1. యెహోవా వాక్కు ఇదే ఆ కాలమున నేను ఇశ్రాయేలు వంశస్థులకందరికి దేవుడనై యుందును, వారు నాకు ప్రజలై యుందురు.

“గోత్రాలన్నిటికీ”– ఉత్తర రాజ్యానికి చెందిన పది గోత్రాలు ఇస్రాయేల్, దక్షిణ రాజ్యానికి చెందిన రెండు గోత్రాలు యూదా. ఈ అధ్యాయంలో రెండు సామ్రాజ్యాల గురించీ ఉంది. 4-22 వచనాల్లో ఉత్తర రాజ్యం గురించి, 23-26లో దక్షిణ రాజ్యం గురించి, 27-40 వచనాల్లో రెండు రాజ్యాల గురించి ఉమ్మడిగా రాసి ఉంది.

2. యెహోవా ఈలాగు సెలవిచ్చుచున్నాడు ఖడ్గమును తప్పించుకొనినవారై జనులు అరణ్యములో దయనొందిరి గనుక ఇశ్రాయేలు విశ్రాంతి నొందునట్లు నేను వెళ్లుదుననుచున్నాడు.

ఇది గడిచిపోయినకాలం గురించిన విషయమై ఉండవచ్చు – అంటే దేవుని ప్రజలు ఈజిప్ట్‌నుండి బయటకు వచ్చేసిన విషయం, లేదా రాబోయే కాలం గురించిన భవిష్యద్వాక్కును భూతకాల క్రియా రూపంలో (అంటే నెరవేరిపోయినట్టు) రాసినదైనా అయి ఉండవచ్చు.

3. చాలకాలము క్రిందట యెహోవా నాకు ప్రత్యక్షమై యిట్లనెను శాశ్వతమైన ప్రేమతో నేను నిన్ను ప్రేమించుచున్నాను గనుక విడువక నీయెడల కృప చూపుచున్నాను.

ద్వితీయోపదేశకాండము 4:37; ద్వితీయోపదేశకాండము 7:7-8; ద్వితీయోపదేశకాండము 10:15; హోషేయ 11:4 లోని సారాంశాన్ని ఈ వచనం తెలియజేస్తుంది. ఈ కాలంలో విశ్వాసులకు ఎఫెసీయులకు 1:4-6; 1 థెస్సలొనీకయులకు 1:4; 2 థెస్సలొనీకయులకు 2:13 మొదలైన వచనాలు ఉన్నాయి. పాపవిముక్తి ఎవరెవరైతే పొందారో, పొందుతారో వారందరి విమోచనకూ మూలాధారం దేవుని శాశ్వతమైన ప్రేమ.

4. ఇశ్రాయేలు కన్యకా, నీవు కట్టబడునట్లు నేనికమీదట నిన్ను కట్టింతును; నీవు మరల తంబురలను వాయింతువు, సంభ్రమ పడువారి నాట్యములలో కలిసెదవు.

సమరయ (వ 5), ఎఫ్రాయిం (వ 6,9,18,20), అనే పేర్లు కనిపిస్తున్నాయి కాబట్టి ఇది ఉత్తర దిశన ఉన్న పది గోత్రాల సంగతి అని స్పష్టం అవుతున్నది. ఉత్తర రాజ్యం ముఖ్య పట్టణం సమరయ క్రీ.పూ. 721లో శత్రువుల హస్తగతమైంది. అప్పటినుండి ఇప్పటిదాకా ఇస్రాయేల్ ప్రజలు దేవుణ్ణి తిరిగి ఆశ్రయించి సమరయను వశపరచుకోలేదు. ప్రస్తుతం ఇస్రాయేల్ సమరయ ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకుంది గాని ఒక జాతిగా అదింకా అపనమ్మకంలోనే ఉంటూ తమ అభిషిక్తుడూ ప్రభువూ అయిన యేసుక్రీస్తును నిరాకరిస్తూ ఉంది. ఈ భవిష్యద్వాక్కులు గతంలో సంపూర్ణంగా నెరవేరలేదు కాబట్టి రాబోయే కాలంలో ఈ నెరవేర్పు కలుగుతుందని మనం ఎదురు చూడవచ్చు.

