1. అబ్రాహాము బహుకాలము గడిచిన వృద్ధుడై యుండెను. అన్ని విషయములలోను యెహోవా అబ్రాహామును ఆశీర్వదించెను.

1. Abraham had now reached a ripe old age, and the LORD had blessed him in every way.

2. అప్పుడు అబ్రాహాము తనకు కలిగిన సమస్తమును ఏలుచుండిన తన యింటి పెద్ద దాసునితో నీ చెయ్యి నా తొడ క్రింద పెట్టుము;

2. Abraham said to the senior servant of his household, who had charge of all his possessions: 'Put your hand under my thigh,

3. నేను ఎవరి మధ్య కాపురమున్నానో ఆ కనానీయుల కుమార్తెలలో ఒక దానిని నా కుమారునికి పెండ్లి చేయక

3. and I will make you swear by the LORD, the God of heaven and the God of earth, that you will not procure a wife for my son from the daughters of the Canaanites among whom I live,

4. నా స్వదేశమందున్న నా బంధువులయొద్దకు వెళ్లి ఇస్సాకను నా కుమారునికి భార్యను తెచ్చునట్లు ఆకాశము యొక్క దేవుడును భూమియొక్క దేవుడునైన యెహోవా తోడని నీ చేత ప్రమాణము చేయించెదననెను.

4. but that you will go to my own land and to my kindred to get a wife for my son Isaac.'

5. ఆ దాసుడు ఈ దేశమునకు నా వెంట వచ్చుటకు ఒకవేళ ఆ స్త్రీ ఇష్టపడని యెడల నీవు బయలుదేరి వచ్చిన ఆ దేశమునకు నేను నీ కుమారుని తీసికొనిపోవలెనా అని అడుగగా

5. The servant asked him: 'What if the woman is unwilling to follow me to this land? Should I then take your son back to the land from which you migrated?'

6. అబ్రాహాము అక్కడికి నా కుమారుని తీసికొని పోకూడదు సుమీ.

6. 'Never take my son back there for any reason,' Abraham told him.

7. నా తండ్రి యింట నుండియు నేను పుట్టిన దేశము నుండియు నన్ను తెచ్చి నాతో మాటలాడి నీ సంతానమునకు ఈ దేశము నిచ్చెదనని ప్రమాణము చేసి నాతో చెప్పిన పరలోకపు దేవుడగు యెహోవా తన దూతను నీకు ముందుగా పంపును; అక్కడనుండి నీవు నా కుమారునికి భార్యను తీసికొనివచ్చెదవు.
అపో. కార్యములు 7:5, గలతియులకు 3:16

7. 'The LORD, the God of heaven, who took me from my father's house and the land of my kin, and who confirmed by oath the promise he then made to me, 'I will give this land to your descendants'-- he will send his messenger before you, and you will obtain a wife for my son there.

8. అయితే నీ వెంట వచ్చుటకు ఆ స్త్రీ ఇష్టపడని యెడల ఈ ప్రమాణము నుండి విడుదల పొందెదవు గాని నీవు నా కుమారుని అక్కడికి తీసికొని పోకూడదని అతనితో చెప్పెను.

8. If the woman is unwilling to follow you, you will be released from this oath. But never take my son back there!'

9. ఆ దాసుడు తన యజమానుడగు అబ్రాహాము తొడ క్రింద తన చెయ్యి పెట్టి యీ సంగతి విషయమై ప్రమాణము చేసెను.

9. So the servant put his hand under the thigh of his master Abraham and swore to him in this undertaking.

10. అతడు తన యజమానుని ఒంటెలలో పది ఒంటెలను తన యజమానుని ఆస్తిలో శ్రేష్టమైన నానా విధములగు వస్తువులను తీసికొని పోయెను. అతడు లేచి అరామ్నహరాయిము లోనున్న నాహోరు పట్టణము చేరి

10. The servant then took ten of his master's camels, and bearing all kinds of gifts from his master, he made his way to the city of Nahor in Aram Naharaim.

