1. దావీదు కుమారుడును ఇశ్రాయేలు రాజునైన సొలొమోను సామెతలు.

1. These are the proverbs of Solomon, David's son, king of Israel.

2. జ్ఞానమును ఉపదేశమును అభ్యసించుటకును వివేక సల్లాపములను గ్రహించుటకును

2. Their purpose is to teach people wisdom and discipline, to help them understand the insights of the wise.

3. నీతిన్యాయ యథార్థతల ననుసరించుటయందు బుద్ధి కుశలత ఇచ్చు ఉపదేశము నొందుటకును

3. Their purpose is to teach people to live disciplined and successful lives, to help them do what is right, just, and fair.

4. జ్ఞానములేనివారికి బుద్ధి కలిగించుటకును ¸యౌవనులకు తెలివియు వివేచనయు పుట్టించుటకును తగిన సామెతలు.

4. These proverbs will give insight to the simple, knowledge and discernment to the young.

5. జ్ఞానముగలవాడు విని పాండిత్యము వృద్ధిచేసికొనును వివేకముగలవాడు ఆలకించి నీతి సూత్రములను సంపాదించుకొనును.

5. Let the wise listen to these proverbs and become even wiser. Let those with understanding receive guidance

6. వీటిచేత సామెతలను భావసూచక విషయములను జ్ఞానుల మాటలను వారు చెప్పిన గూఢవాక్యములను జనులు గ్రహించుదురు.

6. by exploring the meaning in these proverbs and parables, the words of the wise and their riddles.

7. యెహోవాయందు భయభక్తులు కలిగియుండుట తెలివికి మూలము మూర్ఖులు జ్ఞానమును ఉపదేశమును తిరస్కరించుదురు.

7. Fear of the LORD is the foundation of true knowledge, but fools despise wisdom and discipline.

8. నా కుమారుడా, నీ తండ్రి ఉపదేశము ఆలకింపుము నీ తల్లి చెప్పు బోధను త్రోసివేయకుము.

8. My child, listen when your father corrects you. Don't neglect your mother's instruction.

9. అవి నీ తలకు సొగసైన మాలికయు నీ కంఠమునకు హారములునై యుండును

9. What you learn from them will crown you with grace and be a chain of honor around your neck.

10. నా కుమారుడా, పాపులు నిన్ను ప్రేరేపింపగా ఒప్పకుము.

10. My child, if sinners entice you, turn your back on them!

11. మాతోకూడ రమ్ము మనము ప్రాణముతీయుటకై పొంచియుందము నిర్దోషియైన యొకని పట్టుకొనుటకు దాగియుందము

11. They may say, 'Come and join us. Let's hide and kill someone! Just for fun, let's ambush the innocent!

12. పాతాళము మనుష్యులను మింగివేయునట్లు వారిని జీవముతోనే మింగివేయుదము సమాధిలోనికి దిగువారు మింగబడునట్లు వారు పూర్ణ బలముతోనుండగా మనము వారిని మింగివేయుదము రమ్ము అని వారు చెప్పునప్పుడు ఒప్పకుము.

12. Let's swallow them alive, like the grave; let's swallow them whole, like those who go down to the pit of death.

13. పలువిధములైన మంచి సొత్తులు మనకు దొరుకును మన యిండ్లను దోపుడుసొమ్ముతో నింపుకొందము

13. Think of the great things we'll get! We'll fill our houses with all the stuff we take.

14. నీవు మాతో పాలివాడవై యుండుము మనకందరికిని సంచి ఒక్కటే యుండును అని వారు నీతో చెప్పుదురు.

14. Come, throw in your lot with us; we'll all share the loot.'

15. నా కుమారుడా, నీవు వారి మార్గమున పోకుము వారి త్రోవలయందు నడువకుండ నీ పాదము వెనుకకు తీసికొనుము.

15. My child, don't go along with them! Stay far away from their paths.

16. కీడు చేయుటకై వారి పాదములు పరుగులెత్తును నరహత్య చేయుటకై వారు త్వరపడుచుందురు.
రోమీయులకు 3:15-17

16. They rush to commit evil deeds. They hurry to commit murder.

17. పక్షి చూచుచుండగా వల వేయుట వ్యర్థము.

17. If a bird sees a trap being set, it knows to stay away.

18. వారు స్వనాశనమునకే పొంచియుందురు తమ్మును తామే పట్టుకొనుటకై దాగియుందురు.

