1. మరియు యెహోవా సీనాయికొండమీద మోషేకు ఈలాగు సెలవిచ్చెను

1. GOD spoke to Moses at Mount Sinai,

2. నీవు ఇశ్రాయేలీయులతో ఇట్ల నుమునేను మీకిచ్చుచున్న దేశములోనికి మీరు వచ్చిన తరువాత ఆ భూమికూడ యెహోవా పేరట విశ్రాంతి కాలమును, ఆచరింపవలెను.

2. 'Speak to the People of Israel. Tell them: When you enter the land which I am going to give you, the land will observe a Sabbath to GOD.

3. ఆరు సంవత్సరములు నీ చేను విత్తవలెను. ఆరు సంవత్సరములు నీ ఫలవృక్షములతోటను బద్దించి దాని ఫలములను కూర్చుకొనవచ్చును.

3. Sow your fields, prune your vineyards, and take in your harvests for six years.

4. ఏడవ సంవత్సరము భూమికి మహా విశ్రాంతి కాలము, అనగా యెహోవా పేరట విశ్రాంతి సంవత్సరముగా ఉండవలెను. అందులో నీ చేను విత్త కూడదు; నీ ఫలవృక్షములతోటను శుద్ధిపరచకూడదు.

4. But the seventh year the land will take a Sabbath of complete and total rest, a Sabbath to GOD; you will not sow your fields or prune your vineyards.

5. నీ కారుచేల పంటను కోసికొనకూడదు, శుద్ధిపరచని నీ వృక్షఫలములను ఏరుకొనకూడదు; అది భూమికి విశ్రాంతి సంవత్సరము.

5. Don't reap what grows of itself; don't harvest the grapes of your untended vines. The land gets a year of complete and total rest.

6. అప్పుడు భూమి యొక్క విశ్రాంతి సంవత్సర సస్యము నీకును నీ దాసునికిని నీ దాసికిని నీ జీతగానికిని నీతో నివసించు పరదేశికిని ఆహారమగును.

6. But you can eat from what the land volunteers during the Sabbath year--you and your men and women servants, your hired hands, and the foreigners who live in the country,

7. మరియు నీ పశువుల కును నీ దేశజంతువులకును దాని పంట అంతయు మేతగా ఉండును.

7. and, of course, also your livestock and the wild animals in the land can eat from it. Whatever the land volunteers of itself can be eaten.

8. మరియు ఏడు విశ్రాంతి సంవత్సరములను, అనగా ఏడేసి యేండ్లుగల సంవత్సరములను లెక్కింపవలెను. ఆ యేడు విశ్రాంతి సంవత్సరములకాలము నలుబది తొమ్మిది సంవత్సరములగును.

8. 'Count off seven Sabbaths of years--seven times seven years: Seven Sabbaths of years adds up to forty-nine years.

9. ఏడవ నెల పది యౌవనాడు మీ స్వదేశమంతట శృంగనాదము చేయవలెను. ప్రాయశ్చి త్తార్థదినమున మీ దేశమంతట ఆ శృంగనాదము చేయవలెను.

9. Then sound loud blasts on the ram's horn on the tenth day of the seventh month, the Day of Atonement. Sound the ram's horn all over the land.

10. మీరు ఆ సంవత్సరమును, అనగా ఏబదియవ సంవత్స రమును పరిశుద్ధపరచి మీ దేశవాసులకందరికి విడుదల కలిగినదని చాటింపవలెను; అది మీకు సునాదముగా నుండును; అప్పుడు మీలో ప్రతివాడు తన స్వాస్థ్యమును తిరిగి పొందవలెను; ప్రతివాడు తన కుటుంబమునకు తిరిగి రావలెను.

10. Sanctify the fiftieth year; make it a holy year. Proclaim freedom all over the land to everyone who lives in it--a Jubilee for you: Each person will go back to his family's property and reunite with his extended family.

