1. అంతలో ఒకనినొకడు త్రొక్కుకొనునట్లు వేల కొలది జనులు కూడినప్పుడు ఆయన తన శిష్యులతో మొదట ఇట్లని చెప్పసాగెను పరిసయ్యుల వేషధారణ అను పులిసిన పిండినిగూర్చి జాగ్రత్తపడుడి.

1. At that time thousands of people gathered together. There were so many that they walked on each other. Jesus spoke to His twelve followers first, saying, "Look out! Have nothing to do with the yeast of the proud religious law-keepers which is pretending to be something it is not.

2. మరుగైన దేదియు బయలుపరచబడకపోదు; రహస్యమైనదేదియు తెలియబడకపోదు.

2. For there is nothing covered up that will not be seen. There is nothing hidden that will not be known.

3. అందుచేత మీరు చీకటిలో మాట లాడుకొనునవి వెలుగులో వినబడును, మీరు గదులయందు చెవిలో చెప్పుకొనునది మిద్దెలమీద చాటింపబడును.

3. What you have said in the dark will be heard in the light. What you have said in a low voice in a closed room will be spoken with a loud voice from the top of houses.

4. నా స్నేహితులైన మీతో నేను చెప్పునదేమనగా దేహమును చంపిన తరువాత మరేమియు చేయనేరని వారికి భయపడకుడి.

4. "I say to you, My friends, do not be afraid of those who kill the body and then can do no more.

5. ఎవనికి మీరు భయపడవలెనో మీకు తెలియజేయుదును; చంపిన తరువాత నరకములో పడద్రోయ శక్తిగలవానికి భయపడుడి, ఆయనకే భయ పడుడని మీతో చెప్పుచున్నాను.

5. I will tell you the one to be afraid of. Be afraid of Him Who has power to put you into hell after He has killed you. Yes, I say to you, be afraid of Him!

6. అయిదు పిచ్చుకలు రెండు కాసులకు అమ్మబడును గదా; అయినను వాటిలో ఒకటైనను దేవునియెదుట మరువబడదు.

6. "Are not five small birds sold for two small pieces of money? God does not forget even one of the birds.

7. మీ తలవెండ్రుక లన్నియు లెక్కింపబడియున్నవి. భయపడకుడి; మీరు అనేకమైన పిచ్చుకలకంటె శ్రేష్ఠులు కారా?

7. God knows how many hairs you have on your head. Do not be afraid. You are worth more than many small birds.

8. మరియు నేను మీతో చెప్పునదేమనగా, నన్ను మనుష్యులయెదుట ఒప్పుకొనువాడెవడో, మనుష్యకుమారుడు దేవుని దూతల యెదుట వానిని ఒప్పుకొనును.

8. "Also, I tell you, everyone who makes Me known to men, the Son of Man will make him known to the angels of God.

9. మనుష్యులయెదుట నన్ను ఎరుగననువానిని, నేనును ఎరుగనని దేవుని దూతలయెదుట చెప్పుదును.

9. But whoever acts as if he does not know Me and does not make Me known to men, he will not be spoken of to the angels of God.

10. మనుష్యకుమారునిమీద వ్యతిరేకముగా ఒక మాట పలుకువానికి పాపక్షమాపణ కలుగునుగాని,పరిశుద్ధాత్మను దూషించువానికి క్షమాపణ లేదు.

10. "Whoever speaks a word against the Son of Man will be forgiven. Whoever speaks against the Holy Spirit will not be forgiven.

11. వారు సమాజమందిరముల పెద్దలయొద్దకును అధిపతులయొద్దకును అధికారులయొద్దకును మిమ్మును తీసికొని పోవునప్పుడు మీరుఏలాగు ఏమి ఉత్తర మిచ్చెదమా, యేమి మాటలాడు దుమా అని చింతింప కుడి,

11. When they take you to the places of worship and to the courts and to the leaders of the country, do not be worried about what you should say or how to say it.

12. మీరేమి చెప్పవలసినదియు పరిశుద్ధాత్మ ఆ గడియలోనే మీకు నేర్పుననెను.