5. నీవు షోమ్రోను కొండలమీద ద్రాక్షావల్లులను మరల నాటెదవు, నాటు వారు వాటి ఫలములను అనుభవించెదరు.

6. ఎఫ్రాయిము పర్వతములమీద కావలివారు కేకవేసి సీయోనునకు మన దేవుడైన యెహోవాయొద్దకు పోవుదము రండని చెప్పు దినము నిర్ణయమాయెను.

ఉత్తర రాజ్యప్రజలు యూదానుండి విడిపోయిన తరువాత నుంచి సాధారణంగా జెరుసలంకు ఆరాధన నిమిత్తమై రావడం మానుకొన్నారు (1 రాజులు 12:25-33). అయితే భవిష్యత్తులో ఈ పరిస్థితి మారుతుంది (వ 12).

7. యెహోవా ఈలాగు సెలవిచ్చుచున్నాడు యాకోబునుబట్టి సంతోషముగా పాడుడి, రాజ్యములకు శిరస్సగు జనమునుబట్టి ఉత్సాహధ్వని చేయుడి, ప్రకటించుడి స్తుతిచేయుడి యెహోవా, ఇశ్రాయేలులో శేషించిన నీ ప్రజను రక్షింపుమీ అని బతిమాలుడి.

ఇస్రాయేల్‌ను దేవుడు జనాలన్నిటిలో ప్రముఖ జనంగా పరిగణించాడు. దాని అధిక జనాభా, బలపరాక్రమాలు, మొదలైన కారణాలవల్ల కాదు. తన వాక్కు భూజనాలకు అందేందుకు, క్రీస్తు ఈ లోకంలోకి వచ్చేందుకు అది సాధనం అయింది కాబట్టి.

8. ఉత్తరదేశములోనుండియు నేను వారిని రప్పించు చున్నాను, గ్రుడ్డివారినేమి కుంటివారినేమి గర్భిణుల నేమి ప్రసవించు స్త్రీలనేమి భూదిగంతములనుండి అందరిని సమకూర్చుచున్నాను, మహాసంఘమై వారిక్కడికి తిరిగి వచ్చెదరు

“భూమి కొనలు”– దీని అర్థం బబులోను మాత్రమే కాక అనేక దేశాలు, ప్రాంతాలు అని గదా? “మహా గొప్ప సమూహం”– బబులోనునుండి 42,360 మంది తిరిగి వచ్చారు (ఎజ్రా 2:64). వీరిలో ఎక్కువమంది దక్షిణ రాజ్యానికి చెందినవారు. ఉత్తర రాజ్యానికి చెందినవారు చాలా తక్కువ. మరి మహా గొప్ప గుంపు అంటే ఈ కొద్దిమంది అని ఎలా అనుకొంటాం? ఈ వచనం ఇంకా నెరవేరలేదన్నమాట.

9. వారు ఏడ్చుచు వచ్చెదరు, వారు నన్ను ప్రార్థించుచుండగా నేను వారిని నడిపించుదును, వారు తొట్రిల్లకుండ చక్కగా పోవు బాటను నీళ్ల కాలువల యొద్ద వారిని నడిపింతును. ఇశ్రాయేలునకు నేను తండ్రిని కానా? ఎఫ్రాయిము నా జ్యేష్ఠ కుమారుడు కాడా?
1 కోరింథీయులకు 6:18

“ఏడుస్తూ”– ఏడ్వడం, ప్రార్థన చేయడం పశ్చాత్తాపానికీ, దేవునివైపు తిరగడానికీ గుర్తు. తరువాతి వచనం విమోచన పొంది తమ తమ స్వస్థలాలకు చేరినవారి సంతోషాన్ని తెలియజేస్తూ ఉంది (వ 10-14). “ఎఫ్రాయిం”– అంటే ఉత్తర రాజ్యం మొత్తాన్ని సూచిస్తూ చెప్పిన మాట.

