1. మరియు యెహోవా సీనాయికొండమీద మోషేకు ఈలాగు సెలవిచ్చెను

1. The Lord spoke to Moses at Mount Sinai. He said,

2. నీవు ఇశ్రాయేలీయులతో ఇట్ల నుమునేను మీకిచ్చుచున్న దేశములోనికి మీరు వచ్చిన తరువాత ఆ భూమికూడ యెహోవా పేరట విశ్రాంతి కాలమును, ఆచరింపవలెను.

2. Tell the Israelites: When you enter the land that I am giving to you, you must let the land have a special time of rest. This will be a special time of rest to honor the Lord.

3. ఆరు సంవత్సరములు నీ చేను విత్తవలెను. ఆరు సంవత్సరములు నీ ఫలవృక్షములతోటను బద్దించి దాని ఫలములను కూర్చుకొనవచ్చును.

3. You will plant seed in your field for six years. You will trim your vineyards for six years and bring in its fruits.

4. ఏడవ సంవత్సరము భూమికి మహా విశ్రాంతి కాలము, అనగా యెహోవా పేరట విశ్రాంతి సంవత్సరముగా ఉండవలెను. అందులో నీ చేను విత్త కూడదు; నీ ఫలవృక్షములతోటను శుద్ధిపరచకూడదు.

4. But during the seventh year, you will let the land rest. This will be a special time of rest to honor the Lord. You must not plant seed in your field or trim your vineyards.

5. నీ కారుచేల పంటను కోసికొనకూడదు, శుద్ధిపరచని నీ వృక్షఫలములను ఏరుకొనకూడదు; అది భూమికి విశ్రాంతి సంవత్సరము.

5. You must not cut the crops that grow by themselves after your harvest. You must not gather the grapes from your vines that are not trimmed. The land will have a year of rest.

6. అప్పుడు భూమి యొక్క విశ్రాంతి సంవత్సర సస్యము నీకును నీ దాసునికిని నీ దాసికిని నీ జీతగానికిని నీతో నివసించు పరదేశికిని ఆహారమగును.

6. The land will have a year of rest, but you will still have enough food. There will be enough food for your men and women servants. There will be food for your hired workers and for the foreigners living in your country.

7. మరియు నీ పశువుల కును నీ దేశజంతువులకును దాని పంట అంతయు మేతగా ఉండును.

7. And there will be enough food for your cattle and other animals to eat.

8. మరియు ఏడు విశ్రాంతి సంవత్సరములను, అనగా ఏడేసి యేండ్లుగల సంవత్సరములను లెక్కింపవలెను. ఆ యేడు విశ్రాంతి సంవత్సరములకాలము నలుబది తొమ్మిది సంవత్సరములగును.

8. You will also count seven groups of seven years. This will be 49 years. During that time there will be seven years of rest for the land.

9. ఏడవ నెల పది యౌవనాడు మీ స్వదేశమంతట శృంగనాదము చేయవలెను. ప్రాయశ్చి త్తార్థదినమున మీ దేశమంతట ఆ శృంగనాదము చేయవలెను.

9. On the Day of Atonement, you must blow a ram's horn. That will be on the tenth day of the seventh month. You must blow the ram's horn through the whole country.

10. మీరు ఆ సంవత్సరమును, అనగా ఏబదియవ సంవత్స రమును పరిశుద్ధపరచి మీ దేశవాసులకందరికి విడుదల కలిగినదని చాటింపవలెను; అది మీకు సునాదముగా నుండును; అప్పుడు మీలో ప్రతివాడు తన స్వాస్థ్యమును తిరిగి పొందవలెను; ప్రతివాడు తన కుటుంబమునకు తిరిగి రావలెను.

10. You will make the 50 year a special year. You will announce freedom for everyone living in your country. This time will be called 'Jubilee.' Each of you will go back to your own property. And each of you will go back to your own family.