18. But these people set an ambush for themselves; they are trying to get themselves killed.

19. ఆశాపాతకులందరి గతి అట్టిదే దానిని స్వీకరించువారి ప్రాణము అది తీయును.

19. Such is the fate of all who are greedy for money; it robs them of life.

20. జ్ఞానము వీధులలో కేకలు వేయుచున్నది సంతవీధులలో బిగ్గరగా పలుకుచున్నది

20. Wisdom shouts in the streets. She cries out in the public square.

21. గొప్ప సందడిగల స్థలములలో ప్రకటన చేయు చున్నది పురద్వారములలోను పట్టణములోను జ్ఞానము ప్రచురించుచు తెలియజేయుచున్నది

21. She calls to the crowds along the main street, to those gathered in front of the city gate:

22. ఎట్లనగా, జ్ఞానములేనివారలారా, మీరెన్నాళ్లు జ్ఞానములేని వారుగా ఉండగోరుదురు? అపహాసకులారా, మీరెన్నాళ్లు అపహాస్యము చేయుచు ఆనందింతురు? బుద్ధిహీనులారా, మీరెన్నాళ్లు జ్ఞానమును అసహ్యించు కొందురు?

22. 'How long, you simpletons, will you insist on being simpleminded? How long will you mockers relish your mocking? How long will you fools hate knowledge?

23. నా గద్దింపు విని తిరుగుడి ఆలకించుడి నా ఆత్మను మీమీద కుమ్మరించుదును నా ఉపదేశమును మీకు తెలిపెదను.

23. Come and listen to my counsel. I'll share my heart with you and make you wise.

24. నేను పిలువగా మీరు వినకపోతిరి. నా చేయిచాపగా ఎవరును లక్ష్యపెట్టకపోయిరి

24. 'I called you so often, but you wouldn't come. I reached out to you, but you paid no attention.

25. నేను చెప్పిన బోధ యేమియు మీరు వినక త్రోసి వేసితిరి నేను గద్దింపగా లోబడకపోతిరి.

25. You ignored my advice and rejected the correction I offered.

26. కాబట్టి మీకు అపాయము కలుగునప్పుడు నేను నవ్వెదను మీకు భయము వచ్చునప్పుడు నేను అపహాస్యము చేసెదను

26. So I will laugh when you are in trouble! I will mock you when disaster overtakes you--

27. భయము మీమీదికి తుపానువలె వచ్చునప్పుడు సుడిగాలి వచ్చునట్లు మీకు అపాయము కలుగు నప్పుడు మీకు కష్టమును దుఃఖమును ప్రాప్తించునప్పుడు నేను అపహాస్యము చేసెదను.

27. when calamity overtakes you like a storm, when disaster engulfs you like a cyclone, and anguish and distress overwhelm you.

28. అప్పుడు వారు నన్నుగూర్చి మొఱ్ఱపెట్టెదరుగాని నేను ప్రత్యుత్తరమియ్యకుందును నన్ను శ్రద్ధగా వెదకెదరు గాని వారికి నేను కనబడ కుందును.

28. 'When they cry for help, I will not answer. Though they anxiously search for me, they will not find me.

29. జ్ఞానము వారికి అసహ్యమాయెను యెహోవాయందు భయభక్తులు కలిగియుండుట వారి కిష్టము లేకపోయెను.

29. For they hated knowledge and chose not to fear the LORD.

30. నా ఆలోచన విననొల్లకపోయిరి నా గద్దింపును వారు కేవలము తృణీకరించిరి.

30. They rejected my advice and paid no attention when I corrected them.

31. కాబట్టి వారు తమ ప్రవర్తనకు తగిన ఫలము ననుభ వించెదరు తమకు వెక్కసమగువరకు తమ ఆలోచనలను అనుసరించెదరు

31. Therefore, they must eat the bitter fruit of living their own way, choking on their own schemes.

32. జ్ఞానములేనివారు దేవుని విసర్జించి నాశనమగుదురు. బుద్ధిహీనులు క్షేమము కలిగినదని మైమరచి నిర్మూలమగుదురు.

32. For simpletons turn away from me-- to death. Fools are destroyed by their own complacency.

33. నా ఉపదేశము నంగీకరించువాడు సురక్షితముగా నివసించును వాడు కీడు వచ్చునన్న భయము లేక నెమ్మదిగా నుండును.

33. But all who listen to me will live in peace, untroubled by fear of harm.'