12. The Holy Spirit will tell you what you should say at that time."

13. ఆ జనసమూహములో ఒకడుబోధకుడా, పిత్రార్జిత ములో నాకు పాలుపంచిపెట్టవలెనని నా సహోదరునితో చెప్పుమని ఆయన నడుగగా

13. One of the people said to Jesus, "Teacher, tell my brother to divide the riches that our father left us."

14. ఆయన ఓయీ, మీమీద తీర్పరినిగానైనను పంచిపెట్టువానిగానైనను నన్నెవడు నియమించెనని అతనితో చెప్పెను.
నిర్గమకాండము 2:14

14. Jesus said to him, "Friend, who has told Me to say who should get what?"

15. మరియు ఆయన వారితోమీరు ఏవిధమైన లోభమునకు ఎడమియ్యక జాగ్రత్తపడుడి; ఒకని కలిమి విస్తరించుట వాని జీవమునకు మూలము కాదనెను.

15. Then Jesus said to them all, "Watch yourselves! Keep from wanting all kinds of things you should not have. A man's life is not made up of things, even if he has many riches."

16. మరియు ఆయన వారితో ఈ ఉపమానము చెప్పెను ఒక ధనవంతుని భూమి సమృద్ధిగా పండెను.

16. Then He told them a picture-story, saying, "The fields of a rich man gave much grain.

17. అప్పుడతడునా పంట సమకూర్చుకొనుటకు నాకు స్థలము చాలదు గనుక నేనేమి చేతునని తనలో తానాలోచించుకొని నేనీలాగు చేతును;

17. The rich man thought to himself, 'What will I do? I have no place to put the grain.'

18. నా కొట్లు విప్పి, వాటికంటె గొప్పవాటిని కట్టించి, అందులో నా ధాన్యమంతటిని, నా ఆస్తిని సమకూర్చుకొని

18. Then he said, 'I know what I will do. I will take down my grain building and I will build a bigger one. I will put all my grain and other things I own into it.

19. నా ప్రాణముతోప్రాణమా, అనేక సంవత్సరములకు,విస్తార మైన ఆస్తి నీకు సమకూర్చబడియున్నది; సుఖించుము, తినుము, త్రాగుము, సంతోషించుమని చెప్పు కొందునను కొనెను.

19. And I will say to my soul, "Soul, you have many good things put away in your building. It will be all you need for many years to come. Now rest and eat and drink and have lots of fun." '

20. అయితే దేవుడు వెఱ్ఱివాడా, యీ రాత్రి నీ ప్రాణము నడుగుచున్నారు; నీవు సిద్ధపరచినవి ఎవని వగునని ఆతనితో చెప్పెను.

20. But God said to him, 'You fool! Tonight your soul will be taken from you. Then who will have all the things you have put away?'

21. దేవుని యెడల ధనవంతుడు కాక తనకొరకే సమకూర్చుకొనువాడు ఆలాగుననే యుండునని చెప్పెను.

21. It is the same with a man who puts away riches for himself and does not have the riches of God."

22. అంతట ఆయన తన శిష్యులతో ఇట్లనెను–ఈ హేతువుచేత మీరు – ఏమి తిందుమో, అని మీ ప్రాణమునుగూర్చియైనను, ఏమి ధరించుకొందుమో, అని మీ దేహమునుగూర్చియైనను చింతింపకుడి.

22. Jesus said to His followers, "Because of this, I say to you, do not worry about your life, what you are going to eat. Do not worry about your body, what you are going to wear.

23. ఆహారముకంటె ప్రాణమును వస్త్రముకంటె దేహమును గొప్పవి కావా?

23. Life is worth more than food. The body is worth more than clothes.

24. కాకుల సంగతి విచారించి చూడుడి. అవి విత్తవు, కోయవు, వాటికి గరిసెలేదు, కొట్టులేదు; అయినను దేవుడు వాటిని పోషించుచున్నాడు; మీరు పక్షులకంటె ఎంతో శ్రేష్ఠులు.
కీర్తనల గ్రంథము 147:9

24. Look at the birds. They do not plant seeds. They do not gather grain. They have no grain buildings for keeping grain. Yet God feeds them. Are you not worth more than the birds?