11. ఆ సంవత్సరము, అనగా ఏబదియవ సంవత్స రము మీకు సునాదకాలము. అందులో మీరు విత్తకూడదు కారుపంటను కోయకూడదు శుద్ధిపరచని నీ ఫల వృక్షముల పండ్లను ఏరుకొనకూడదు.

11. The fiftieth year is your Jubilee year: Don't sow; don't reap what volunteers itself in the fields; don't harvest the untended vines

12. అది సునాద కాలము; అది మీకు పరిశుద్ధమగును, పొలములో దానంతట అదే పండిన పంటను మీరు తినెదరు.

12. because it's the Jubilee and a holy year for you. You're permitted to eat from whatever volunteers itself in the fields.

13. ఆ సునాద సంవత్సరమున మీలో ప్రతివాడు తన స్వాస్థ్యమును మరల పొందవలెను.

13. 'In this year of Jubilee everyone returns home to his family property.

14. నీవు నీ పొరుగువానికి వెలకు ఇచ్చిన దేని విషయములోకాని నీ పొరుగువాని దగ్గర నీవు కొనిన దేని విషయములో కాని మీరు ఒకరినొకరు బాధింపకూడదు.

14. 'If you sell or buy property from one of your countrymen, don't cheat him.

15. సునాద సంవత్సరమైన తరువాత గడచిన యేండ్ల లెక్క చొప్పున నీ పొరుగు వానియొద్ద నీవు దానిని కొనవలెను. పంటల లెక్కచొప్పున అతడు నీకు దానిని అమ్మవలెను.

15. Calculate the purchase price on the basis of the number of years since the Jubilee. He is obliged to set the sale price on the basis of the number of harvests remaining until the next Jubilee.

16. ఆ సంవత్సరముల లెక్క హెచ్చినకొలది దాని వెల హెచ్చింపవలెను, ఆ సంవత్సరముల లెక్క తగ్గినకొలది దాని వెల తగ్గింపవలెను. ఏలయనగా పంటల లెక్కచొప్పున అతడు దాని నీకు అమ్మును గదా.

16. The more years left, the more money; you can raise the price. But the fewer years left, the less money; decrease the price. What you are buying and selling in fact is the number of crops you're going to harvest.

17. మీరు ఒకరి నొకరు బాధింపక నీ దేవునికి భయపడవలెను. నేను మీ దేవుడనైన యెహోవాను.

17. Don't cheat each other. Fear your God. I am GOD, your God.

18. కాబట్టి మీరు నా కట్టడలను నా విధులను గైకొని వాటి ననుసరించి నడుచుకొనవలెను.

18. 'Keep my decrees and observe my laws and you will live secure in the land.

19. అప్పుడు మీరు ఆ దేశములో సురక్షితముగా నివసించెదరు, ఆ భూమి ఫలించును. మీరు తృప్తిగా భుజించి దానిలో సురక్షితముగా నివసించెదరు.

19. The land will yield its fruit; you will have all you can eat and will live safe and secure.

20. ఏడవ యేట మేము ఏమి తిందుము? ఇదిగో మేము చల్లను పంటకూర్చను వల్లగాదే అనుకొందురేమో.

20. Do I hear you ask, 'What are we going to eat in the seventh year if we don't plant or harvest?'

21. అయితే నేను ఆరవయేట నా దీవెన మీకు కలుగునట్లు ఆజ్ఞాపించెదను; అది మూడేండ్ల పంటను మీకు కలుగజేయును.

21. I assure you, I will send such a blessing in the sixth year that the land will yield enough for three years.

22. మీరు ఎనిమిదవ సంవత్సరమున విత్తనములు విత్తి తొమ్మిదవ సంవత్సరమువరకు పాత పంట తినెదరు; దాని పంటను కూర్చువరకు పాత దానిని తినెదరు.

22. While you plant in the eighth year, you will eat from the old crop and continue until the harvest of the ninth year comes in.