11. ఆ సంవత్సరము, అనగా ఏబదియవ సంవత్స రము మీకు సునాదకాలము. అందులో మీరు విత్తకూడదు కారుపంటను కోయకూడదు శుద్ధిపరచని నీ ఫల వృక్షముల పండ్లను ఏరుకొనకూడదు.

11. The 50 year will be a special celebration for you. Don't plant seeds, or harvest the crops that grow by themselves, or gather grapes from the vines that are not trimmed.

12. అది సునాద కాలము; అది మీకు పరిశుద్ధమగును, పొలములో దానంతట అదే పండిన పంటను మీరు తినెదరు.

12. That year is Jubilee. It will be a holy time for you. You will eat the crops that come from the field.

13. ఆ సునాద సంవత్సరమున మీలో ప్రతివాడు తన స్వాస్థ్యమును మరల పొందవలెను.

13. In the year of Jubilee, you will go back to your own property.

14. నీవు నీ పొరుగువానికి వెలకు ఇచ్చిన దేని విషయములోకాని నీ పొరుగువాని దగ్గర నీవు కొనిన దేని విషయములో కాని మీరు ఒకరినొకరు బాధింపకూడదు.

14. Don't cheat your neighbors when you sell your land to them. Don't cheat one another when you buy or sell land.

15. సునాద సంవత్సరమైన తరువాత గడచిన యేండ్ల లెక్క చొప్పున నీ పొరుగు వానియొద్ద నీవు దానిని కొనవలెను. పంటల లెక్కచొప్పున అతడు నీకు దానిని అమ్మవలెను.

15. If you want to buy your neighbor's land, count the number of years since the last Jubilee, and use that number to decide the right price. You are only buying the rights for harvesting crops {until the next Jubilee}.

16. ఆ సంవత్సరముల లెక్క హెచ్చినకొలది దాని వెల హెచ్చింపవలెను, ఆ సంవత్సరముల లెక్క తగ్గినకొలది దాని వెల తగ్గింపవలెను. ఏలయనగా పంటల లెక్కచొప్పున అతడు దాని నీకు అమ్మును గదా.

16. If there are many years {before the next Jubilee}, the price will be high. If the years are few, the price will be lower. So your neighbor is really only selling a number of crops to you. {At the next Jubilee the land will again belong to that family.} 17You must not cheat each other. You must honor your God. I am the Lord your God.

17. మీరు ఒకరి నొకరు బాధింపక నీ దేవునికి భయపడవలెను. నేను మీ దేవుడనైన యెహోవాను.

17.

18. కాబట్టి మీరు నా కట్టడలను నా విధులను గైకొని వాటి ననుసరించి నడుచుకొనవలెను.

18. 'Remember my laws and rules. Obey them and you will live safely in your country.

19. అప్పుడు మీరు ఆ దేశములో సురక్షితముగా నివసించెదరు, ఆ భూమి ఫలించును. మీరు తృప్తిగా భుజించి దానిలో సురక్షితముగా నివసించెదరు.

19. And the land will produce good crops for you. Then you will have plenty of food, and you will live safely on the land.

20. ఏడవ యేట మేము ఏమి తిందుము? ఇదిగో మేము చల్లను పంటకూర్చను వల్లగాదే అనుకొందురేమో.

20. But maybe you will say, 'If we don't plant seeds or gather our crops, we will not have anything to eat during the seventh year.'

21. అయితే నేను ఆరవయేట నా దీవెన మీకు కలుగునట్లు ఆజ్ఞాపించెదను; అది మూడేండ్ల పంటను మీకు కలుగజేయును.

21. I will order my blessing to come to you during the sixth year. The land will continue growing crops for three years.

22. మీరు ఎనిమిదవ సంవత్సరమున విత్తనములు విత్తి తొమ్మిదవ సంవత్సరమువరకు పాత పంట తినెదరు; దాని పంటను కూర్చువరకు పాత దానిని తినెదరు.

22. When you plant in the eighth year, you will still be eating from the old crop. You will eat the old crop until the ninth year, when the crop {you planted in the eighth year} comes in.