11. సాయంకాలమందు స్త్రీలు నీళ్లు చేదుకొనవచ్చు వేళకు ఆ ఊరి బయటనున్న నీళ్లబావియొద్ద తన ఒంటెలను మోకరింపచేసి యిట్లనెను

11. Near evening, at the time when women go out to draw water, he made the camels kneel by the well outside the city.

12. నా యజమానుడగు అబ్రాహాము దేవుడవైన యెహోవా, నేనువచ్చిన కార్యమును త్వరలో సఫలముచేసి నా యజమానుడగు అబ్రాహాము మీద అనుగ్రహము చూపుము.

12. Then he prayed: 'LORD, God of my master Abraham, let it turn out favorably for me today and thus deal graciously with my master Abraham.

13. చిత్తగించుము, నేను ఈ నీళ్ల ఊటయొద్ద నిలుచుచున్నాను; ఈ ఊరివారి పిల్లలు నీళ్లు చేదుకొనుటకు వచ్చుచున్నారు.

13. While I stand here at the spring and the daughters of the townsmen are coming out to draw water,

14. కాబట్టి నేను త్రాగునట్లు నీవు దయచేసి నీ కడవను వంచుమని నేను చెప్పగానీవు త్రాగుము నీ ఒంటెలకును నీళ్లు పెట్టెదనని యే చిన్నది చెప్పునో ఆమెయే నీ సేవకుడైన ఇస్సాకుకొరకు నీవు నియమించినదై యుండును గాక, అందువలన నీవు నా యజమానునిమీద అనుగ్రహము చూపితివని తెలిసికొందు ననెను.

14. if I say to a girl, 'Please lower your jug, that I may drink,' and she answers, 'Take a drink, and let me give water to your camels, too,' let her be the one whom you have decided upon for your servant Isaac. In this way I shall know that you have dealt graciously with my master.'

15. అతడు మాటలాడుట చాలింపకముందే అబ్రాహాము సహోదరుడైన నాహోరు భార్యయగు మిల్కా కుమారుడైన బెతూయేలుకు పుట్టిన రిబ్కా కడవ భుజము మీద పెట్టుకొనివచ్చెను.

15. He had scarcely finished these words when Rebekah (who was born to Bethuel, son of Milcah, the wife of Abraham's brother Nahor) came out with a jug on her shoulder.

16. ఆ చిన్నది మిక్కిలి చక్కనిది; ఆమె కన్యక, ఏ పురుషుడును ఆమెను కూడలేదు; ఆమె ఆ బావిలోనికి దిగిపోయి కడవను నీళ్లతో నింపుకొనియెక్కిరాగా

16. The girl was very beautiful, a virgin, untouched by man. She went down to the spring and filled her jug. As she came up,

17. ఆ సేవకుడు ఆమెను ఎదుర్కొనుటకు పరుగెత్తి నీ కడవలో నీళ్లు కొంచెము దయచేసి నన్ను త్రాగ నిమ్మని అడిగెను.

17. the servant ran toward her and said, 'Please give me a sip of water from your jug.'

18. అందుకామె అయ్యా త్రాగుమని చెప్పి త్వరగా తన కడవను చేతిమీదికి దించుకొని అతనికి దాహమిచ్చెను.

18. 'Take a drink, sir,' she replied, and quickly lowering the jug onto her hand, she gave him a drink.

19. మరియు ఆమె అతనికి దాహమిచ్చిన తరువాత నీ ఒంటెలు త్రాగుమట్టుకు వాటికిని నీళ్లు చేదిపోయుదునని చెప్పి

19. When she had let him drink his fill, she said, 'I will draw water for your camels, too, until they have drunk their fill.'

20. త్వరగా గాడిలో తన కడవ కుమ్మరించి తిరిగి చేదుటకు ఆ బావికి పరుగెత్తుకొనిపోయి అతని ఒంటెలన్నిటికి నీళ్లు చేదిపోసెను.

20. With that, she quickly emptied her jug into the drinking trough and ran back to the well to draw more water, until she had drawn enough for all the camels.

21. ఆ మనుష్యుడు ఆమెను తేరి చూచి తన ప్రయాణమును యెహోవా సఫలము చేసెనో లేదో తెలిసికొనవలెనని ఊరకుండెను.

21. The man watched her the whole time, silently waiting to learn whether or not the LORD had made his errand successful.