25. మరియు మీలో ఎవడు చింతిచుటవలన తన యెత్తును మూరెడెక్కువ చేసికొన గలడు?

25. "Which of you can make yourself a little taller by worrying?

26. కాబట్టి అన్నిటికంటె తక్కువైనవి మీచేత కాకపోతే తక్కిన వాటిని గూర్చి మీరు చింతింపనేల? పువ్వులేలాగు ఎదుగుచున్నవో ఆలోచించుడి.
నిర్గమకాండము 3:15

26. If you cannot do that which is so little, why do you worry about other things?

27. అవి కష్టపడవు, వడుకవు; అయినను తన సమస్తవైభవముతో కూడిన సొలొమోను సయితము వీటిలో ఒకదానివలెనైన అలంకరింపబడలేదని మీతో చెప్పుచున్నాను.
1 రాజులు 10:4-7, 2 దినవృత్తాంతములు 9:3-6

27. Think how the flowers grow. They do not work or make cloth. Yet, I tell you, that King Solomon in all his greatness was not dressed as well as one of these flowers.

28. నేడు పొలములో ఉండి, రేపు పొయిలోవేయబడు అడవి గడ్డిని దేవుడీలాగు అలంకరించినయెడల, అల్ప విశ్వాసులారా, మీకు మరి ఎంతో నిశ్చయముగా వస్త్రములనిచ్చును.

28. God puts these clothes on the grass of the field. The grass is in the field today and put into the fire tomorrow. How much more would He want to give you clothing? You have so little faith!

29. ఏమి తిందుమో, యేమి త్రాగుదుమో, అని విచారింపకుడి, అనుమానము కలిగియుండకుడి.

29. Do not give so much thought to what you will eat or drink. Do not be worried about it.

30. ఈ లోకపు జనులు వీటినన్నిటిని వెదకుదురు; ఇవి మీకు కావలసియున్నవని మీ తండ్రికి తెలియును.

30. For all the nations of the world go after these things. Your Father knows you need these things.

31. మీరైతే ఆయన రాజ్యమును వెదకుడి, దానితో కూడ ఇవి మీ కనుగ్రహింపబడును.

31. Instead, go after the holy nation of God. Then all these other things will be given to you.

32. చిన్న మందా భయపడకుడి, మీకు రాజ్యము అనుగ్రహించుటకు మీ తండ్రికి ఇష్టమైయున్నది

32. Do not be afraid, little flock. Your Father wants to give you the holy nation of God.

33. మీకు కలిగినవాటిని అమ్మి ధర్మము చేయుడి, పాతగిలని సంచులను పరలోకమందు అక్షయమైన ధనమును సంపాదించుకొనుడి; అక్కడికి దొంగరాడు, చిమ్మెటకొట్టదు

33. Sell what you have and give the money to poor people. Have money-bags for yourselves that will never wear out. These money-bags are riches in heaven that will always be there. No robber can take them and no bugs can eat them there.

34. మీ ధనమెక్కడ ఉండునో అక్కడనే మీ హృదయము ఉండును.

34. Your heart will be wherever your riches are.

35. మీ నడుములు కట్టుకొనియుండుడి, మీ దీపములు వెలుగుచుండనియ్యుడి.
నిర్గమకాండము 12:11, 1 రాజులు 18:46, 2 రాజులు 4:29, 2 రాజులు 9:1, యోబు 38:3, యోబు 40:7, సామెతలు 31:17, యిర్మియా 1:17

35. "Be ready and dressed. Have your lights burning.

36. తమ ప్రభువు పెండ్లివిందునుండి వచ్చి తట్టగానే అతనికి తలుపుతీయుటకు అతడెప్పుడు వచ్చునో అని అతనికొరకు ఎదురు చూచు మనుష్యులవలె ఉండుడి.

