1. ప్రధానయాజకుడు ఈ మాటలు నిజమేనా అని అడిగెను.

1. The [cohen hagadol] asked, 'Are these accusations true?'

2. అందుకు స్తెఫను చెప్పినదేమనగా సహోదరులారా, తండ్రులారా, వినుడి. మన పితరుడైన అబ్రాహాము హారానులో కాపురముండక మునుపు మెసొపొతమియలో ఉన్నప్పుడు మహిమగల దేవుడు అతనికి ప్రత్యక్షమై
కీర్తనల గ్రంథము 29:3

2. and Stephen said: 'Brothers and fathers, listen to me! The God of glory appeared to Avraham [avinu] in Mesopotamia before he lived in Haran

3. నీవు నీ దేశమును నీ స్వజనమును విడిచి బయలుదేరి, నేను నీకు చూపింపబోవు దేశమునకు రమ్మని అతనితో చెప్పెను.
ఆదికాండము 12:1, ఆదికాండము 48:4

3. and said to him, 'Leave your land and your family, and go into the land that I will show you.'

4. అప్పుడతడు కల్దీయుల దేశమును విడిచిపోయి హారానులో కాపురముండెను. అతని తండ్రి చనిపోయిన తరువాత, అక్కడ నుండి మీరిప్పుడు కాపురమున్న యీ దేశమందు నివసించుటకై దేవుడతని తీసికొనివచ్చెను
ఆదికాండము 12:5

4. So he left the land of the Kasdim and lived in Haran. After his father died, God made him move to this land where you are living now.

5. ఆయన ఇందులో అతనికి పాదము పట్టునంత భూమినైనను స్వాస్థ్యముగా ఇయ్యక, అతనికి కుమారుడు లేనప్పుడు అతనికిని, అతని తరువాత అతని సంతానమునకును దీనిని స్వాధీనపరతునని అతనికి వాగ్దానము చేసెను.
ఆదికాండము 13:15, ఆదికాండము 15:18, ఆదికాండము 16:1, ఆదికాండము 17:8, ఆదికాండము 48:4, ఆదికాండము 24:7, ద్వితీయోపదేశకాండము 2:5, ద్వితీయోపదేశకాండము 11:5, ద్వితీయోపదేశకాండము 32:49

5. He gave him no inheritance in it, not even space for one foot; yet he promised to give it to him as a possession and to his descendants after him, even though at the time he was childless.

6. అయితే దేవుడు అతని సంతానము అన్యదేశమందు పరవాసు లగుదురనియు, ఆ దేశస్థులు నన్నూరు సంవత్సరముల మట్టుకు వారిని దాస్యమునకు లోపరుచుకొని బాధ పెట్టుదురనియు చెప్పెను
ఆదికాండము 15:13-14, నిర్గమకాండము 2:22

6. What God said to him was, 'Your descendants will be aliens in a foreign land, where they will be in slavery and oppressed for four hundred years.

7. మరియు దేవుడు ఏ జనము నకు వారు దాసులై యుందురో ఆ జనమును నేను విమర్శ చేయుదుననియు, ఆ తరువాత వారు వచ్చి ఈ చోటనన్ను సేవింతురనియు చెప్పెను.
ఆదికాండము 15:14, నిర్గమకాండము 3:12

7. But I will judge the nation that enslaves them,' God said, 'and afterwards they will leave and worship me in this place.'

8. మరియు ఆయన సున్నతి విషయమైన నిబంధన అతని కనుగ్రహించెను. అతడు ఇస్సాకును కని ఆ నిబంధన చొప్పున ఎనిమిదవ దినమందు అత నికి సున్నతిచేసెను; ఇస్సాకు యాకోబును యాకోబు పన్నిద్దరు గోత్రకర్తలను కని వారికి సున్నతి చేసిరి.
ఆదికాండము 17:10-11, ఆదికాండము 21:4

8. And he gave him [b'rit-milah]. So he became the father of Yitz'chak and did his [b'rit-milah] on the eighth day, and Yitz'chak became the father of Ya'akov, and Ya'akov became the father of the Twelve Patriarchs.