10. జనులారా, యెహోవా మాట వినుడి; దూరమైన ద్వీపములలోనివారికి దాని ప్రకటింపుడి ఇశ్రాయేలును చెదరగొట్టినవాడు వాని సమకూర్చి, గొఱ్ఱెలకాపరి తన మందను కాపాడునట్లు కాపాడునని తెలియజేయుడి.

11. యెహోవా యాకోబు వంశస్థులను విమోచించు చున్నాడు, వారికంటె బలవంతుడైన వాని చేతిలోనుండి వారిని విడిపించుచున్నాడు

12. వారు వచ్చి సీయోను కొండ మీద ఉత్సాహధ్వని చేతురు; యెహోవా చేయు ఉపకారమునుబట్టియు గోధుమలనుబట్టియు ద్రాక్షారసమును బట్టియు తైలమునుబట్టియు, గొఱ్ఱెలకును పశువులకును పుట్టు పిల్లలనుబట్టియు సమూహములుగా వచ్చెదరు; వారిక నెన్నటికిని కృశింపక నీళ్లుపారు తోటవలె నుందురు.

“నీరసించిపోరు”– వారు పూర్వస్థితికి చేరుకోవడం ఇక ఎన్నటికీ శాశ్వతం అని సూచించే పదం.

13. వారి దుఃఖమునకు ప్రతిగా సంతోషమిచ్చి వారిని ఆదరించెదను, విచారము కొట్టివేసి నేను వారికి ఆనందము కలుగజేతును గనుక కన్యకలును ¸యౌవనులును వృద్ధులును కూడి నాట్యమందు సంతోషించెదరు.

14. క్రొవ్వుతో యాజకులను సంతోషపరచెదను, నా జనులు నా ఉపకారములను తెలిసికొని తృప్తినొందుదురు; ఇదే యెహోవా వాక్కు.

15. యెహోవా ఈలాగు సెలవిచ్చుచున్నాడు ఆలకించుడి, రామాలో అంగలార్పును మహారోదనధ్వనియు వినబడుచున్నవి; రాహేలు తన పిల్లలను గూర్చి యేడ్చు చున్నది; ఆమె పిల్లలు లేకపోయినందున ఆమె వారిని గూర్చి ఓదార్పు పొందనొల్లకున్నది.
మత్తయి 2:18

జెరుసలంకు 8 కి.మీ. ఉత్తరంగా బెన్యామీను ప్రాంతంలో రమా ఉంది. బెన్యామీను తల్లి రాహేలు, ఎఫ్రాయింకు నాన్నమ్మ. దీని సందర్భాన్ని బట్టీ, దీని తరువాత వస్తున్న వచనాలను బట్టీ చూస్తే ఈ వచనాలు ముఖ్యంగా ఇస్రాయేల్‌వారికి దాపురించిన చెర, వినాశనాల మూలంగా కలిగిన దుఃఖం గురించి అని అర్థమౌతున్నది. అయితే మత్తయి 2:18 లో ఈ వచనాన్ని ఎత్తి రాయబడింది. అక్కడ యేసుప్రభువు జననం తరువాత బేత్లెహేం దాని పరిసరాల్లో చిన్నపిల్లలను వధించిన విషయాన్ని ఇది సూచిస్తున్నదని రాసి ఉంది. పాత ఒడంబడికలోని భవిష్యద్వాక్కులలో కొన్నింటికి ఒకటికంటే ఎక్కువ నెరవేర్పులు, లేక అన్వయింపులు ఉన్నట్టు అనిపిస్తున్నది. యెషయా 60:1-22 నోట్.

16. యెహోవా ఈ ఆజ్ఞ ఇచ్చుచున్నాడు ఏడువక ఊరకొనుము, కన్నీళ్లు విడుచుట మానుము; నీ క్రియసఫలమై, జనులు శత్రువుని దేశములోనుండి తిరిగి వచ్చెదరు; ఇదే యెహోవా వాక్కు.
ప్రకటన గ్రంథం 21:4

ఇస్రాయేల్‌ప్రజలకు ఆఖరు సారిగా మంచి కలిగేంతవరకే కంటతడి ఉంటుంది.