36. Be like men who are waiting for their owner to come home from a wedding supper. When he comes and knocks on the door, they will open it for him at once.

37. ప్రభువు వచ్చి యే దాసులు మెలకువగా ఉండుట కనుగొనునో ఆ దాసులు ధన్యులు; అతడు నడుము కట్టుకొని వారిని భోజన పంక్తిని కూర్చుండబెట్టి, తానే వచ్చి వారికి ఉపచారము చేయునని మీతో నిశ్చయముగా చెప్పుచున్నాను.

37. Those servants are happy when their owner finds them watching when he comes. For sure, I tell you, he will be dressed and ready to care for them. He will have them seated at the table.

38. మరియు అతడు రెండవ జామున వచ్చినను మూడవ జామున వచ్చినను (ఏ దాసులు) మెలకువగా ఉండుట కనుగొనునో ఆ దాసులు ధన్యులు.

38. The owner might come late at night or early in the morning. Those servants are happy if their owner finds them watching whenever he comes.

39. దొంగయే గడియను వచ్చునో యింటి యజమానునికి తెలిసినయెడల అతడు మెలకువగా ఉండి, తన యింటికి కన్నము వేయనియ్యడని తెలిసికొనుడి.

39. But understand this, that if the owner of a house had known when the robber was coming, he would have been watching. He would not have allowed his house to be broken into.

40. మీరు అనుకొనని గడియలో మనుష్యకుమారుడు వచ్చును గనుక మీరును సిద్ధముగా ఉండుడని చెప్పెను.

40. You must be ready also. The Son of Man is coming at a time when you do not think He will come."

41. అప్పుడు పేతురు ప్రభువా, యీ ఉపమానము మాతోనే చెప్పుచున్నావా అందరితోను చెప్పుచు న్నావా? అని ఆయన నడుగగా

41. Peter said, "Lord, are You telling this picture-story to us or to all the people?"

42. ప్రభువు ఇట్లనెను తగిన కాలమున ప్రతివానికి ఆహారము పెట్టుటకు, యజమానుడు తన యింటివారిమీద నియమించునట్టి నమ్మకమైన బుద్ధిగల గృహనిర్వాహకుడెవడు?

42. The Lord said, "Who is the faithful and wise servant his owner made boss over the others? He is the one who is to have food ready at the right time.

43. ఎవని ప్రభువు వచ్చి, వాడు ఆలాగు చేయుచుండుట కనుగొనునో ఆ దాసుడు ధన్యుడు.

43. That servant is happy who is doing his work when the owner comes.

44. అతడు తనకు కలిగినదాని యంతటిమీద వాని ఉంచునని మీతో నిజముగా చెప్పుచున్నాను.

44. For sure, I tell you, he will make him boss over all he has.

45. అయితే ఆ దాసుడు నా యజమానుడు వచ్చుట కాలస్యము చేయుచున్నాడని తన మనస్సులో అనుకొని, దాసులను దాసీలనుకొట్టి, తిని త్రాగిమత్తుగా ఉండసాగితే

45. "But what if that servant says to himself, 'The owner will not be coming soon,' and then beats the other servants and eats and drinks and gets drunk?

46. వాడు కనిపెట్టని దినములోను ఎరుగని గడియలోను ఆ దాసుని యజమానుడు వచ్చి వాని నరికించి, అపనమ్మకస్థులతో వానికి పాలు నియమించును.

46. The owner of that servant will come on a day and at an hour when he is not looking for him. He will cut him in pieces and will put him with those who do not believe.

47. తన యజమానుని చిత్త మెరిగి యుండియు సిద్ధపడక, అతని చిత్తముచొప్పున జరిగింపక ఉండు దాసునికి అనేకమైన దెబ్బలు తగులును.

47. "The servant who knew what the owner wanted done, but did not get ready for him, or did not do what he wanted done, will be beaten many times.

48. అయితే తెలియక దెబ్బలకు తగిన పనులు చేసినవానికి కొద్ది దెబ్బలే తగులును. ఎవనికి ఎక్కువగా ఇయ్య బడెనో వానియొద్ద ఎక్కువగా తీయజూతురు; మనుష్యులు ఎవనికి ఎక్కువగా అప్పగింతురో వాని యొద్ద ఎక్కువగా అడుగుదురు.