9. ఆ గోత్రకర్తలు మత్సరపడి, యోసేపును ఐగుప్తులోనికి పోవుటకు అమ్మివేసిరిగాని, దేవుడతనికి తోడైయుండి అతని శ్రమలన్నిటిలోనుండి తప్పించి
ఆదికాండము 37:11, ఆదికాండము 37:28, ఆదికాండము 39:2-3, ఆదికాండము 39:21, ఆదికాండము 45:4

9. 'Now the Patriarchs grew jealous of Yosef and sold him into slavery in Egypt. But ADONAI was with him;

10. దయను జ్ఞానమును ఐగుప్తు రాజైన ఫరోయెదుట అతనికి అను గ్రహించినందున ఫరో ఐగుప్తునకును తన యింటికంతటికిని అతనిని అధిపతిగా నియమించెను.
ఆదికాండము 41:40, ఆదికాండము 41:43, ఆదికాండము 41:46, కీర్తనల గ్రంథము 105:21

10. he rescued him from all his troubles and gave him favor and wisdom before Pharaoh, king of Egypt, who appointed him chief administrator over Egypt and over all his household.

11. తరువాత ఐగుప్తు దేశమంతటికిని కనాను దేశమంతటికిని కరవును బహు శ్రమయువచ్చెను గనుక మన పితరులకు ఆహారము లేకపోయెను.
ఆదికాండము 41:54-55, ఆదికాండము 42:5

11. Now there came a famine that caused much suffering throughout Egypt and Kena'an

12. ఐగుప్తులో ధాన్యము కలదని యాకోబు విని, మన పితరులను అక్కడికి మొదటి సారి పంపెను.
ఆదికాండము 42:2

12. But when Ya'akov heard that there was grain in Egypt, he sent our fathers there the first time.

13. వారు రెండవసారి వచ్చినప్పుడు యోసేపు తన అన్నదమ్ములకు తన్ను తెలియజేసి కొనెను; అప్పుడు యోసేపు యొక్క వంశము ఫరోకు తెలియవచ్చెను.
ఆదికాండము 45:1, ఆదికాండము 45:3, ఆదికాండము 45:16

13. The second time, Yosef revealed his identity to his brothers, and Yosef's family became known to Pharaoh.

14. యోసేపు తన తండ్రియైన యాకోబును తన స్వజనులందరిని పిలువనంపెను; వారు డెబ్బదియయిదు గురు
ఆదికాండము 45:9-11, ఆదికాండము 45:18-19, నిర్గమకాండము 1:5, ద్వితీయోపదేశకాండము 10:22

14. Yosef then sent for his father Ya'akov and all his relatives, seventy-five people.

15. యాకోబు ఐగుప్తునకు వెళ్లెను; అక్కడ అతడును మన పితరులును చనిపోయి అక్కడ నుండి షెకెమునకు తేబడి,
ఆదికాండము 45:5-6, ఆదికాండము 49:33, నిర్గమకాండము 1:6

15. And Ya'akov went down to Egypt; there he died, as did our other ancestors.

16. షెకెములోని హమోరు కుమారులయొద్ద అబ్రా హాము వెలయిచ్చికొనిన సమాధిలో ఉంచబడిరి.
ఆదికాండము 23:16-17, ఆదికాండము 33:19, ఆదికాండము 49:29-30, ఆదికాండము 50:13, యెహోషువ 24:32

16. Their bodies were removed to Sh'khem and buried in the tomb Avraham had bought from the family of Hamor in Sh'khem for a certain sum of money.

17. అయితే దేవుడు అబ్రాహామునకు అనుగ్రహించిన వాగ్దాన కాలము సమీపించినకొలది ప్రజలు ఐగుప్తులో విస్తారముగా వృద్ధి పొందిరి. తుదకు యోసేపును ఎరుగని వేరొకరాజు ఐగుప్తును ఏలనారంభించెను.
నిర్గమకాండము 1:7-8

17. 'As the time drew near for the fulfillment of the promise God had made to Avraham, the number of our people in Egypt increased greatly,

18. ఇతడు మన వంశస్థుల యెడల కపటముగా ప్రవర్తించి
నిర్గమకాండము 1:7-8

18. until there arose another king over Egypt who had no knowledge of Yosef.

19. తమ శిశువులు బ్రదుకకుండ వారిని బయట పారవేయవలెనని మన పితరులను బాధ పెట్టెను.
నిర్గమకాండము 1:9-10, నిర్గమకాండము 1:18, నిర్గమకాండము 1:22

19. With cruel cunning this man forced our fathers to put their newborn babies outside their homes, so that they would not survive.

