1. యోసేపు వెళ్లి ఫరోను చూచి నా తండ్రియు నా సహోదరులును వారి గొఱ్ఱెల మందలతోను వారి పశువులతోను వారికి కలిగినదంతటితోను కనాను దేశము నుండి వచ్చి గోషెనులో నున్నారని తెలియచేసి

1. Joseph went and told Pharaoh, 'My father and my brothers have come from the land of Canaan, with their flocks and herds and everything else they own; and they are now in the region of Goshen.'

2. తన సహోదరులందరిలో అయిదుగురిని వెంటబెట్టుకొనిపోయి వారిని ఫరో సమక్షమందు ఉంచెను.

2. He then presented to Pharaoh five of his brothers whom he had selected from their full number.

3. ఫరో అతని సహోదరులను చూచి - మీ వృత్తి యేమిటని అడిగినప్పుడు వారు - నీ దాసులమైన మేమును మా పూర్వికులును గొఱ్ఱెల కాపరులమని ఫరోతో చెప్పిరి.

3. When Pharaoh asked them what their occupation was, they answered, 'We, your servants, like our ancestors, are shepherds.

4. మరియు వారు - కనాను దేశమందు కరవు భారముగా ఉన్నందున నీ దాసులకు కలిగియున్న మందలకు మేత లేదు గనుక ఈ దేశములో కొంత కాలముండుటకు వచ్చితివిు. కాబట్టి గోషెను దేశములో నీ దాసులు నివసింప సెలవిమ్మని ఫరోతో అనగా

4. We have come,' they continued, 'in order to stay in this country, for there is no pasture for your servants' flocks in the land of Canaan, so severe has the famine been there. Please, therefore, let your servants settle in the region of Goshen.'

5. ఫరో యోసేపును చూచి - నీ తండ్రియు నీ సహోదరులును నీయొద్దకు వచ్చియున్నారు.

5. Pharaoh said to Joseph, 'They may settle in the region of Goshen; and if you know any of them to be qualified, you may put them in charge of my own livestock.' Thus, when Jacob and his sons came to Joseph in Egypt, and Pharaoh, king of Egypt, heard about it, Pharaoh said to Joseph, 'Now that your father and brothers have come to you,

6. ఐగుప్తు దేశము నీ యెదుట ఉన్నది, ఈ దేశములోని మంచి ప్రదేశమందు నీ తండ్రిని నీ సహోదరులను నివసింపచేయుము, గోషెను దేశములో వారు నివసింపవచ్చును, వారిలో ఎవరైన ప్రజ్ఞగలవారని నీకు తోచిన యెడల నా మందలమీద వారిని అధిపతులగా నియమించుమని చెప్పెను

6. the land of Egypt is at your disposal; settle your father and brothers in the pick of the land.'

7. మరియు యోసేపు తన తండ్రియైన యాకోబును లోపలికి తీసికొని వచ్చి ఫరో సమక్షమందు అతని నుంచగా యాకోబు ఫరోను దీవించెను.

7. Then Joseph brought his father Jacob and presented him to Pharaoh. After Jacob had paid his respects to Pharaoh,

8. ఫరో - నీవు జీవించిన సంవత్సరములెన్ని అని యాకోబు నడిగినందుకు

8. Pharaoh asked him, 'How many years have you lived?'

9. యాకోబు - నేను యాత్రచేసిన సంవత్సరములు నూట ముప్పది, నేను జీవించిన సంవత్సరములు కొంచెము గాను దుఃఖసహితమైనవిగా ఉన్నవి. అవి నా పితరులు యాత్రచేసిన దినములలో వారు జీవించిన సంవత్సరములన్ని కాలేదని ఫరోతో చెప్పి
హెబ్రీయులకు 11:13

9. Jacob replied: 'The years I have lived as a wayfarer amount to a hundred and thirty. Few and hard have been these years of my life, and they do not compare with the years that my ancestors lived as wayfarers.'

10. ఫరోను దీవించి ఫరో యెదుటనుండి వెళ్లిపోయెను.

10. Then Jacob bade Pharaoh farewell and withdrew from his presence.

11. ఫరో ఆజ్ఞాపించినట్లు యోసేపు తన తండ్రిని తన సహోదరులను ఐగుప్తు దేశములో నివసింపచేసి, ఆ దేశములో రామెసేసను మంచి ప్రదేశములో వారికి స్వాస్థ్యము నిచ్చెను.

11. As Pharaoh had ordered, Joseph settled his father and brothers and gave them holdings in Egypt on the pick of the land, in the region of Rameses.