22. ఒంటెలు త్రాగుటయైన తరువాత ఆ మనుష్యుడు అరతులము ఎత్తుగల బంగారపు ముక్కు కమ్మిని, ఆమె చేతులకు పది తులముల ఎత్తుగల రెండు బంగారు కడియములను తీసి

22. When the camels had finished drinking, the man took out a gold ring weighing half a shekel, which he fastened on her nose, and two gold bracelets weighing ten shekels, which he put on her wrists.

23. నీవు ఎవరి కుమార్తెవు? దయచేసి నాతో చెప్పుము; నీ తండ్రి యింట మేము ఈ రాత్రి బస చేయుటకు స్థలమున్నదా అని అడిగెను.

23. Then he asked her: 'Whose daughter are you? Tell me, please. And is there room in your father's house for us to spend the night?'

24. అందుకామె నేను నాహోరుకు మిల్కాకనిన కుమారుడగు బెతూయేలు కుమార్తెననెను.

24. She answered: 'I am the daughter of Bethuel the son of Milcah, whom she bore to Nahor.

25. మరియు ఆమె మా యొద్ద చాలా గడ్డియు మేతయు రాత్రి బసచేయుటకు స్థలమును ఉన్నవనగా

25. There is plenty of straw and fodder at our place,' she added, 'and room to spend the night.'

26. ఆ మనుష్యుడు తన తల వంచి యెహోవాకు మ్రొక్కి

26. The man then bowed down in worship to the LORD,

27. అబ్రాహామను నా యాజమానుని దేవుడైన యెహోవా స్తుతింపబడునుగాక; ఆయన నా యజమానునికి తన కృపను తన సత్యమును చూపుట మానలేదు; నేను త్రోవలో నుండగానే యెహోవా నా యజమానుని బంధువుల యింటికి నన్ను నడిపించెననెను .

27. saying: 'Blessed be the LORD, the God of my master Abraham, who has not let his constant kindness toward my master fail. As for myself also, the LORD has led me straight to the house of my master's brother.'

28. అంతట ఆ చిన్నది పరుగెత్తికొనిపోయి యీ మాటలు తన తల్లి యింటి వారికి తెలిపెను.

28. Then the girl ran off and told her mother's household about it.

29. రిబ్కాకు లాబానను నొక సహోదరుడుండెను. అప్పుడు లాబాను ఆ బావి దగ్గర వెలుపటనున్న ఆ మనుష్యుని యొద్దకు పరుగెత్తికొని పోయెను.

29. Now Rebekah had a brother named Laban.

30. అతడు ఆ ముక్కు కమ్మిని తన సహోదరి చేతులనున్న ఆ కడియములను చూచి ఆ మనుష్యుడు ఈలాగు నాతో మాటలాడెనని తన సహోదరియైన రిబ్కా చెప్పిన మాటలు విని ఆ మనుష్యుని యొద్దకు వచ్చెను. అతడు ఆ బావియొద్ద ఒంటెల దగ్గర నిలిచి యుండగా

30. As soon as he saw the ring and the bracelets on his sister Rebekah and heard her words about what the man had said to her, Laban rushed outside to the man at the spring. When he reached him, he was still standing by the camels at the spring.

31. లాబాను యెహోవా వలన ఆశీర్వదింపబడిన వాడా, లోపలికి రమ్ము; నీవు బయట నిలువనేల? ఇల్లును ఒంటెలకు స్థలమును నేను సిద్ధము చేయించితిననెను.

31. So he said to him: 'Come, blessed of the LORD! Why are you staying outside when I have made the house ready for you, as well as a place for the camels?'

32. ఆ మనుష్యుడు ఇంటికి వచ్చినప్పుడు లాబాను ఒంటెల గంతలు విప్పి ఒంటెలకు గడ్డియు మేతయు కాళ్లు కడుగు కొనుటకు అతనికిని అతనితో కూడ నున్నవారికిని నీళ్లు ఇచ్చి

32. The man then went inside; and while the camels were being unloaded and provided with straw and fodder, water was brought to bathe his feet and the feet of the men who were with him.

33. అతనికి భోజనము పెట్టించెను గాని అతడు నేను వచ్చిన పని చెప్పక మునుపు భోజనము చేయననగా లాబాను చెప్పుమనెను.

33. But when the table was set for him, he said, 'I will not eat until I have told my tale.' 'Do so,' they replied.

34. అంతట అతడిట్లనెను. నేను అబ్రాహాము దాసుడను,

34. 'I am Abraham's servant,' he began.