17. రాబోవు కాలమునందు నీకు మేలు కలుగునను నమ్మిక యున్నది, నీ పిల్లలు తిరిగి తమ స్వదేశమునకు వచ్చెదరు; ఇదే యెహోవా వాక్కు.

18. నీవు నన్ను శిక్షించితివి, కాడికి అలవాటుకాని కోడె దెబ్బలకు లోబడునట్లుగా నేను శిక్షకు లోబడుచున్నాను, నీవు నా దేవుడవైన యెహోవావు, నీవు నా మనస్సును త్రిప్పిన యెడల నేను తిరుగుదును అని ఎఫ్రాయిము అంగలార్చుచుండగా నేను ఇప్పుడే వినుచున్నాను.

ఇస్రాయేల్ వారు ఎట్టకేలకు దేవుని క్రమశిక్షణకు లోబడి పూర్తిగా ఆయన వైపు తిరుగుతారు. ఇస్రాయేల్‌వారి లాగానే మనందరమూ ఆయన మనలను తిప్పినప్పుడే ఆయనవైపు తిరుగుతాం (యోహాను 6:44).

19. నేను తిరిగిన తరువాత పశ్చాత్తాపపడితిని, నేను సంగతి తెలిసికొని తొడచరుచుకొంటిని, నా బాల్య కాలమందు కలిగిన నిందను భరించుచు నేను అవమానము నొంది సిగ్గుపడితిని.

సంపూర్ణ పశ్చాత్తాపం కళ్ళకు కట్టినట్టున్న దృశ్యం.

20. ఎఫ్రాయిము నా కిష్టమైన కుమారుడా? నాకు ముద్దు బిడ్డా? నేనతనికి విరోధముగ మాటలాడునప్పుడెల్ల అతని జ్ఞాపకము నన్ను విడువకున్నది, అతనిగూర్చి నా కడుపులో చాలా వేదనగా నున్నది, తప్పక నేనతని కరుణింతును; ఇదే యెహోవా వాక్కు.

ఎఫ్రాయిం అంటే ఇస్రాయేల్‌ప్రజ. మరికొన్ని చోట్ల ఇస్రాయేల్‌ను యెహోవా వధువుగా, భార్యగా చిత్రీకరించడం జరిగింది (యిర్మియా 2:2; యిర్మియా 4:14; మొ।।). ఇక్కడ ప్రజలను గాఢమైన ప్రేమను చూరగొన్న కుమారునితో పోల్చడం కనిపిస్తున్నది. దేవునికి ఆయన ప్రజలపట్ల ఉన్న మక్కువ ఎలాంటిదో చెప్పేందుకు ఏ ఒక్క మానవ సంబంధమూ చాలదు. యిర్మీయా ఈ మాటలు రాసిన సమయానికి ఎఫ్రాయిం అప్పటికే 130 సంవత్సరాలనుండి దేశాంతరంలో ప్రవాసంలో ఉన్నారు. ఈ అధ్యాయంలోని భవిష్యద్వాక్కుల సంపూర్ణ సిద్ధికి మరికొన్ని శతాబ్దాలు గడిచిపోవలసి ఉంది. అయితే ఇస్రాయేల్ అంటే మాత్రం దేవుని హృదయంలో ఇంకా తావు ఉంది, ప్రేమ ఉంది.

21. ఇశ్రాయేలు కుమారీ, సరిహద్దురాళ్లను పాతించుము, దోవచూపు స్తంభములను నిలువబెట్టుము, నీవు వెళ్లిన రాజమార్గముతట్టు నీ మనస్సు నిలుపుకొనుము, తిరుగుము; ఈ నీ పట్టణములకు తిరిగి రమ్ము.

ఇస్రాయేల్ కేవలం తిరగబడిన కుమారుడే కాదు, దారి తప్పిన కుమార్తెవంటి జనం కూడా. అయితే ఆమె తన ప్రదేశానికి తిరిగి వస్తుంది. దేవుడామెను ఒక సరిక్రొత్త విధానంలో వాడుకుంటాడు. అదేమిటో ఆయన స్పష్టంగా వివరించలేదు.