20. ఆ కాలమందు మోషే పుట్టెను. అతడు దివ్యసుందరుడై తన తండ్రి యింట మూడు నెలలు పెంచ బడెను.
నిర్గమకాండము 2:2

20. 'It was then that Moshe was born, and he was beautiful in God's sight. For three months he was reared in his father's house;

21. తరువాత అతడు బయట పారవేయబడినప్పుడు ఫరో కుమార్తె అతనిని తీసికొని తన కుమారునిగా పెంచు కొనెను.
నిర్గమకాండము 2:5, నిర్గమకాండము 2:10

21. and when he was put out of his home, Pharaoh's daughter took him and brought him up as her own son.

22. మోషే ఐగుప్తీయుల సకల విద్యలను అభ్యసించి, మాటలయందును కార్యములయందును ప్రవీణుడై యుండెను.

22. So Moshe was trained in all the wisdom of the Egyptians and became both a powerful speaker and a man of action.

23. అతనికి నలువది ఏండ్లు నిండవచ్చినప్పుడు ఇశ్రాయేలీయులైన తన సహోదరులను చూడవలెనన్న బుద్ధి పుట్టెను.
నిర్గమకాండము 2:11

23. But when he was forty years old, the thought came to him to visit his brothers, the people of Isra'el.

24. అప్పుడు వారిలో ఒకడు అన్యాయము ననుభవించుట అతడు చూచి, వానిని రక్షించి బాధపడినవాని పక్షమున ఐగుప్తీయుని చంపి ప్రతికారముచేసెను.
నిర్గమకాండము 2:12

24. On seeing one of them being mistreated, he went to his defense and took revenge by striking down the Egyptian.

25. తన ద్వారా తన సహోదరులకు దేవుడు రక్షణ దయచేయుచున్న సంగతి వారు గ్రహింతురని అతడు తలంచెను గాని వారు గ్రహింపరైరి.

25. He supposed his brothers would understand that God was using him to rescue them, but they didn't understand.

26. మరునాడు ఇద్దరు పోట్లాడుచుండగా అతడు వారిని చూచి అయ్యలారా, మీరు సహోదరులు; మీరెందుకు ఒకనికొకడు అన్యాయము చేసికొనుచున్నారని చెప్పి వారిని సమాధానపరచ జూచెను.

26. When he appeared the next day, as they were fighting, and tried to make peace between them by saying, 'Men, you are brothers! Why do you want to hurt each other?'

27. అయినను తన పొరుగువానికి అన్యాయము చేసినవాడుమా మీద అధికారినిగాను తీర్పరినిగాను నిన్ను నియమించిన వాడెవడు?
నిర్గమకాండము 2:13-14

27. the one who was mistreating his fellow pushed Moshe away and said, 'Who made you a ruler and judge over us?

28. నీవు నిన్న ఐగుప్తీయుని చంపినట్టు నన్నును చంపదలచియున్నావా అని అతనిని త్రోసివేసెను.
నిర్గమకాండము 2:13-14

28. Do you want to kill me, the way you killed that Egyptian yesterday?'

29. మోషే ఆ మాట విని పారిపోయి మిద్యాను దేశములో పరదేశియైయుండి, అక్కడ ఇద్దరు కుమారులను కనెను.
నిర్గమకాండము 2:15-22, నిర్గమకాండము 18:3-4

29. On hearing this, Moshe fled the country and became an exile in the land of Midyan, where he had two sons.

30. నలువది ఏండ్లయిన పిమ్మట సీనాయి పర్వతారణ్యమందు ఒక పొదలోని అగ్నిజ్వాలలో ఒక దేవదూత అతనికగపడెను.
నిర్గమకాండము 3:1, నిర్గమకాండము 3:2-3

30. After forty more years, an angel appeared to him in the desert near Mount Sinai in the flames of a burning thorn bush.

31. మోషే చూచి ఆ దర్శనమునకు ఆశ్చర్యపడి దాని నిదానించి చూచుటకు దగ్గరకు రాగా
నిర్గమకాండము 3:2-3

31. When Moshe saw this, he was amazed at the sight; and as he approached to get a better look, there came the voice of ADONAI,

32. నేను నీ పితరుల దేవుడను, అబ్రాహాము ఇస్సాకు యాకోబుల దేవుడను అని ప్రభువు వాక్కు వినబడెను గనుక మోషే వణకి, నిదానించి చూచుటకు తెగింప లేదు.

32. 'I am the God of your fathers, the God of Avraham, Yitz'chak and Ya'akov.' But Moshe trembled with fear and didn't dare to look.