35. యెహోవా నా యజమానుని బహుగా ఆశీర్వదించెను గనుక అతడు గొప్పవాడాయెను; అతనికి గొఱ్ఱెలను గొడ్లను వెండి బంగారములను దాస దాసీ జనమును ఒంటెలను గాడిదలను దయచేసెను.

35. 'The LORD has blessed my master so abundantly that he has become a wealthy man; he has given him flocks and herds, silver and gold, male and female slaves, and camels and asses.

36. నా యజమానుని భార్యయైన శారా వృద్ధాప్యములో నా యజమానునికి కుమారుని కనెను; నా యజమానుడు తనకు కలిగినది యావత్తును అతనికిచ్చియున్నాడు;

36. My master's wife Sarah bore a son to my master in her old age, and he has given him everything he owns.

37. మరియు నా యజమానుడు నాతో నేను ఎవరి దేశమందు నివసించుచున్నానో ఆ కనానీయుల పిల్లలలో ఒక పిల్లను నా కుమారునికి పెండ్లిచేయవద్దు.

37. My master put me under oath, saying: 'You shall not procure a wife for my son among the daughters of the Canaanites in whose land I live;

38. అయితే నా తండ్రి యింటికిని నా వంశస్థుల యొద్దకును వెళ్లి నా కుమారునికి పెండ్లి చేయుటకు ఒక పిల్లను తీసికొని రావలెనని నాచేత ప్రమాణము చేయించెను.

38. instead, you shall go to my father's house, to my own relatives, to get a wife for my son.'

39. అప్పుడు నేను నా యజమానునితో ఆ స్త్రీ నావెంట రాదేమో అని చెప్పినందుకు

39. When I asked my master, 'What if the woman will not follow me?,'

40. అతడు ఎవని సన్నిధిలో నేను జీవించుచున్నానో ఆ యెహోవా నీతో కూడ తన దూతను పంపి నీ ప్రయాణము సఫలము చేయును గనుక నీవు నా వంశస్థులలో నా తండ్రి యింటనుండి నా కుమారునికి భార్యను తీసికొని వచ్చెదవు.

40. he replied: 'The LORD, in whose presence I have always walked, will send his messenger with you and make your errand successful, and so you will get a wife for my son from my own kindred of my father's house.

41. నీవు నా వంశస్థుల యొద్దకు వెళ్లితివా యీ ప్రమాణము విషయములో ఇక నీకు బాధ్యత ఉండదు, వారు ఆమెను ఇయ్యని యెడల కూడ ఈ ప్రమాణము విషయములో నీకు బాధ్యత ఉండదని చెప్పెను.

41. Then you shall be released from my ban. If you visit my kindred and they refuse you, then, too, you shall be released from my ban.'

42. నేను నేడు ఆ బావి యొద్దకు వచ్చి అబ్రాహామను నా యజమానుని దేవుడవైన యెహోవా, నా ప్రయాణమును నీవు సఫలము చేసిన యెడల

42. 'When I came to the spring today, I prayed: 'LORD, God of my master Abraham, may it be your will to make successful the errand I am engaged on!

43. నేను ఈ నీళ్ల బావియొద్ద నిలిచియుండగా నీళ్లు చేదుకొనుటకు వచ్చిన చిన్న దానితో నేనునీవు దయచేసి నీ కడవలో నీళ్లు కొంచెము నన్ను త్రాగనిమ్మని చెప్పునప్పుడు

43. While I stand here at the spring, if I say to a young woman who comes out to draw water, Please give me a little water from your jug,

44. నీవు త్రాగుము నీ ఒంటెలకును చేది పోయుదునని యెవతె చెప్పునో ఆమెయే నా యజమానుని కుమారునికి యెహోవా నియమించిన పిల్లయై యుండును గాకని మనవి చేసికొంటిని.

44. and she answers, Not only may you have a drink, but I will give water to your camels, too-- let her be the woman whom the LORD has decided upon for my master's son.'