22. నీవు ఎన్నాళ్లు ఇటు అటు తిరుగులాడుదువు? విశ్వాసఘాతకురాలా, యెహోవా నీ దేశములో నూతనమైన కార్యము జరిగించుచున్నాడు, స్త్రీ పురుషుని ఆవరించును.

23. ఇశ్రాయేలు దేవుడును సైన్యములకధిపతియునగు యెహోవా ఈలాగు సెలవిచ్చుచున్నాడు - చెరలో నుండి నేను వారిని తిరిగి రప్పించిన తరువాత యూదాదేశము లోను దాని పట్టణములలోను జనులు నీతిక్షేత్రమా, ప్రతిష్ఠిత పర్వతమా, యెహోవా నిన్ను ఆశీర్వదించును గాక అను మాట ఇకను వాడుకొందురు.

దేవుడు యూదాను కూడా యథాస్థితికి తెస్తాడు. ఇంతకు ముందు వచనాల్లో ఇస్రాయేల్ గురించి చెప్పినదంతా దక్షిణ రాజ్య ప్రజల విషయంలో కూడా చక్కగా సరిపోతుంది. “న్యాయానికి...పవిత్ర పర్వతమా”– కీర్తనల గ్రంథము 48:1-2; యెషయా 1:21, యెషయా 1:26.

24. అలసియున్న వారి ఆశను తృప్తిపరచుదును, కృశించిన వారినందరిని నింపుదును.

25. కావున సేద్యము చేయువారేమి, మందలతో తిరుగులాడువారేమి, యూదా వారందరును పట్టణస్థులందరును వారి దేశములో కాపురముందురు.
మత్తయి 11:28, లూకా 6:21

యెషయా 40:29-31.

26. అంతలో నేను మేలుకొని ఆలోచింపగా నా నిద్ర బహు వినోద మాయెను.

దీనిబట్టి చూస్తే యిర్మియా 30:1 నుండి ఉన్న యిర్మీయా దర్శనం అతనికి కలరూపంలో వచ్చినట్టుంది. ఆదికాండము 15:12-21; దానియేలు 10:9; జెకర్యా 4:1 కూడా చూడండి.

27. యెహోవా వాక్కు ఇదేఇశ్రాయేలు క్షేత్రములోను యూదా క్షేత్రములోను నరబీజమును మృగబీజమును నేను చల్లు దినములు వచ్చుచున్నవి.

ఇక్కడినుండి ఈ అధ్యాయం చివరివరకు ఇస్రాయేల్, యూదా, రెండింటి గురించీ రాసి ఉంది. దేవుడు ఈ రెంటినీ వారి దేశంలోనుంచి పెళ్ళగించి చెరలోకి పంపాడు. అయితే వాటిని తమ స్వదేశంలో తిరిగి నాటి అభివృద్ధి పొందేలా చేస్తాడు.

28. వారిని పెల్లగించుటకును విరుగగొట్టుటకును పడద్రోయుటకును నాశనము చేయుటకును హింసించుటకును నేనేలాగు కనిపెట్టి యుంటినో ఆలాగే వారిని స్థాపించుటకును నాటుటకును కనిపెట్టియుందును; ఇదే యెహోవా వాక్కు.

29. ఆ దినములలో తండ్రులు ద్రాక్షకాయలు తినగా పిల్లల పళ్లు పులిసెనను మాట వాడుకొనరు.

యెహెఙ్కేలు 18:2. ఇది దేవుని మార్గాలనూ, దేవుని వాక్కునూ అపార్థం చేసుకోవడమే.

30. ప్రతి వాడు తన దోషముచేతనే మృతినొందును; ఎవడు ద్రాక్షకాయలు తినునో వాని పళ్లే పులియును.

ద్వితీయోపదేశకాండము 24:16; యెహెఙ్కేలు 18:3, యెహెఙ్కేలు 18:20; యెహెఙ్కేలు 33:7-18.