23. భూమిని శాశ్వత విక్రయము చేయకూడదు. ఆ భూమి నాదే, మీరు నాయొద్ద కాపురమున్న పరదేశులు.

23. 'The land really belongs to me, so you cannot sell it permanently. You are only foreigners and travelers living on my land with me.

24. మీ స్వాస్థ్యమైన ప్రతి పొలము మరల విడిపింపబడునట్లుగా దాని అమ్ముకొనవలెను.

24. People might sell their land, but the family will always get their land back.

25. నీ సహోదరుడు బీదవాడై తన స్వాస్థ్యములో కొంత అమ్మిన తరువాత అతనికి సమీప బంధువుడు విడిపింప వచ్చినయెడల తన సహోదరుడు అమ్మినదానిని అతడు విడిపించును.

25. If someone in your country becomes very poor and must sell their property, a close relative must come and buy it back.

26. అయితే ఒకడు సమీప బంధువుడు లేకయే దాని విడిపించుకొనుటకు కావలసిన సొమ్ము సంపాదించిన యెడల

26. If there is not a close relative to buy back the land, the person might get enough money to buy it back.

27. దానిని అమ్మినది మొదలుకొని గడచిన సంవత్సరములు లెక్కించి యెవరికి దానిని అమ్మెనో వారికి ఆ శేషము మరల ఇచ్చి తన స్వాస్థ్యమును పొందును.

27. Then the years must be counted since the land was sold. That number must be used to decide how much to pay for the land. The person must then buy back the land, and it will be their property again.

28. అతనికి దాని రాబట్టుకొనుటకై కావలసిన సొమ్ము దొరకని యెడల అతడు అమ్మిన సొత్తు సునాదసంవత్సరమువరకు కొనిన వాని వశములో ఉండవలెను. సునాదసంవత్సరమున అది తొలగిపోవును; అప్పుడతడు తన స్వాస్థ్యమును మరల నొందును.

28. But if this first owner cannot find enough money to buy the land back, it will stay in the hands of the one who bought it until the year of Jubilee. Then during that special celebration, the land will go back {to the first owner's family}. So the property will again belong to the right family.

29. ఒకడు ప్రాకారముగల ఊరిలోని నివాసగృహమును అమ్మినయెడల దాని అమ్మినదినము మొదలుకొని నిండు సంవత్సరములోగా దాని విడిపింపవచ్చును; ఆ సంవత్సర దినములోనే దాని విడిపించుకొనవచ్చును.

29. Anyone who sells a home in a walled city still has the right to get it back until a full year after it was sold. Their right to get the house back will continue one year.

30. అయితే ఆ సంవత్సరదినములు నిండకమునుపు దాని విడిపింపనియెడల ప్రాకారముగల ఊరిలోనున్న ఆ యిల్లు కొనినవానికి వాని తరతరములకు అది స్థిరముగానుండును. అది సునాద కాలమున తొలగిపోదు.

30. But if the owner does not buy back the house before a full year is finished, the house that is in the walled city will belong to the one who bought it and to their descendants. The house will not go back to the first owner at the time of Jubilee.

31. చుట్టును ప్రాకారములులేని గ్రామములలోని యిండ్లను వెలిపొలములుగా ఎంచవలెను. అవి విడుదల కావచ్చును; అవి సునాదకాలములో తొలగిపోవును.

31. Towns without walls around them will be treated like open fields. So houses built in these small towns will go back to the first owners at the time of Jubilee.

32. అయితే లేవీయుల పట్టణములు, అనగా వారి స్వాధీన పట్టణములలోని యిండ్లను విడిపించుటకు అధికారము లేవీయులకు శాశ్వతముగా ఉండును.

32. But about the cities of the Levites: The Levites can buy back at any time their houses in the cities that belong to them.

33. లేవీయుల పట్టణముల యిండ్లు ఇశ్రాయేలీయుల మధ్యనున్న వారి స్వాస్థ్యము గనుక ఒకడు లేవీయులయొద్ద ఇల్లు సంపాదించిన యెడల పిత్రార్జిత పట్టణములో అమ్మబడిన ఆ యిల్లు సునాదసంవత్సరమున తొలగిపోవును.