23. భూమిని శాశ్వత విక్రయము చేయకూడదు. ఆ భూమి నాదే, మీరు నాయొద్ద కాపురమున్న పరదేశులు.

23. 'The land cannot be sold permanently because the land is mine and you are foreigners--you're my tenants.

24. మీ స్వాస్థ్యమైన ప్రతి పొలము మరల విడిపింపబడునట్లుగా దాని అమ్ముకొనవలెను.

24. You must provide for the right of redemption for any of the land that you own.

25. నీ సహోదరుడు బీదవాడై తన స్వాస్థ్యములో కొంత అమ్మిన తరువాత అతనికి సమీప బంధువుడు విడిపింప వచ్చినయెడల తన సహోదరుడు అమ్మినదానిని అతడు విడిపించును.

25. 'If one of your brothers becomes poor and has to sell any of his land, his nearest relative is to come and buy back what his brother sold.

26. అయితే ఒకడు సమీప బంధువుడు లేకయే దాని విడిపించుకొనుటకు కావలసిన సొమ్ము సంపాదించిన యెడల

26. If a man has no one to redeem it but he later prospers and earns enough for its redemption,

27. దానిని అమ్మినది మొదలుకొని గడచిన సంవత్సరములు లెక్కించి యెవరికి దానిని అమ్మెనో వారికి ఆ శేషము మరల ఇచ్చి తన స్వాస్థ్యమును పొందును.

27. he is to calculate the value since he sold it and refund the balance to the man to whom he sold it; he can then go back to his own land.

28. అతనికి దాని రాబట్టుకొనుటకై కావలసిన సొమ్ము దొరకని యెడల అతడు అమ్మిన సొత్తు సునాదసంవత్సరమువరకు కొనిన వాని వశములో ఉండవలెను. సునాదసంవత్సరమున అది తొలగిపోవును; అప్పుడతడు తన స్వాస్థ్యమును మరల నొందును.

28. If he doesn't get together enough money to repay him, what he sold remains in the possession of the buyer until the year of Jubilee. In the Jubilee it will be returned and he can go back and live on his land.

29. ఒకడు ప్రాకారముగల ఊరిలోని నివాసగృహమును అమ్మినయెడల దాని అమ్మినదినము మొదలుకొని నిండు సంవత్సరములోగా దాని విడిపింపవచ్చును; ఆ సంవత్సర దినములోనే దాని విడిపించుకొనవచ్చును.

29. 'If a man sells a house in a walled city, he retains the right to buy it back for a full year after the sale. At any time during that year he can redeem it.

30. అయితే ఆ సంవత్సరదినములు నిండకమునుపు దాని విడిపింపనియెడల ప్రాకారముగల ఊరిలోనున్న ఆ యిల్లు కొనినవానికి వాని తరతరములకు అది స్థిరముగానుండును. అది సునాద కాలమున తొలగిపోదు.

30. But if it is not redeemed before the full year has passed, it becomes the permanent possession of the buyer and his descendants. It is not returned in the Jubilee.

31. చుట్టును ప్రాకారములులేని గ్రామములలోని యిండ్లను వెలిపొలములుగా ఎంచవలెను. అవి విడుదల కావచ్చును; అవి సునాదకాలములో తొలగిపోవును.

31. However, houses in unwalled villages are treated the same as fields. They can be redeemed and have to be returned at the Jubilee.

32. అయితే లేవీయుల పట్టణములు, అనగా వారి స్వాధీన పట్టణములలోని యిండ్లను విడిపించుటకు అధికారము లేవీయులకు శాశ్వతముగా ఉండును.

32. 'As to the Levitical cities, houses in the cities owned by the Levites are always subject to redemption.

33. లేవీయుల పట్టణముల యిండ్లు ఇశ్రాయేలీయుల మధ్యనున్న వారి స్వాస్థ్యము గనుక ఒకడు లేవీయులయొద్ద ఇల్లు సంపాదించిన యెడల పిత్రార్జిత పట్టణములో అమ్మబడిన ఆ యిల్లు సునాదసంవత్సరమున తొలగిపోవును.