31. ఇదిగో నేను ఇశ్రాయేలువారితోను యూదావారి తోను క్రొత్త నిబంధన చేయు దినములు వచ్చుచున్నవి; ఇదే యెహోవా వాక్కు.
మత్తయి 26:28, లూకా 22:20, 1 కోరింథీయులకు 11:25, 2 కోరింథీయులకు 3:6, హెబ్రీయులకు 8:8-13

ఇది క్రొత్త ఒడంబడికను గురించిన భవిష్యద్వాక్కు. బైబిలు రెండో భాగానికి దీన్నిబట్టే క్రొత్త ఒడంబడిక అనే పేరు కలిగింది. దీని గురించిన ఇతర రిఫరెన్సులకోసం యెషయా 61:8; యిర్మియా 32:40; యిర్మియా 50:5; మత్తయి 26:28; మార్కు 14:24; లూకా 22:20; 1 కోరింథీయులకు 11:25; 2 కోరింథీయులకు 3:6; హెబ్రీయులకు 8:8; హెబ్రీయులకు 9:15; హెబ్రీయులకు 12:24; హెబ్రీయులకు 13:20 చూడండి. దేవుడు సీనాయి పర్వతం దగ్గర మోషేద్వారా ఇస్రాయేల్ ప్రజలతో చేసిన ఒడంబడికనుంచి ప్రత్యేకించేందుకు దీన్ని “క్రొత్తది” అన్నాడు (నిర్గమకాండము 19:5-6 నోట్స్ చూడండి). ఆ పాత ఒడంబడిక దేవుని ధర్మశాస్త్రం పట్ల మానవుల విధేయతపై ఆధారపడి ఉంది. మనిషి స్వతహాగా పాపాత్ముడు, అవిధేయుడు కాబట్టి, దేవుని ధర్మశాస్త్రం అతణ్ణి పవిత్రునిగా, విధేయునిగా చేయడం అసాధ్యం కాబట్టి ఈ పాత ఒడంబడిక తప్పక విఫలం కావలసి వచ్చింది (రోమీయులకు 7:5-25; రోమీయులకు 8:3). ఇది విఫలమైందనడానికి ఇస్రాయేల్ చరిత్రే రుజువు (యిర్మియా 11:6-8; యిర్మియా 7:25-26; యిర్మియా 16:11; యిర్మియా 22:9). పాత ఒడంబడికలోని షరతుల మూలంగా ఎవరికైనా పాపవిముక్తి కలగడం అసాధ్యం. నిజానికి అది శాపాన్నే తెచ్చిపెట్టింది (గలతియులకు 3:10-12). కాబట్టి సరిక్రొత్త ఒడంబడికను చేస్తానని దేవుడిక్కడ వాగ్దానం చేస్తున్నాడు. ఇది ధర్మశాస్త్రానికి మానవుడు చూపే విధేయతతో నిమిత్తం లేనిది. ఇది దేవుడు స్వయంగా చేసే పనిమీద ఆధారపడి ఉంది. 33,34 వచనాల్లో నేను అనే పదం నాలుగుసార్లు కనిపిస్తుంది. ఇది కృపతో కూడిన ఒడంబడిక. దీని పునాది మానవుని బలహీన స్వభావంలో లేదు. దేవునిలోనే ఉంది. “ఇస్రాయేల్‌వారితోను, యూదావారితోను”– ఈ ఒడంబడిక నేరుగా క్రొత్త ఒడంబడిక గ్రంథంలో కనబడే క్రీస్తు సంఘంతోను, యూదులు కాని క్రైస్తవులతోను చెయ్యబడిందని ఎక్కడా చెప్పలేదు. క్రైస్తవులకు కూడా దీన్లో భాగం ఉంది, ఎలానంటే అబ్రాహాము అనే వేరునుండి మొలిచి ఇస్రాయేల్ అనే కొమ్మలు గల ఆలీవ్ చెట్టుకు వీరు అంటుకట్టబడ్డారు గనుక. రోమీయులకు 11:17-18 చూడండి.

32. అది ఐగుప్తులోనుండి వారిని రప్పించుటకై నేను వారిని చెయ్యి పట్టుకొనిన దినమున, వారి పితరులతో నేను చేసిన నిబంధనవంటిది కాదు; నేను వారి పెనిమిటినైనను వారు ఆ నిబంధనను భంగము చేసికొనిరి; యిదే యెహోవా వాక్కు.