33. If someone buys a house from a Levite, that house in the Levites' city will again belong to the Levites at the time of Jubilee. This is because houses in Levite cities belong to those from the tribe of Levi. The Israelites gave these cities to the Levites.

34. వారు తమ పట్టణముల ప్రాంతభూములను అమ్ముకొనకూడదు; అవి వారికి శాశ్వత స్వాస్థ్యము.

34. Also, the fields and pastures around the Levite cities cannot be sold. They belong to the Levites forever.

35. పరవాసియైనను అతిథియైనను నీ సహోదరుడొకడు బీదవాడై నిరాధారుడై నీయొద్దకు వచ్చినయెడల నీవు వానికి సహాయము చేయవలెను; అతడు నీవలన బ్రదుకవలెను.
లూకా 6:35

35. If anyone from your own country becomes too poor to support themselves, you must let them live with you like a visitor.

36. నీ దేవునికి భయపడి వానియొద్ద వడ్డినైనను తీసి కొనకూడదు; నీ సహోదరుడు నీవలన బ్రదుకవలెను.
లూకా 6:35

36. Don't charge them any interest on money you might loan to them. Respect your God and let those from your own country live with you.

37. నీ రూకలు వానికి వడ్డికియ్యకూడదు; నీ ఆహారమును వానికి లాభమున కియ్యకూడదు.

37. Don't charge them interest on any money you lend them. And don't try to make a profit from the food you sell them.

38. నేను మీకు కనాను దేశమునిచ్చి మీకు దేవుడగునట్లు ఐగుప్తుదేశములోనుండి మిమ్మును రప్పించిన మీ దేవుడనైన యెహోవాను.

38. I am the Lord your God. I brought you out of the land of Egypt to give the land of Canaan to you and to become your God.

39. నీయొద్ద నివసించు నీ సహోదరుడు బీదవాడై నీకు అమ్మబడినయెడల వానిచేత బానిససేవ చేయించుకొన కూడదు.

39. If anyone from your own country becomes so poor that they must sell themselves to you, don't make them work like slaves.

40. వాడు జీతగానివలెను పరవాసివలెను నీయొద్ద నివసించు సునాదసంవత్సరమువరకు నీ యొద్ద దాసుడుగా ఉండవలెను.

40. They will be like hired workers and visitors with you until the year of Jubilee.

41. అప్పుడతడు తన పితరుల స్వాస్థ్యమును మరల అనుభవించునట్లు తన పిల్లలతో కూడ నీయొద్దనుండి బయలుదేరి తన వంశస్థులయొద్దకు తిరిగి వెళ్లవలెను.

41. Then they can leave you, take their children, and go back to their family. They can go back to the property of their ancestors,

42. ఏలయనగా వారు నాకే దాసులైయున్నారు, నేను ఐగుప్తులో నుండి వారిని రప్పించితిని; దాసులను అమ్మినట్లు వారిని అమ్మకూడదు;

42. because they are my servants. I brought them out of slavery in Egypt. They must not become slaves again.

43. నీ దేవునికి భయపడి అట్టివానిని కఠినముగా చూడకుము.
కొలొస్సయులకు 4:1

43. You must not be a cruel master to them. You must respect your God.

44. మీ చుట్టుపట్లనున్న జనములలో నుండి దాసీలను దాసులను కొనవచ్చును.

44. 'About your men and women slaves: You may get men and women slaves from the other nations around you.

45. మరియు మీ మధ్య నివసించు పరదేశులను నీ దేశములో వారికి పుట్టిన వారిని కొనవచ్చును; వారు మీ సొత్తగుదురు.

45. Also, you may get children as slaves if they come from the families of the foreigners living in your land. These child slaves will belong to you.

46. మీ తరువాత మీ సంతతివారికి స్వాస్థ్యముగా ఉండునట్లు మీరు ఇట్టివారిని స్వతంత్రించుకొనవచ్చును; వారు శాశ్వతముగా మీకు దాసులగుదురు కాని, ఇశ్రాయేలీయులైన మీరు సహోదరులు గనుక ఒకని చేత ఒకడు కఠినసేవ చేయించు కొనకూడదు.

