీర్చవలెను. అయితే గొప్ప వ్యాజ్యెములన్నిటిని నీయొద్దకు తేవలెను. ప్రతి అల్పవిషయమును వారే తీర్చవచ్చును. అట్లు వారు నీతో కూడ ఈ భారమును మోసిన యెడల నీకు సుళువుగా ఉండును.

22. They should judge the people at all times. Then they can bring you every important case but judge every minor case themselves. In this way you will lighten your load, and they will bear [it] with you.

23. దేవుడు ఈలాగు చేయుటకు నీకు సెలవిచ్చినయెడల నీవు ఈ పని చేయుచు దాని భారమును సహింపగలవు. మరియు ఈ ప్రజలందరు తమ తమ చోట్లకు సమాధానముగా వెళ్లుదురని చెప్పెను.

23. If you do this, and God [so] directs you, you will be able to endure, and also all these people will be able to go home satisfied.'

24. మోషే తన మామ మాట విని అతడు చెప్పినదంతయు చేసెను.

24. Moses listened to his father-in-law and did everything he said.

25. ఇశ్రాయేలీయులందరిలో సామర్థ్యముగల మనుష్యులను ఏర్పరచుకొని, వెయ్యిమందికి ఒకనిగాను, నూరు మందికి ఒకనిగాను, ఏబదిమందికి ఒకనిగాను, పదిమందికి ఒకనిగాను, న్యాయాధిపతులను ఏర్పాటు చేసి వారిని ప్రజలమీద ప్రధానులనుగా నియమించెను.

25. So Moses chose able men from all Israel and made them leaders over the people [as] officials of thousands, hundreds, fifties, and tens.

26. వారెల్లప్పుడును ప్రజలకు న్యాయము తీర్చువారు. వారు కఠిన వ్యాజ్యెములను మోషే యొద్దకు తెచ్చుచు, స్వల్ప వ్యాజ్యెములను తామే తీర్చుచువచ్చిరి.

26. They judged the people at all times; the hard cases they would bring to Moses, but every minor case they would judge themselves.

27. తరువాత మోషే తన మామను పంపివేయగా అతడు తన స్వదేశమునకు వెళ్లెను.

27. Then Moses said goodbye to his father-in-law, and he journeyed to his own land.