1. ఇవియును సొలొమోను సామెతలే యూదారాజైన హిజ్కియా సేవకులు వీటిని ఎత్తి వ్రాసిరి.

1. These also, are proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah king of Judah transcribed.

2. సంగతి మరుగుచేయుట దేవునికి ఘనత సంగతి శోధించుట రాజులకు ఘనత.

2. The glory of God, is to conceal a thing, but, the glory of kings, is to search out a thing.

3. ఆకాశముల యెత్తును భూమి లోతును రాజుల అభిప్రాయమును అగోచరములు.

3. The heavens for height, and the earth for depth, but, the heart of kings, cannot be searched.

4. వెండిలోని మష్టు తీసివేసినయెడల పుటము వేయువాడు పాత్రయొకటి సిద్ధపరచును.

4. Remove the dross from the silver, and there cometh forth, to the refiner, a vessel:

5. రాజు ఎదుటనుండి దుష్టులను తొలగించినయెడల అతని సింహాసనము నీతివలన స్థిరపరచబడును.

5. Remove a lawless man from before the king, that his throne, may be established in righteousness.

6. రాజు ఎదుట డంబము చూపకుము గొప్పవారున్న చోట నిలువకుము.

6. Do not honour thyself before a king, nor, in the place of great men, do thou stand;

7. నీ కన్నులు చూచిన ప్రధానియెదుట ఒకడు నిన్ను తగ్గించుటకంటె ఇక్కడికి ఎక్కి రమ్మని అతడు నీతో చెప్పుట నీకు మేలు గదా.
లూకా 14:10

7. For better it be said to thee, Come up hither, than that thou be put lower down before a noble, whom thine own eyes, have beheld.

8. ఆలోచన లేక వ్యాజ్యెమాడుటకు పోకుము నీ పొరుగువాడు నిన్ను అవమానపరచిదాని అంత మున ఇక నీవేమి చేయుదువని నీతో అనునేమో.

8. Do not go forth to strive in haste, lest thou know not what to do in the latter end thereof, when thy neighbour, hath put thee to shame.

9. నీ పొరుగువానితో నీవు వ్యాజ్యెమాడవచ్చును గాని పరునిగుట్టు బయటపెట్టకుము.

9. Thy contention, urge thou with thy neighbour, and, the secret of another, do not reveal:

10. బయటపెట్టినయెడల వినువాడు నిన్ను అవమానపరచు నేమో అందువలన నీకు కలిగిన అపకీర్తి యెన్నటికిని పోకుండును.

10. Lest he that heareth expose thee, and, the report concerning thee, turn not away.

11. సమయోచితముగా పలుకబడిన మాట చిత్రమైన వెండి పళ్లెములలో నుంచబడిన బంగారు పండ్లవంటిది.

11. Golden fruit in figured silver baskets, is a word spoken on fitting occasion.

12. బంగారు కర్ణభూషణమెట్టిదో అపరంజి ఆభరణ మెట్టిదో వినువాని చెవికి జ్ఞానముగల ఉపదేశకుడు అట్టివాడు.

12. A ring of gold, and a vessel of precious metal, is a wise reprover, on a hearing ear.

13. నమ్మకమైన దూత తనను పంపువారికి కోతకాలపు మంచు చల్లదనమువంటివాడు వాడు తన యజమానుల హృదయమును తెప్పరిల్ల జేయును.

13. As the cold of snow in the day of harvest, is a faithful messenger to them who send him, when, the life of his masters, he restoreth.

14. కపటమనస్సుతో దానమిచ్చి డంబము చేయువాడు వర్షములేని మబ్బును గాలిని పోలియున్నాడు.

14. Clouds and wind, when rain there is none, is the man who boasteth himself of a pretended gift.

15. దీర్ఘశాంతముచేత న్యాయాధిపతిని ఒప్పించ వచ్చును సాత్వికమైన నాలుక యెముకలను నలుగగొట్టును.

15. By long patience, is a judge persuaded, and, a soft tongue, breaketh the bone.

16. తేనె కనుగొంటివా? తగినంతమట్టుకే త్రాగుము అధికముగా త్రాగినయెడల కక్కి వేయుదువేమో

16. Honey having found, eat to suffice thee, lest thou loathe it, and vomit it forth.

17. మాటిమాటికి నీ పొరుగువాని యింటికి వెళ్లకుము అతడు నీవలన విసికి నిన్ను ద్వేషించునేమో.

17. Withhold thy foot from the house of thy neighbour, lest he be weary of thee, and hate thee.

18. తన పొరుగువానిమీద కూటసాక్ష్యము పలుకువాడు సమ్మెటను ఖడ్గమును వాడిగల అంబును పోలినవాడు.

18. A hammer and a sword, and a sharpened arrow, is a man becoming a false witness against his neighbour.

19. శ్రమకాలములో విశ్వాసఘాతకుని ఆశ్రయించుట విరిగిన పళ్లతోను కీలు వసిలిన కాలుతోను సమానము.

19. A broken tooth and a faltering foot, is confidence in the treacherous, in the day of danger.

20. దుఃఖచిత్తునికి పాటలు వినుపించువాడు చలిదినమున పైబట్ట తీసివేయువానితోను సురేకారముమీద చిరకపోయువానితోను సమానుడు.

20. As splendour of dress on a cold day�vinegar upon nitre, so is a singer with songs, unto a sad heart.

21. నీ పగవాడు ఆకలిగొనినయెడల వానికి భోజనము పెట్టుము దప్పిగొనినయెడల వానికి దాహమిమ్ము
మత్తయి 5:44, రోమీయులకు 12:20

21. If he that hateth thee hunger, give him bread to eat, and, if he be thirsty, give him water to drink;

22. అట్లు చేయుటచేత వాని తలమీద నిప్పులు కుప్పగా పోయుదువు యెహోవా అందుకు నీకు ప్రతిఫలమిచ్చును.
మత్తయి 5:44, రోమీయులకు 12:20

22. For, burning coals, shalt thou be heaping upon his head, and, Yahweh, will repay thee.

23. ఉత్తరపు గాలి వాన పుట్టించును కొండెగాని నాలుక కోపదృష్టి కలిగించును.

23. A north wind, bringeth forth rain, and, a face stirred with indignation, a secretive tongue.

24. గయ్యాళితో పెద్ద యింట నుండుటకంటె మిద్దెమీద నొక మూలను నివసించుట మేలు

24. Better to dwell on the corner of the roof, than a quarrelsome wife, and a house in common.

25. దప్పిగొనినవానికి చల్లని నీరు ఎట్లుండునో దూరదేశమునుండి వచ్చిన శుభసమాచారము అట్లుండును.

25. As cold water to a thirsty soul, so is a good report from a far country.

26. కలకలు చేయబడిన ఊటయు చెడిపోయిన బుగ్గయు నీతిమంతుడు దుష్టునికి లోబడుటయు సమానములు.

26. A fountain fouled, a spring spoiled, is a righteous man tottering before one who is lawless.

27. తేనె నధికముగా త్రాగుట మంచిది కాదు. దుర్లభమైన సంగతి పరిశీలన చేయుట ఘనతకు కారణము.

27. To eat honey in abundance, is not good, nor is, searching out their own honour, an honourable thing.

28. ప్రాకారము లేక పాడైన పురము ఎంతో తన మనస్సును అణచుకొనలేనివాడును అంతే.

28. A city broken down without a wall, is a man who hath no control over his own spirit.