33. అందుకు ప్రభువునీ చెప్పులు విడువుము; నీవు నిలిచియున్నచోటు పరిశుద్ధభూమి.
నిర్గమకాండము 3:5

33. ADONAI said to him, 'Take off your sandals, because the place where you are standing is holy ground.

34. ఐగుప్తులో నున్న నా ప్రజల దురవస్థను నేను నిదానించి చూచితిని; వారి మూలుగు వింటిని; వారిని విడిపించుటకు దిగివచ్చి యున్నాను; రమ్ము, నేనిప్పుడు నిన్ను ఐగుప్తునకు పంపుదునని అతనితో చెప్పెను.
నిర్గమకాండము 2:24, నిర్గమకాండము 3:7-10

34. I have clearly seen how My people are being oppressed in Egypt, I have heard their cry, and I have come down to rescue them, and now I will send you to Egypt.'

35. అధికారినిగాను తీర్పరినిగాను నిన్ను నియమించినవాడెవడని వారు నిరాకరించిన యీ మోషేను అతనికి పొదలో కనబడిన దేవదూత ద్వారా దేవుడు అధికారిని గాను విమోచకునిగాను నియమించి పంపెను
నిర్గమకాండము 2:14, నిర్గమకాండము 3:2

35. This Moshe, whom they rejected, saying, 'Who made you a ruler and judge?' is the very one whom God sent as both ruler and ransomer by means of the angel that appeared to him in the thorn bush.

36. ఇతడు ఐగుప్తులోను ఎఱ్ఱసముద్రములోను నలువది ఏండ్లు అరణ్యములోను మహత్కార్యములను సూచక క్రియలను చేసి వారిని తోడుకొని వచ్చెను.
నిర్గమకాండము 7:3, నిర్గమకాండము 14:21, సంఖ్యాకాండము 14:33

36. This man led them out, performing miracles and signs in Egypt, at the Red Sea and in the wilderness for forty years.

37. నావంటి యొక ప్రవక్తను దేవుడు మీ సహోదరు లలో మీకు పుట్టించును అని ఇశ్రాయేలీయులతో చెప్పిన మోషే యితడే.
ద్వితీయోపదేశకాండము 18:15-18

37. This is the Moshe who said to the people of Isra'el, 'God will raise up a prophet like me from among your brothers'

38. సీనాయి పర్వతముమీద తనతో మాటలాడిన దేవదూతతోను మన పితరులతోను అరణ్యములోని సంఘమందు ఉండి మనకిచ్చుటకు జీవవాక్యములను తీసికొనినవాడితడే.
నిర్గమకాండము 19:1-6, నిర్గమకాండము 20:1-17, నిర్గమకాండము 23:20-21, ద్వితీయోపదేశకాండము 5:4-22, ద్వితీయోపదేశకాండము 9:10-11

38. This is the man who was in the assembly in the wilderness, accompanied by the angel that had spoken to him at Mount Sinai and by our fathers, the man who was given living words to pass on to us.

39. ఇతనికి మన పితరులు లోబడనొల్లక యితనిని త్రోసివేసి, తమ హృదయములలో ఐగుప్తునకు పోగోరిన వారై
సంఖ్యాకాండము 14:3-4, నిర్గమకాండము 19:1-6, నిర్గమకాండము 20:1-17, నిర్గమకాండము 23:20-21

39. But our fathers did not want to obey him. On the contrary, they rejected him and in their hearts turned to Egypt,

40. మాకు ముందు నడుచునట్టి దేవతలను మాకు చేయుము; ఐగుప్తు దేశములోనుండి మనలను తోడుకొని వచ్చిన యీ మోషే యేమాయెనో మాకు తెలియదని అహరోనుతో అనిరి.
నిర్గమకాండము 32:1, నిర్గమకాండము 32:23

40. saying to Aharon, 'Make us some gods to lead us; because this Moshe, who led us out of Egypt- we don't know what has become of him.'

41. ఆ దినములలో వారొక దూడను చేసికొని ఆ విగ్రహమునకు బలి నర్పించి, తమ చేతులతో నిర్మించిన వాటియందు ఉల్లసించిరి.
నిర్గమకాండము 32:4-6

41. That was when they made an idol in the shape of a calf and offered a sacrifice to it and held a celebration in honor of what they had made with their own hands.