33. Levitical property is always redeemable if it is sold in a town that they hold and reverts to them in the Jubilee, because the houses in the towns of the Levites are their property among the People of Israel.

34. వారు తమ పట్టణముల ప్రాంతభూములను అమ్ముకొనకూడదు; అవి వారికి శాశ్వత స్వాస్థ్యము.

34. The pastures belonging to their cities may not be sold; they are their permanent possession.

35. పరవాసియైనను అతిథియైనను నీ సహోదరుడొకడు బీదవాడై నిరాధారుడై నీయొద్దకు వచ్చినయెడల నీవు వానికి సహాయము చేయవలెను; అతడు నీవలన బ్రదుకవలెను.
లూకా 6:35

35. 'If one of your brothers becomes indigent and cannot support himself, help him, the same as you would a foreigner or a guest so that he can continue to live in your neighborhood.

36. నీ దేవునికి భయపడి వానియొద్ద వడ్డినైనను తీసి కొనకూడదు; నీ సహోదరుడు నీవలన బ్రదుకవలెను.
లూకా 6:35

36. Don't gouge him with interest charges; out of reverence for your God help your brother to continue to live with you in the neighborhood.

37. నీ రూకలు వానికి వడ్డికియ్యకూడదు; నీ ఆహారమును వానికి లాభమున కియ్యకూడదు.

37. Don't take advantage of his plight by running up big interest charges on his loans, and don't give him food for profit.

38. నేను మీకు కనాను దేశమునిచ్చి మీకు దేవుడగునట్లు ఐగుప్తుదేశములోనుండి మిమ్మును రప్పించిన మీ దేవుడనైన యెహోవాను.

38. I am your GOD who brought you out of Egypt to give you the land of Canaan and to be your God.

39. నీయొద్ద నివసించు నీ సహోదరుడు బీదవాడై నీకు అమ్మబడినయెడల వానిచేత బానిససేవ చేయించుకొన కూడదు.

39. 'If one of your brothers becomes indigent and has to sell himself to you, don't make him work as a slave.

40. వాడు జీతగానివలెను పరవాసివలెను నీయొద్ద నివసించు సునాదసంవత్సరమువరకు నీ యొద్ద దాసుడుగా ఉండవలెను.

40. Treat him as a hired hand or a guest among you. He will work for you until the Jubilee,

41. అప్పుడతడు తన పితరుల స్వాస్థ్యమును మరల అనుభవించునట్లు తన పిల్లలతో కూడ నీయొద్దనుండి బయలుదేరి తన వంశస్థులయొద్దకు తిరిగి వెళ్లవలెను.

41. after which he and his children are set free to go back to his clan and his ancestral land.

42. ఏలయనగా వారు నాకే దాసులైయున్నారు, నేను ఐగుప్తులో నుండి వారిని రప్పించితిని; దాసులను అమ్మినట్లు వారిని అమ్మకూడదు;

42. Because the People of Israel are my servants whom I brought out of Egypt, they must never be sold as slaves.

43. నీ దేవునికి భయపడి అట్టివానిని కఠినముగా చూడకుము.
కొలొస్సయులకు 4:1

43. Don't tyrannize them; fear your God.

44. మీ చుట్టుపట్లనున్న జనములలో నుండి దాసీలను దాసులను కొనవచ్చును.

44. 'The male and female slaves which you have are to come from the surrounding nations; you are permitted to buy slaves from them.

45. మరియు మీ మధ్య నివసించు పరదేశులను నీ దేశములో వారికి పుట్టిన వారిని కొనవచ్చును; వారు మీ సొత్తగుదురు.

45. You may also buy the children of foreign workers who are living among you temporarily and from their clans which are living among you and have been born in your land. They become your property.