నిర్గమకాండము 19:5; నిర్గమకాండము 24:8.

33. ఈ దినములైన తరువాత నేను ఇశ్రాయేలువారితోను యూదావారితోను చేయబోవు నిబంధన యిదే, వారి మనస్సులలో నా ధర్మవిధి ఉంచెదను, వారి హృదయముమీద దాని వ్రాసెదను; యెహోవా వాక్కు ఇదే.
2 కోరింథీయులకు 3:3, రోమీయులకు 11:26-27, 1 థెస్సలొనీకయులకు 4:9, హెబ్రీయులకు 8:8-13

“మనసులలో...హృదయాలపై”– పాత ఒడంబడిక ప్రకారం దేవుని శాసనాలు రాతి పలకల పై రాసి ఉన్నాయి (నిర్గమకాండము 31:8; నిర్గమకాండము 34:1; 2 కోరింథీయులకు 3:7). అయితే క్రొత్త ఒడంబడిక కాలంలో దేవుడు అవి మనుషుల హృదయాలపై, మనస్సులపై రాస్తాడు (2 కొరింతు 3:3). ఇది దేవునికి లోబడాలన్న ఒక క్రొత్త స్వభావం, క్రొత్త జన్మ, క్రొత్త సృష్టిని సూచిస్తున్నది (2 కోరింథీయులకు 5:17; ఎఫెసీయులకు 2:4-5 మొ।।). దేవుని శాసనాలను వినాలని లోలోపల అభిలాషను సూచిస్తున్నది. ఇదంతా లేకుండా ఒక వ్యక్తి క్రొత్త ఒడంబడికలో భాగస్వామి అనుకొనేందుకు వీలులేదు. “నేను...ఉంటాను”– లేవీయకాండము 26:12; యెహెఙ్కేలు 37:27; 2 కోరింథీయులకు 6:16; ప్రకటన గ్రంథం 21:3.

34. నేను వారికి దేవుడనై యుందును వారు నాకు జనులగుదురు; వారు మరి ఎన్న డునుయెహోవానుగూర్చి బోధనొందుదము అని తమ పొరుగువారికిగాని తమ సహోదరులకుగాని ఉపదేశము చేయరు; నేను వారి దోషములను క్షమించి వారి పాపములను ఇక నెన్నడును జ్ఞాపకము చేసికొనను గనుక అల్పు లేమి ఘనులేమి అందరును నన్నెరుగుదురు; ఇదేయెహోవా వాక్కు.
అపో. కార్యములు 10:43, హెబ్రీయులకు 10:17, 1 Joh 2:27, రోమీయులకు 11:26-27, 1 థెస్సలొనీకయులకు 4:9

క్రొత్త ఒడంబడికలోని రెండు పరమ శ్రేష్ఠమైన దీవెనలు – పాపాలకు శాశ్వత క్షమాపణ, దేవుణ్ణి వ్యక్తిగతంగా తెలుసుకోగలగడం. వీటిని అనుగ్రహించగలవాడు దేవుడు ఒక్కడే. ఇవి కేవలం ఆయన కృపచొప్పున ఉచితంగా ఇస్తాడు. “వారంతా”– రాబోయే కాలంలో జాతి అంతటికీ విముక్తి కలుగుతుందని తెలిపే మాట (రోమీయులకు 11:26 పోల్చి చూడండి). “తెలుసుకొంటారు”– యిర్మియా 9:23-24; 1 సమూయేలు 3:7; హోషేయ 2:20; యోహాను 17:3; ఎఫెసీయులకు 4:13; ఫిలిప్పీయులకు 1:3. “క్షమించి”– లేవీయకాండము 4:20; కీర్తనల గ్రంథము 32:1; కీర్తనల గ్రంథము 85:2; కీర్తనల గ్రంథము 86:5; కీర్తనల గ్రంథము 130:4; లూకా 24:45-47; ఎఫెసీయులకు 1:7; 1 యోహాను 1:9.