12. మరియు యోసేపు తన తండ్రిని తన సహోదరులను తన తండ్రి కుటుంబపు వారినందరిని వారివారి పిల్లల లెక్కచొప్పున వారికి ఆహారమిచ్చి సంరక్షించెను.

12. And Joseph sustained his father and brothers and his father's whole household, down to the youngest, with food.

13. కరవు మిక్కిలి భారమైనందున ఆ దేశమందంతటను ఆహారము లేకపోయెను. కరవువలన ఐగుప్తు దేశమును కనాను దేశమును క్షీణించెను.

13. Since there was no food in any country because of the extreme severity of the famine, and the lands of Egypt and Canaan were languishing from hunger,

14. వచ్చిన వారికి ధాన్యమమ్ముట వలన ఐగుప్తు దేశములోను కనాను దేశములోను దొరికిన ద్రవ్యమంత యోసేపు సమకూర్చెను. ఆ ద్రవ్యమంతటిని యోసేపు ఫరో నగరులోనికి తెప్పించెను.

14. Joseph gathered in, as payment for the rations that were being dispensed, all the money that was to be found in Egypt and Canaan, and he put it in Pharaoh's palace.

15. ఐగుప్తు దేశమందును కనాను దేశమందును ద్రవ్యము వ్యయమైన తరువాత ఐగుప్తీయులందరు యోసేపు నొద్దకు వచ్చి - మాకు ఆహారము ఇప్పించుము, నీ సముఖమందు మేమేల చావవలెను? ద్రవ్యము వ్యయమైనది గదా అనిరి.

15. When all the money in Egypt and Canaan was spent, all the Egyptians came to Joseph, pleading, 'Give us food or we shall perish under your eyes; for our money is gone.'

16. అందుకు యోసేపు - మీ పశువులను ఇయ్యుడి; ద్రవ్యము వ్యయమైపోయిన యెడల మీ పశువులకు ప్రతిగా నేను మీకు ధాన్యమిచ్చెదనని చెప్పెను, కాబట్టి వారు తమ పశువులను యోసేపునొద్దకు తీసికొనవచ్చిరి. యోసేపు గుఱ్ఱములను గొర్రెల మందలను పశువుల మందలను గాడిదలను తీసికొని వారికి ఆహారమిచ్చెను

16. 'Since your money is gone,' replied Joseph, 'give me your livestock, and I will sell you bread in return for your livestock.'

17. ఆ సంవత్సరమందు వారి మందలన్నిటికి ప్రతిగా అతడు వారికి ఆహారమిచ్చి సంరక్షించెను.

17. So they brought their livestock to Joseph, and he sold them food in return for their horses, their flocks of sheep and herds of cattle, and their donkeys. Thus he got them through that year with bread in exchange for all their livestock.

18. ఆ సంవత్సరము గతించిన తరువాత రెండవ సంవత్సరమున వారు అతని యొద్దకు వచ్చి ఇది మా యేలినవారికి మరుగుచేయము; ద్రవ్యము వ్యయమై పోయెను, పశువుల మందలును ఏలినవారి వశమాయెను, ఇప్పుడు మా దేహములును మా పొలములును తప్ప మరి ఏమియు ఏలినవారి సముఖమున మిగిలియుండలేదు.

18. When that year ended, they came to him in the following one and said: 'We cannot hide from my lord that, with our money spent and our livestock made over to my lord, there is nothing left to put at my lord's disposal except our bodies and our farm land.

19. నీ కన్నుల యెదుట మా పొలములును మేమును నశింపనేల? ఆహారమిచ్చి మమ్మును మా పొలములను కొనుము; మా పొలములతో మేము ఫరోకు దాసులమగుదుము; మేము చావక బ్రదుకునట్లును పొలములు పాడైపోకుండునట్లును మాకు విత్తనము లిమ్మని అడిగిరి.

19. Why should we and our land perish before your very eyes? Take us and our land in exchange for food, and we will become Pharaoh's slaves and our land his property; only give us seed, that we may survive and not perish, and that our land may not turn into a waste.'

20. అట్లు యోసేపు ఐగుప్తు భూములన్నిటిని ఫరో కొరకు కొనెను. కరవు వారికి భారమైనందున ఐగుప్తీయులందరు తమ తమ పొలములను అమ్మివేసిరి గనుక, భూమి ఫరోది ఆయెను.

20. Thus Joseph acquired all the farm land of Egypt for Pharaoh, since with the famine too much for them to bear, every Egyptian sold his field; so the land passed over to Pharaoh,

21. అతడు ఐగుప్తు పొలిమేరలయొక్క యీ చివరనుండి ఆ చివర వరకును జనులను ఊళ్లలోనికి రప్పించెను.