46. You may even pass these foreign slaves on to your children after you die so that they will belong to them. They will be your slaves forever. You may make slaves of these foreigners. But you must not be a cruel master over your own brothers, the Israelites.

47. పరదేశియేగాని నీయొద్ద నివసించువాడేగాని ధనసంపాదనము చేసికొనునప్పుడు అతనియొద్ద నివసించు నీ సహోదరుడు బీదవాడై నీయొద్ద నివసించు ఆ పరదేశికైనను ఆ పరదేశి కుటుంబములో వేరొకనికైనను తన్ను అమ్ముకొనిన యెడల

47. Maybe a foreigner or visitor among you becomes rich. Or maybe someone from your own country becomes so poor that they sell themselves as slaves to a foreigner living among you or to a member of a foreigner's family.

48. తన్ను అమ్ముకొనిన తరువాత వానికి విడుదల కావచ్చును. వాని సహోదరులలో ఒకడు వానిని విడి పింపవచ్చును.

48. These people have the right to be bought back and become free. Someone from their own country can buy them back.

49. వాని పినతండ్రియేగాని పినతండ్రి కుమారుడేగాని వాని వంశములో వాని రక్తసంబంధియేగాని వాని విడిపింపవచ్చును. కావలసిన క్రయధనము వానికి దొరికిన యెడల తన్ను తాను విడిపించుకొనవచ్చును.

49. Or their uncle, their cousin, or one of their close relatives from their family can buy him back. Or if they get enough money, they can pay the money themselves and become free again.

50. అప్పుడు వాడు అమ్మబడిన సంవత్సరము మొదలుకొని సునాద సంవత్సరమువరకు తన్ను కొనినవానితో లెక్కచూచుకొనవలెను. వాని క్రయధనము ఆ సంవత్సరముల లెక్కచొప్పున ఉండవలెను. తాను జీతగాడైయుండిన దినముల కొలది ఆ క్రయధనమును తగ్గింపవలెను.

50. You must count the years from the time they sold themselves to the foreigner up to the next year of Jubilee. Use that number to decide the price, because really the person only 'hired' them for a few years.

51. ఇంక అనేక సంవత్సరములు మిగిలి యుండినయెడల వాటినిబట్టి తన్ను అమ్మిన సొమ్ములో తన విమోచన క్రయధనమును మరల ఇయ్యవలెను.

51. If there are still many years before the year of Jubilee, the one sold must give back a large part of the price. It all depends on the numbers of years.

52. సునాద సంవత్సరమునకు కొన్ని సంవత్సరములే తక్కువైన యెడల అతనితో లెక్క చూచుకొని సంవత్సరముల లెక్కచొప్పున తన విమోచనక్రయధనమును అతనికి చెల్లింపవలెను.

52. If only a few years are left until the year of Jubilee, the one who was sold must pay a small part of the original price.

53. ఏటేటికి జీతగానివలె వాడతనియొద్ద ఉండవలెను. అతడు మీ కన్నులయెదుట వానిచేత కఠినముగా సేవ చేయించకూడదు.
కొలొస్సయులకు 4:1

53. But that person will live like a hired worker with the foreigner every year. Don't let the foreigner be a cruel master over that person.

54. అతడు ఈ రీతిగా విడిపింపబడనియెడల సునాదసంవత్సరమున వాడు తన పిల్లలతో కూడ విడుదలనొందును.

54. Those who sold themselves will become free, even if no one buys them back. At the year of Jubilee they and their children will become free.

55. ఏలయనగా ఇశ్రాయేలీయులు నాకే దాసులు; నేను ఐగుప్తుదేశములో నుండి రప్పించిన నా దాసులే. నేను మీ దేవుడనైన యెహోవాను.

55. This is because the Israelites are my servants. They are the servants who I brought out of slavery in Egypt. I am the Lord your God!