45. నేను నా హృదయములో అట్లు అనుకొనుట చాలింపకముందే రిబ్కా భుజముమీద తన కడవను పెట్టుకొని వచ్చి ఆ బావి లోనికి దిగిపోయి నీళ్లు చేదుకొని వచ్చెను; అప్పుడు నాకు దాహమిమ్మని నేనామెను అడుగగా

45. 'I had scarcely finished saying this prayer to myself when Rebekah came out with a jug on her shoulder. After she went down to the spring and drew water, I said to her, 'Please let me have a drink.'

46. ఆమె త్వరగా తన కడవను దించి త్రాగుము, నీ ఒంటెలకును నీళ్లు పెట్టెదనని చెప్పెను గనుక నేను త్రాగితిని; ఆమె ఒంటెలకును నీళ్లు పెట్టెను.

46. She quickly lowered the jug she was carrying and said, 'Take a drink, and let me bring water for your camels, too.' So I drank, and she watered the camels also.

47. అప్పుడు నేను - నీవు ఎవరి కుమార్తెవని యడిగినందుకు ఆమె - మిల్కా నాహోరునకు కనిన కుమారుడగు బెతూయేలు కుమార్తెనని చెప్పినప్పుడు, నే నామె ముక్కుకు కమ్మియును ఆమె చేతుల కడియములను పెట్టి

47. When I asked her, 'Whose daughter are you?' she answered, 'The daughter of Bethuel, son of Nahor, borne to Nahor by Milcah.' So I put the ring on her nose and the bracelets on her wrists.

48. నా తలవంచి యెహోవాకు మ్రొక్కి, అబ్రాహామను నా యజమానుని దేవుడైన యెహోవాను స్తోత్రము చేసితిని; ఏలయనగా ఆయన నా యజమానుని యొక్క సహోదరుని కుమార్తెను అతని కుమారునికి తీసికొనునట్లు సరియైన మార్గమందు నన్ను నడిపించెను.

48. Then I bowed down in worship to the LORD, blessing the LORD, the God of my master Abraham, who had led me on the right road to obtain the daughter of my master's kinsman for his son.

49. కాబట్టి నా యజమానుని యెడల మీరు దయను నమ్మకమును కనుపరచిన యెడల అదియైనను నాకు తెలియచెప్పుడి, లేనియెడల అదియైనను తెలియ చెప్పుడి; అప్పుడు నేనెటు పోవలెనో అటు పోయెదననగా

49. If, therefore, you have in mind to show true loyalty to my master, let me know; but if not, let me know that, too. I can then proceed accordingly.'

50. లాబానును బెతూయేలును ఇది యెహోవావలన కలిగిన కార్యము; మేమైతే అవునని గాని కాదనిగాని చెప్ప జాలము;

50. Laban and his household said in reply: 'This thing comes from the LORD; we can say nothing to you either for or against it.

51. ఇదిగో రిబ్కా నీ యెదుట నున్నది, ఆమెను తీసికొని పొమ్ము; యెహోవా సెలవిచ్చిన ప్రకారము ఈమె నీ యజమానుని కుమారునికి భార్య అగును గాకని ఉత్తరమిచ్చిరి.

51. Here is Rebekah, ready for you; take her with you, that she may become the wife of your master's son, as the LORD has said.'

52. అబ్రాహాము సేవకుడు వారి మాటలు విని యెహోవాకు సాష్టాంగ నమస్కారము చేసెను.

52. When Abraham's servant heard their answer, he bowed to the ground before the LORD.

53. తరువాత ఆ సేవకుడు వెండి నగలను బంగారు నగలను, వస్త్రములను తీసి రిబ్కాకు ఇచ్చెను; మరియు అతడు ఆమె సహోదరునికి తల్లికిని విలువగల వస్తువులు ఇచ్చెను.

53. Then he brought out objects of silver and gold and articles of clothing and presented them to Rebekah; he also gave costly presents to her brother and mother.

54. అతడును అతనితో కూడనున్న మనుష్యులును అన్నపానములు పుచ్చుకొని అక్కడ ఆ రాత్రియంతయు నుండిరి. ఉదయమున వారు లేచినప్పుడు అతడు నా యజమానుని యొద్దకు నన్ను పంపించుడని చెప్పగా

54. After he and the men with him had eaten and drunk, they spent the night there. When they were up the next morning, he said, 'Give me leave to return to my master.'