21. and the people were reduced to slavery, from one end of Egypt's territory to the other.

22. యాజకుల భూమి మాత్రమే అతడు కొనలేదు, యాజకులకు ఫరో బత్తెములు నియమించెను. ఫరో ఇచ్చిన బత్తెములవలన వారికి భోజనము జరిగెను గనుక వారు తమ భూములను అమ్మలేదు.

22. Only the priests' lands Joseph did not take over. Since the priests had a fixed allowance from Pharaoh and lived off the allowance Pharaoh had granted them, they did not have to sell their land.

23. యోసేపు ఇదిగో నేడు మిమ్మును మీ భూములను ఫరో కొరకు కొనియున్నాను. ఇదిగో మీకు విత్తనములు; పొలములలో విత్తుడి.

23. Joseph told the people: 'Now that I have acquired you and your land for Pharaoh, here is your seed for sowing the land.

24. పంటలో అయిదవ భాగము మీరు ఫరోకు ఇయ్యవలెను. నాలుగు భాగములు పొలములలో విత్తుటకును మీకును మీ కుటుంబపు వారికిని ఆహారమునకును మీ పిల్లలకు ఆహారమునకును మీవై యుండునని ప్రజలతో చెప్పగా

24. But when the harvest is in, you must give a fifth of it to Pharaoh, while you keep four-fifths as seed for your fields and as food for yourselves and your families (and as food for your children).'

25. వారు - నీవు మమ్ము బ్రదికించితివి, ఏలినవారి కటాక్షము మా మీదనుండనిమ్ము; ఫరోకు దాసులమగుదుమని చెప్పిరి.

25. 'You have saved our lives!' they answered. 'We are grateful to my lord that we can be Pharaoh's slaves.'

26. అప్పుడు అయిదవ భాగము ఫరోదని నేటివరకు యోసేపు ఐగుప్తు భూములను గూర్చి కట్టడ నియమించెను, యాజకుల భూములు మాత్రమే వినాయింపబడెను. అవి ఫరోవి కావు.

26. Thus Joseph made it a law for the land in Egypt, which is still in force, that a fifth of its produce should go to Pharaoh. Only the land of the priests did not pass over to Pharaoh.

27. ఇశ్రాయేలీయులు ఐగుప్తుదేశమందలి గోషెను ప్రదేశములో నివసించిరి. అందులో వారు ఆస్తి సంపాదించుకొని సంతానాభివృద్ధి పొంది మిగుల విస్తరించిరి.

27. Thus Israel settled in the land of Egypt, in the region of Goshen. There they acquired property, were fertile, and increased greatly.

28. యాకోబు ఐగుప్తుదేశములో పదునేడు సంవత్సరములు బ్రదికెను. యాకోబు దినములు, అనగా అతడు జీవించిన సంవత్సరములు నూటనలుబదియేడు.

28. Jacob lived in the land of Egypt for seventeen years; the span of his life came to a hundred and forty-seven years.

29. ఇశ్రాయేలు చావవలసిన దినములు సమీపించినప్పుడు అతడు తన కుమారుడైన యోసేపును పిలిపించి - నా యెడల నీకు కటాక్షమున్నయెడల దయచేసి నీ చెయ్యి నా తొడక్రింద ఉంచి నా యెడల దయను నమ్మకమును కనుపరచుము; ఎట్లనగా నన్ను ఐగుప్తులో పాతిపెట్టకుము.

29. When the time approached for Israel to die, he called his son Joseph and said to him: 'If you really wish to please me, put your hand under my thigh as a sign of your constant loyalty to me; do not let me be buried in Egypt.

30. నా పితరులతో కూడ నేను పండుకొనునట్లు ఐగుప్తులోనుండి నన్ను తీసికొనిపోయి వారి సమాధిలో నన్ను పాతిపెట్టుమని అతనితో చెప్పెను.

30. When I lie down with my ancestors, have me taken out of Egypt and buried in their burial place.'

31. అందుకతడు - నేను నీ మాట చొప్పున చేసెదననెను. మరియు అతడు - నాతో ప్రమాణము చేయుమన్నప్పుడు యోసేపు అతనితో ప్రమాణము చేసెను. అప్పుడు ఇశ్రాయేలు తన మంచపు తలాపిమీద వంగి దేవునికి నమస్కారము చేసెను.
హెబ్రీయులకు 11:21

31. 'I will do as you say,' he replied. But his father demanded, 'Swear it to me!' So Joseph swore to him. Then Israel bowed at the head of the bed.