48. But the servant who did not know what his owner wanted done, but did things that would be reason to be beaten, will be beaten only a few times. The man who receives much will have to give much. If much is given to a man to take care of, men will expect to get more from him.

49. నేను భూమిమీద అగ్నివేయ వచ్చితిని; అది ఇదివరకే రగులుకొని మండవలెనని యెంతో కోరుచున్నాను.

49. "I have come to bring fire down to the earth. I wish it were already started!

50. అయితే నేను పొందవలసిన బాప్తిస్మమున్నది, అది నెరవేరు వరకు నేనెంతో ఇబ్బందిపడుచున్నాను.

50. I have a baptism to go through. How troubled I am until it is over!

51. నేను భూమి మీద సమాధానము కలుగజేయ వచ్చి తినని మీరు తలంచు చున్నారా? కాదు; భేదమునే కలుగ జేయవచ్చితినని మీతో చెప్పుచున్నాను.

51. Do you think I came to bring peace on the earth? I tell you, no! I came to divide.

52. ఇప్పుటినుండి ఒక ఇంటిలో అయిదుగురు వేరుపడి, ఇద్దరికి విరోధ ముగా ముగ్గురును, ముగ్గురికి విరోధముగా యిద్దరును ఉందురు.

52. From now on there will be five in one house divided. Three will be against two and two will be against three.

53. తండ్రి కుమారునికిని, కుమారుడు తండ్రికిని, తల్లి కుమార్తెకును, కుమార్తె తల్లికిని, అత్త కోడలికిని, కోడలు అత్తకును విరోధులుగా ఉందురని చెప్పెను.
మీకా 7:6

53. The father will be against the son. The son will be against the father. The mother will be against the daughter. The daughter will be against the mother. The mother-in-law will be against the daughter-in-law. The daughter-in-law will be against the mother-in-law."

54. మరియు ఆయన జనసమూహములతో ఇట్లనెను మీరు పడమటనుండి మబ్బు పైకి వచ్చుట చూచు నప్పుడు వానవచ్చుచున్నదని వెంటనే చెప్పుదురు; ఆలాగే జరుగును.

54. Then Jesus also said to the people, "When you see a cloud coming in the west, you say at once, 'It is going to rain.' And it does.

55. దక్షిణపు గాలి విసరుట చూచునప్పుడు వడగాలి కొట్టునని చెప్పుదురు; ఆలాగే జరుగును.

55. When you see the wind blow from the south, you say, 'It will be a hot day.' And it is.

56. వేషధారులారా, మీరు భూమ్యాకాశముల వైఖరి గుర్తింప నెరుగుదురు; ఈ కాలమును మీరు గుర్తింప నెరుగరేల?

56. You who pretend to be someone you are not, you know all about the sky and the earth. But why do you not know what is happening these days?

57. ఏది న్యాయమో మీ అంతట మీరు విమర్శింపరేల?

57. Why do you not know for yourselves what is right?

58. వాదించువానితో కూడ అధికారియొద్దకు నీవు వెళ్లుచుండగా అతని చేతినుండి తప్పించుకొనుటకు త్రోవలోనే ప్రయత్నము చేయుము,లేదా, అతడొకవేళ నిన్ను న్యాయాధిపతియొద్దకు ఈడ్చుకొని పోవును, న్యాయాధిపతి నిన్ను బంట్రౌతునకు అప్పగించును, బంట్రౌతు నిన్ను చెరసాలలో వేయును.

58. When a person says you are wrong and takes you to court, try to make it right with him as you go, or he will take you to the head of the court. Then he will take you to the police and you will be put in prison.

59. నీవు కడపటి కాసు చెల్లించువరకు వెలుపలికి రానే రావని నీతో చెప్పుచున్నాననెను.

59. I tell you, you will not be let out of prison until you have paid the last piece of money of the fine."