42. అందుకు దేవుడు వారికి విముఖుడై ఆకాశసైన్యమును సేవించుటకు వారిని విడిచిపెట్టెను. ఇందుకు ప్రమాణముగా ప్రవక్తల గ్రంథమందు ఈలాగు వ్రాయబడియున్నది. ఇశ్రాయేలు ఇంటివారలారా మీరు అరణ్యములో నలువది యేండ్లు బలి పశువులను అర్పణములను నాకు అర్పించితిరా?
యిర్మియా 7:18, యిర్మియా 8:2, యిర్మియా 19:13, ఆమోసు 5:25-26

42. So God turned away from them and gave them over to worship the stars- as has been written in the book of the prophets, 'People of Isra'el, it was not to me that you offered slaughtered animals and sacrifices for forty years in the wilderness!

43. మీరు పూజించుటకు చేసికొనిన ప్రతిమలైన మొలొకు గుడారమును రొంఫాయను దేవతయొక్క నక్షత్రమును మోసికొని పోతిరి గనుక బబులోను ఆవలికి మిమ్మును కొనిపోయెదను.
ఆమోసు 5:25-26

43. No, you carried the tent of Molekh and the star of your god Reifan, the idols you made so that you could worship them. Therefore, I will send you into exile beyond Bavel.'

44. అతడు చూచిన మాదిరిచొప్పున దాని చేయవలెనని మోషేతో చెప్పినవాడు ఆజ్ఞాపించిన ప్రకారము, సాక్ష్యపుగుడారము అరణ్యములో మన పితరులయొద్ద ఉండెను.
నిర్గమకాండము 25:1-40, నిర్గమకాండము 25:40, నిర్గమకాండము 27:21, సంఖ్యాకాండము 1:50

44. 'Our fathers had the Tent of Witness in the wilderness. It had been made just as God, who spoke to Moshe, had ordered it made, according to the pattern Moshe had seen.

45. మన పితరులు తమ పెద్దలచేత దానిని తీసికొనిన వారై, దేవుడు తమ యెదుటనుండి వెళ్లగొట్టిన జనములను వారు స్వాధీనపరచుకొన్నప్పుడు, యెహోషువతోకూడ ఈ దేశములోనికి దానిని తీసికొనివచ్చిరి. అది దావీదు దినములవరకు ఉండెను.
ఆదికాండము 48:4, ఆదికాండము 24:7, ద్వితీయోపదేశకాండము 2:5, ద్వితీయోపదేశకాండము 11:5, యెహోషువ 3:14-17, యెహోషువ 18:1, యెహోషువ 23:9, యెహోషువ 24:18, 2 సమూయేలు 7:2-16, 1 రాజులు 8:17-18, 1 దినవృత్తాంతములు 17:1-14, 2 దినవృత్తాంతములు 6:7-8, కీర్తనల గ్రంథము 132:5

45. Later on, our fathers who had received it brought it in with Y'hoshua when they took the Land away from the nations that God drove out before them. 'So it was until the days of David.

46. అతడు దేవుని దయపొంది యాకోబుయొక్క దేవుని నివాసస్థలము కట్టగోరెను.
ఆదికాండము 48:4, ఆదికాండము 24:7, ద్వితీయోపదేశకాండము 2:5, ద్వితీయోపదేశకాండము 11:5, యెహోషువ 3:14-17, యెహోషువ 18:1, యెహోషువ 23:9, యెహోషువ 24:18, 2 సమూయేలు 7:2-16, 1 రాజులు 8:17-18, 1 దినవృత్తాంతములు 17:1-14, 2 దినవృత్తాంతములు 6:7-8, కీర్తనల గ్రంథము 132:5

46. He enjoyed God's favor and asked if he might provide a dwelling place for the God of Ya'akov

47. అయితే సొలొమోను ఆయనకొరకు మందిరము కట్టించెను.
1 రాజులు 6:1-2, 1 రాజులు 6:14, 1 రాజులు 8:19-20, 2 దినవృత్తాంతములు 3:1, 2 దినవృత్తాంతములు 5:1, 2 దినవృత్తాంతములు 6:2, 2 దినవృత్తాంతములు 6:10

47. and Shlomo did build him a house.

48. అయినను ఆకాశము నా సింహాసనము భూమి నా పాదపీఠము మీరు నాకొరకు ఏలాటి మందిరము కట్టుదురు? నా విశ్రాంతి స్థలమేది?