55. ఆమె సహోదరుడును ఆమె తల్లియు ఈ చిన్నదాని పది దినములైనను మాయొద్ద ఉండ నిమ్ము, ఆ తరువాత ఆమె వెళ్లవచ్చుననిరి.

55. Her brother and mother replied, 'Let the girl stay with us a short while, say ten days; after that she may go.'

56. అప్పుడతడు యెహోవా నా ప్రయాణమును సఫలము చేసెను గనుక నాకు తడవు కానీయక నన్ను పంపించుడి, నా యజమానుని యొద్దకు వెళ్లెదనని చెప్పినప్పుడు

56. But he said to them, 'Do not detain me, now that the LORD has made my errand successful; let me go back to my master.'

57. వారు ఆ చిన్న దానిని పిలిచి, ఆమె యేమనునో తెలిసికొందమని చెప్పుకొని

57. They answered, 'Let us call the girl and see what she herself has to say about it.'

58. రిబ్కాను పిలిచి ఈ మనుష్యునితో కూడ వెళ్లెదవా అని ఆమె నడిగినప్పుడు వెళ్లెదననెను.

58. So they called Rebekah and asked her, 'Do you wish to go with this man?' She answered, 'I do.'

59. కాబట్టి వారు తమ సహోదరియైన రిబ్కాను ఆమె దాదిని అబ్రాహాము సేవకుని అతనితో వచ్చిన మనుష్యులను సాగనంపినప్పుడు

59. At this they allowed their sister Rebekah and her nurse to take leave, along with Abraham's servant and his men.

60. వారు రిబ్కాతో మా సహోదరీ, నీవు వేల వేలకు తల్లి వగుదువు గాక, నీ సంతతివారు తమ పగవారి గవినిని స్వాధీనపరచుకొందురు గాక అని ఆమెను దీవింపగా

60. Invoking a blessing on Rebekah, they said: 'Sister, may you grow into thousands of myriads; And may your descendants gain possession of the gates of their enemies!'

61. రిబ్కాయు ఆమె పని కత్తెలును లేచి ఒంటెల నెక్కి ఆ మనుష్యుని వెంబడి వెళ్లిరి. అట్లు ఆ సేవకుడు రిబ్కాను తోడుకొని పోయెను.

61. Then Rebekah and her maids started out; they mounted their camels and followed the man. So the servant took Rebekah and went on his way.

62. ఇస్సాకు బెయేర్‌ లహాయిరోయి మార్గమున వచ్చి దక్షిణ దేశమందు కాపురముండెను.

62. Meanwhile Isaac had gone from Beer-lahai-roi and was living in the region of the Negeb.

63. సాయంకాలమున ఇస్సాకు పొలములో ధ్యానింప బయలువెళ్లి కన్నులెత్తి చూచినప్పుడు ఒంటెలు వచ్చుచుండెను,

63. One day toward evening he went out... in the field, and as he looked around, he noticed that camels were approaching.

64. రిబ్కా కన్నులెత్తి ఇస్సాకును చూచి ఒంటె మీదనుండి దిగి

64. Rebekah, too, was looking about, and when she saw him, she alighted from her camel

65. మనల నెదుర్కొనుటకు పొలములో నడుచుచున్న ఆ మనుష్యుడెవరని దాసుని నడుగగా అతడు ఇతడు నా యజమానుడని చెప్పెను గనుక ఆమె ముసుకు వేసికొనెను.

65. and asked the servant, 'Who is the man out there, walking through the fields toward us?' 'That is my master,' replied the servant. Then she covered herself with her veil.

66. అప్పుడా దాసుడు తాను చేసిన కార్యములన్నియు ఇస్సాకుతో వివరించి చెప్పెను.

66. The servant recounted to Isaac all the things he had done.

67. ఇస్సాకు తల్లియైన శారా గుడారము లోనికి ఆమెను తీసికొని పోయెను. అట్లు అతడు రిబ్కాను పరిగ్రహింపగా ఆమె అతనికి భార్య ఆయెను; అతడు ఆమెను ప్రేమించెను. అప్పుడు ఇస్సాకు తన తల్లి విషయమై దుఃఖనివారణ పొందెను.

67. Then Isaac took Rebekah into his tent; he married her, and thus she became his wife. In his love for her Isaac found solace after the death of his mother Sarah.