46. మీ తరువాత మీ సంతతివారికి స్వాస్థ్యముగా ఉండునట్లు మీరు ఇట్టివారిని స్వతంత్రించుకొనవచ్చును; వారు శాశ్వతముగా మీకు దాసులగుదురు కాని, ఇశ్రాయేలీయులైన మీరు సహోదరులు గనుక ఒకని చేత ఒకడు కఠినసేవ చేయించు కొనకూడదు.

46. You may will them to your children as property and make them slaves for life. But you must not tyrannize your brother Israelites.

47. పరదేశియేగాని నీయొద్ద నివసించువాడేగాని ధనసంపాదనము చేసికొనునప్పుడు అతనియొద్ద నివసించు నీ సహోదరుడు బీదవాడై నీయొద్ద నివసించు ఆ పరదేశికైనను ఆ పరదేశి కుటుంబములో వేరొకనికైనను తన్ను అమ్ముకొనిన యెడల

47. 'If a foreigner or temporary resident among you becomes rich and one of your brothers becomes poor and sells himself to the foreigner who lives among you or to a member of the foreigner's clan,

48. తన్ను అమ్ముకొనిన తరువాత వానికి విడుదల కావచ్చును. వాని సహోదరులలో ఒకడు వానిని విడి పింపవచ్చును.

48. he still has the right of redemption after he has sold himself. One of his relatives may buy him back.

49. వాని పినతండ్రియేగాని పినతండ్రి కుమారుడేగాని వాని వంశములో వాని రక్తసంబంధియేగాని వాని విడిపింపవచ్చును. కావలసిన క్రయధనము వానికి దొరికిన యెడల తన్ను తాను విడిపించుకొనవచ్చును.

49. An uncle or cousin or any close relative of his extended family may redeem him. Or, if he gets the money together, he can redeem himself.

50. అప్పుడు వాడు అమ్మబడిన సంవత్సరము మొదలుకొని సునాద సంవత్సరమువరకు తన్ను కొనినవానితో లెక్కచూచుకొనవలెను. వాని క్రయధనము ఆ సంవత్సరముల లెక్కచొప్పున ఉండవలెను. తాను జీతగాడైయుండిన దినముల కొలది ఆ క్రయధనమును తగ్గింపవలెను.

50. What happens then is that he and his owner count out the time from the year he sold himself to the year of Jubilee; the buy-back price is set according to the wages of a hired hand for that number of years.

51. ఇంక అనేక సంవత్సరములు మిగిలి యుండినయెడల వాటినిబట్టి తన్ను అమ్మిన సొమ్ములో తన విమోచన క్రయధనమును మరల ఇయ్యవలెను.

51. If many years remain before the Jubilee, he must pay back a larger share of his purchase price,

52. సునాద సంవత్సరమునకు కొన్ని సంవత్సరములే తక్కువైన యెడల అతనితో లెక్క చూచుకొని సంవత్సరముల లెక్కచొప్పున తన విమోచనక్రయధనమును అతనికి చెల్లింపవలెను.

52. but if only a few years remain until the Jubilee, he is to calculate his redemption price accordingly.

53. ఏటేటికి జీతగానివలె వాడతనియొద్ద ఉండవలెను. అతడు మీ కన్నులయెదుట వానిచేత కఠినముగా సేవ చేయించకూడదు.
కొలొస్సయులకు 4:1

53. He is to be treated as a man hired from year to year. You must make sure that his owner does not tyrannize him.

54. అతడు ఈ రీతిగా విడిపింపబడనియెడల సునాదసంవత్సరమున వాడు తన పిల్లలతో కూడ విడుదలనొందును.

54. 'If he is not redeemed in any of these ways, he goes free in the year of Jubilee, he and his children,

55. ఏలయనగా ఇశ్రాయేలీయులు నాకే దాసులు; నేను ఐగుప్తుదేశములో నుండి రప్పించిన నా దాసులే. నేను మీ దేవుడనైన యెహోవాను.

55. because the People of Israel are my servants, my servants whom I brought out of Egypt. I am GOD, your God.