48. But [Ha'Elyon] does not live in places made by hand! As the prophet says,

49. ఇవన్నియు నా హస్తకృతములు కావా? అని ప్రభువు చెప్పుచున్నాడు
యెషయా 66:1-2

49. 'Heaven is my throne,' says ADONAI, 'and the earth is my footstool. What kind of house could you build for me? What kind of place could you devise for my rest?

50. అని ప్రవక్త పలికిన ప్రకారము సర్వోన్నతుడు హస్త కృతాలయములలో నివసింపడు.
యెషయా 66:1-2

50. Didn't I myself make all these things?'

51. ముష్కరులారా, హృదయములను చెవులను దేవుని వాక్యమునకు లోపరచనొల్లనివారలారా, మీ పితరులవలె మీరును ఎల్లప్పుడు పరిశుద్ధాత్మను ఎదిరించుచున్నారు.
నిర్గమకాండము 32:9, నిర్గమకాండము 33:3-5, లేవీయకాండము 26:41, సంఖ్యాకాండము 27:14, యెషయా 63:10, యిర్మియా 6:10, యిర్మియా 9:26

51. 'Stiffnecked people, with uncircumcised hearts and ears! You continually oppose the [Ruach HaKodesh]! You do the same things your fathers did!

52. మీ పితరులు ప్రవక్తలలో ఎవనిని హింసింపక యుండిరి? ఆ నీతిమంతుని రాకనుగూర్చి ముందు తెలిపినవారిని చంపిరి. ఆయనను మీరు ఇప్పుడు అప్పగించి హత్య చేసినవారైతిరి.
2 దినవృత్తాంతములు 36:16

52. Which of the prophets did your fathers not persecute? They killed those who told in advance about the coming of the [Tzaddik], and now you have become his betrayers and murderers!-

53. దేవదూతల ద్వారా నియమింపబడిన ధర్మశాస్త్రమును మీరు పొందితిరిగాని దానిని గైకొనలేదని చెప్పెను.

53. you!- who receive the [Torah] as having been delivered by angels- but do not keep it!'

54. వారీ మాటలు విని కోపముతో మండిపడి అతనిని చూచి పండ్లుకొరికిరి.
యోబు 16:9, కీర్తనల గ్రంథము 35:16, కీర్తనల గ్రంథము 37:12, కీర్తనల గ్రంథము 112:10

54. On hearing these things, they were cut to their hearts and ground their teeth at him.

55. అయితే అతడు పరిశుద్ధాత్మతో నిండుకొనినవాడై ఆకాశమువైపు తేరిచూచి, దేవుని మహిమను యేసు దేవుని కుడిపార్శ్వమందు నిలిచి యుండుటను చూచి

55. But he, full of the [Ruach HaKodesh], looked up to heaven and saw God's [Sh'khinah], with Yeshua standing at the right hand of God.

56. ఆకాశము తెరవబడుటయు, మనుష్యకుమారుడు దేవుని కుడిపార్శ్వమందు నిలిచి యుండుటయు చూచుచున్నానని చెప్పెను.

56. 'Look!' he exclaimed, 'I see heaven opened and the Son of Man standing at the right hand of God!'

57. అప్పుడు వారు పెద్ద కేకలువేసి చెవులు మూసికొని యేకముగా అతనిమీదపడి

57. At this, they began yelling at the top of their voices, so that they wouldn't have to hear him; and with one accord, they rushed at him,

58. పట్టణపు వెలుపలికి అతనిని వెళ్లగొట్టి, రాళ్లు రువ్వి చంపిరి. సాక్షులు సౌలు అను ఒక యౌవనుని పాదములయొద్ద తమ వస్త్రములుపెట్టిరి.

58. threw him outside the city and began stoning him. And the witnesses laid down their coats at the feet of a young man named Sha'ul.

59. ప్రభువును గూర్చి మొరపెట్టుచు యేసు ప్రభువా, నా ఆత్మను చేర్చుకొనుమని స్తెఫను పలుకుచుండగా వారు అతనిని రాళ్లతో కొట్టిరి.
కీర్తనల గ్రంథము 31:5

59. As they were stoning him, Stephen called out to God, 'Lord Yeshua! Receive my spirit!'

60. అతడు మోకాళ్లూని ప్రభువా, వారిమీద ఈ పాపము మోపకుమని గొప్ప శబ్దముతో పలికెను; ఈ మాట పలికి నిద్రించెను. సౌలు అతని చావునకు సమ్మతించెను.

60. Then he kneeled down and shouted out, 'Lord! Don't hold this sin against them!' With that, he died;