35. పగటి వెలుగుకై సూర్యుని, రాత్రి వెలుగుకై చంద్ర నక్షత్రములను నియమించువాడును, దాని తరంగములు ఘోషించునట్లు సముద్రమును రేపువాడునగు యెహోవా ఆ మాట సెలవిచ్చుచున్నాడు, సైన్యముల కధిపతియగు యెహోవా అని ఆయనకు పేరు.

ఇస్రాయేల్‌కు తాను చేసిన వాగ్దానాల విషయంలో తిరుగులేని తన విశ్వసనీయత గురించి దేవుడు మాట్లాడుతున్నాడు. దేవుడు స్థాపించిన ప్రకృతి ధర్మాలు ఏవిధంగా గతులు తప్పవో ఇస్రాయేల్‌వారి ఉనికికీ అఖండత చెక్కు చెదరదన్న సంగతి కూడా అంతే నిశ్చయం. నక్షత్రాలున్న విశ్వం సరిహద్దుల్ని కొలవడం, భూమి కేంద్ర బిందువుకు చొచ్చుకుపోవడం ఎంత అసాధ్యమో ఆ ప్రజలపట్ల ఆయన ఉద్దేశాలు నెరవేరకపోవడం కూడా అంతే అసాధ్యం.

36. ఆ నియమములు నా సన్నిధి నుండకుండ పోయినయెడల ఇశ్రాయేలు సంతతివారు నా సన్నిధిని ఎన్నడును జన ముగా ఉండకుండపోవును; ఇదే యెహోవా వాక్కు.

37. యెహోవా సెలవిచ్చునదేమనగా పైనున్న ఆకాశ వైశాల్యమును కొలుచుటయు క్రిందనున్న భూమి పునాదులను పరిశోధించుటయు శక్యమైనయెడల, ఇశ్రాయేలు సంతానము చేసిన సమస్తమునుబట్టి నేను వారినందరిని తోసి వేతును; యెహోవా వాక్కు ఇదే.

38. యెహోవా ఈలాగు సెల విచ్చుచున్నాడు రాబోవు దినములలో హనన్యేలు గోపురము మొదలుకొని మూలగుమ్మమువరకు పట్టణము యెహోవా పేరట కట్టబడును.

తాను మాట్లాడుతున్నది అక్షరాలా ఇస్రాయేల్ దేశం గురించే అని స్పష్టం చేసేందుకు దేవుడు వారి నగరమైన జెరుసలంను ప్రస్తావిస్తున్నాడు. ఆ నగరంలో కొన్ని భాగాలను తిరిగి కట్టించడం జరుగుతుంది. అతి హీనంగా కలుషితమైపోయిన ప్రాంతం పవిత్రమౌతుంది. ఆ పైన నగరం శాశ్వతంగా ఉండిపోతుంది. జెకర్యా 14:9-11, జెకర్యా 14:20-21 పోల్చి చూడండి. క్రీ.శ. 70లో రోమ్‌వాళ్ళు జెరుసలంను పూర్తిగా ధ్వంసం చేశారు కాబట్టి ఈ వాక్కు నెరవేర్పు ఇంకా ముందు ఉంది. జెరుసలం ఇంకా అపనమ్మకంలోనే ఉంటూ ప్రభువైన యేసుక్రీస్తు అనే తన అభిషిక్తుణ్ణి నిరాకరిస్తూ ఉంది గనుక ఆ నగరం ఇంకా యిర్మీయా, జెకర్యా గ్రంథాల్లో చెప్పినట్టు దేవునికి పవిత్రం కాలేదు. మత్తయి 23:37-39 పోల్చి చూడండి. కాబట్టి ఈ భవిష్యద్వాక్కు ఇంకా నెరవేరలేదు అనుకోవచ్చు.

39. కొలనూలు దాని కెదురుగా గారేబుకొండవరకు పోవుచు గోయావరకు తిరిగి సాగును.

40. శవములును బూడిదయు వేయబడు లోయ అంతయు కిద్రోను వాగువరకును గుఱ్ఱముల గవినివరకును తూర్పుదిశనున్న పొలములన్నియు యెహోవాకు ప్రతిష్ఠితములగును. అది మరి ఎన్నడును పెల్లగింపబడదు, పడద్రోయబడదు.